Dekodyfikacja prawa w Polsce

Jan Rudnicki

Celem niniejszej pracy jest opisanie historii zjawiska dekodyfikacji prawa cywilnego w Polsce oraz sformułowanie odpowiedzi na pytania, do jakiego stopnia jest ono dzisiaj zdekodyfikowane oraz jaką rolę w systemie źródeł prawa odgrywa Kodeks cywilny. Postawienie takich pytań wydaje się zasadne z co najmniej kilku powodów. Dekodyfikacja zdaje się być obecnie relatywnie "nową" cechą wyróżniającą prawa prywatnego tradycji kontynentalnej2 - od niemal czterech dekad jest szeroko dyskutowana. Nie ustają również wynikające z tej dyskusji spory o znaczenie kodyfikacji w systemie prawa. Za rolę nauk prawnych można zaś uznać przede wszystkim opisywanie normatywnej i około normatywnej rzeczywistości, dlatego też szersze odniesienie się do symptomów dekodyfikacji występujących na polskim gruncie wydaje się nieodzowne i stanowić powinno przy tej okazji wypełnienie pewnej istotnej luki w dotychczasowej literaturze prawniczej. W drugiej kolejności warto zaś wskazać, że wśród skutków postępującej dekodyfikacji prawa cywilnego wymienia się wzrost roli przeróżnych sposobów tworzenia norm, które w idealnym świecie oświeceniowego kodeksu cywilnego oraz pozytywizmu prawniczego w ogólności zdawały się być skazane na zapomnienie.

Testamenty żołnierskie

Jan Rudnicki

wokół testamentów wojskowych sporo się dzieje. W niektórych państwach instytucja przeszła już do historii, w innych jest nie tylko utrzymywana, ale również dostosowywana do współczesnych uwarunkowań. W jeszcze innych debata na jej temat jest w toku. Tak różnorodne losy testamentów wojskowych w ostatnich dziesięcioleciach świadczą bez wątpienia nie tylko o różnych uwarunkowaniach w poszczególnych państwach, ale także o oryginalności i różnorodności poszczególnych rozwiązań. Nietrudno bowiem zauważyć, że urzędowy testament wojskowy w prawie francuskim diametralnie różni się od całkowicie nieformalnego testamentu wojskowego, który funkcjonuje w Anglii. Tak bardzo odmienne instytucje pełnią różne funkcje i m.in. dlatego tak różne są ich obecne losy. Niezależnie jednak od tego wyraźna jest obecność testamentów wojskowych w porządkach prawnych i dyskusji prawniczej w pierwszych dekadach XXI w.