Czynnik ludzki.O cywilizowaniu uprzedmiotowienia

Jerzy Stachowiak

Dr Jerzy Stachowiak poddał analizie język współczesnej teorii zarządzania, w szczególności rolę idei czy też hasła „gospodarki opartej na wiedzy” w dyskursie „zarządzania zasobami ludzkimi”. Przedstawia erudycyjną analizę historycznego i społecznego rozwoju odwołań do roli wiedzy w polityce kadrowej przedsiębiorstw i rozwoju gospodarki jako takiej. Niezwykle oryginalna i cenna poznawczo jest prezentacja omawianego zagadnienia w perspektywie długiego trwania, w szczególności zaś pokazanie trwałości pewnych fundamentalnych elementów dyskursu dotyczącego zarządzania pracownikami od przełomu XIX i XX wieku do dziś.  W tym kontekście autor proponuje pojęcie „procesu wspierania na wiedzy”, które ma określać właśnie ów zidentyfikowany przez niego przenikliwie niezmienny rdzeń podstawowych założeń danego dyskursu, w szczególności wyraźne w nim przedmiotowe traktowanie pracownika porównywalnego domyślnie lub wprost do silnika czy maszyny. Autor zasadnie wskazuje, że być może pewne elementy dekonstruowanego przez niego dyskursu odnaleźć można byłoby już w końcu XVIII wieku, czyli wiązać jego korzenie z oświeceniową wizją świata, ale do swoich analiz wybiera on właśnie okres szczególnego natężenia danego dyskursu. W tym kontekście można przypomnieć, że interesujący go okres rozwoju światowej gospodarki i związanych z nim wizji roli nauki w gospodarce określany bywa okresem „pierwszej globalizacji”. Innymi słowy, można by powiedzieć, że autor w swojej pracy porównuje niezmienne elementy dyskursów naukowego zarządzania pracownikami w okresach pierwszej i drugiej, czyli obecnej globalizacji. Empiryczną podstawę pracy stanowią dwa zbiory materiałów: historyczny (polskie i obcojęzyczne teksty źródłowe) oraz współczesny (transkrypcje audycji radiowych z cyklu Strefa Szefa z pierwszego roku jego obecności na antenie radia TOK FM oraz źródła drukowane).