Bądź szybszy od śmierci. Studia z antropologii kultury

Joanna Ślósarska

Fraza Limy – „bądź szybszy od śmierci” – oddaje w metaforyczny sposób jeden z podstawowych tematów, łączących kolejne rozdziały prezentowanych rozważań. Tematem tym jest idea totalnej egzystencji podmiotu, spajającego w wyobraźni heterotopiczną rzeczywistość, obejmującą życie i śmierć jako dokonującą się w nieograniczonym, nieliniowym czasie projekcję „cogito marzyciela”. Zasada „bądź szybszy od śmierci” oznacza w konsekwencji pragnienie upodmiotowienia wszelkich dostępnych kreacyjnej wyobraźni reprezentacji bytu, pojmowalnego jako „świat zadany” człowiekowi, by nie tylko rozpoznawał „dane” sobie, ograniczające „miejsce”, ale „miejsce” to otwierał, dokonując nieskończenie zróżnicowanych gestów transcendencji i transgresji.

Poetyka tektoniczna

Joanna Ślósarska

Poetyka tektoniczna – ostatnia książka profesor Joanny Ślósarskiej – zabiera czytelnika w daleką i głęboką intelektualnie podróż po wciąż niedoopisanych pograniczach pomiędzy dyskursem przyrodoznawczym a humanistycznym, pamięcią komunikacyjną a kulturową, ukazując złożoną kondycję sztuki – narracyjnej i wizualnej – która podlega semantycznym i syntaktycznym nieciągłościom, deformacjom, destabilizacjom, nawarstwieniom, rozszczelnieniom czy uskokom. Wędrówkę rozpoczynamy od spotkania z traktatami o malarstwie Jacques’a Derridy i José Saramago, następnie śladami Klausa Schmidta docieramy do archeologicznych pozostałości prehistorycznego sanktuarium. Rozdział trzeci to przystanek nad rzeką Kamila Sipowicza, w czwartym zaś spotykamy starosłowiańskie boginki i demony. Rozdział ostatni dotyczy tektoniki obiektu wizualnego, a jego częścią stały się obrazy Autorki i fotografie przydrożnej, dziecięcej ekspresji świata.

Rebis. Wiersze wybrane

Joanna Ślósarska

Profesor Joanna Ślósarska, obok niezwykle bogatego dorobku w zakresie działalności naukowej, dydaktycznej i społecznej, ma wśród swoich twórczych dokonań dziesięć autorskich zbiorów poetyckich, do których w większości przygotowała własną szatę graficzną (Piosenki Marii Magdaleny, 1988; Jakub Böhme bawi się rubinami, 1990; Wielokątne koła, 1992; Geo-metria, 1996; Czekanie na schodach, 1998; Z Nieogrodu, 2001; Tunel dnia, 2010; Prześwietlone klisze New Grange, 2010; Rebis, 2016 i napisany już w obliczu nieuniknionego tomik Lśnienie dźwięków, 2016). Prezentowany zbiór wierszy stanowi autorski wybór poezji z wcześniejszych tomików autorstwa poetki. Z poczekalni zbieram wszystkie swoje świadectwa że umiem czytać pisać liczyć a nawet wymyślać niezbyt skomplikowane teorie mam też świadectwa ukończenia różnych kursów na przykład językowych i plastycznych jeszcze mam świadectwo ukończenia kursu udzielania pierwszej pomocy noszę w torbie te wszystkie świadectwa na potwierdzenie przystosowania w razie czego kładę je też w nocy pod poduszkę jednak kancelaria z odpisem aktu urodzenia jest wciąż zamknięta Nie śnię i niczego nie szukam gdzie są pasterze tych snów o których nigdy nikomu nie opowiem co wiedzą o swoich śladach w szybkich spojrzeniach gdy szukam pod domem zgubionych we śnie sandałów torby i sukni przecież nie leżą na wysypisku chociaż codziennie giną przedmioty i się nie odnajdują pewnie po ciemku mnożą wokół siebie stare światy z nieumarłymi ludźmi Genesis z czułości Bóg stworzył świat bo chciał pogłaskać kota i oprzeć się wieczorem o szarozłotej brzozy pień Bóg stworzył świat bo chciał ciebie przytulić Do Franciszka byłam przy tobie wiem wiesz patrzymy na siebie przez śmierć jak przez jedwabną chustkę piszę o tobie pamiętam twój ciemny spalony ból bracie mój szary ptaszku śniegu kamienna ciszo z trzepotem bosych stóp anioła na chwilę przed —

Skrypty losu

Joanna Ślósarska

Tematyczną i konstrukcyjną dominantą omawianej książki jest pojęcie losu, które – zdaniem Joanny Ślósarskiej – lokowane jest pośród takich terminów jak: ryzyko, szansa, kalkulacja, bezpieczeństwo, fatalizm, fortuna, momenty przełomowe, ekspertyza, przewidywalność, strategie planowania życia […] Określając skrypt losu mianem „realnie funkcjonującego planu życia” Autorka omawianej książki wskazuje na dwojaki ruch/kierunek działania owego skryptu: ruch wstecz (powtórzenie do tyłu, wspomnienie, przypomnienie), aktualizujący kulturowe zasoby przeszłości, wzory wypracowane i utrwalone przez tradycję oraz ruch do przodu (powtórzenie progresywne), na mocy którego dokonuje się podbój („kolonizacja”) przyszłości […]. Zasada kompozycyjna książki prof. Joanny Ślósarskiej wynika z kierunku kulturowej, ale i osobistej podróży intelektualnej; przemieszczania się od archaicznych światów ewokowanych przez polskie baśnie, poprzez kosmogoniczne mity, wieloświaty, a także poprzez duchowe obszary wyznaczone twórczymi poszukiwaniami Gao Xingjiana, Aleksandra Skriabina i ekstatycznym misterium św. Teresy od Jezusa.