Boża męka

Karel Čapek

Autor powieści był jednym z pionierów fantastyki naukowej i wolnomularzem. We wczesnym okresie twórczości wychodził z doświadczeń czeskiej przedwojennej techniki i nowych europejskich kierunków naukowych co znalazło odzwierciedlenie m.in. w powieści Boża męka. Fragment utworu: Nieskończenie cicho padał śnieg na zamarzniętą okolicę. Ze śniegiem zawsze pada cisza myślał sobie Boura, ukryty w jakiejś szopie i było mu równocześnie uroczyście i tęskno, gdyż czuł się osamotniony w szerokiej przestrzeni. Ziemia przed jego oczyma upraszczała się, jednoczyła i rozszerzała zarazem, wyrównana w białe fale i nieporyta żadnymi śladami życia. W końcu rzedniał i ustawał ten taniec śniegowych płatków jedyny ruch w tej uroczystej ciszy. Wahając się, podróżny wsuwa nogi w niedotknięty śnieg i tak mu dziwnie, że on pierwszy naznaczy okolicę długim rzędem swych kroków. Ale oto naprzeciw gościńcem idzie ktoś czarny i w szaty szczelnie zatulony; dwa łańcuszki kroków pobiegną obok siebie, skrzyżują się i na tej czystej, niepokalanej tablicy, zostawią ślady ludzkiej bytności. Ale ten, który idzie naprzeciw staje. Ma oszronione wąsy i z uwagą spogląda na coś, na boku gościńca. Boura zwolnił kroku. Patrzył w kierunku oczu nieznajomego. Oba łańcuszki zetknęły się i przystanęły obok siebie. Czy widzi pan ten oto ślad? odezwał się zaśnieżony mężczyzna, wskazując na wgłębienie, oddalone o jakieś sześć metrów od skraju gościńca, na którym stali. Widzę. To jest ludzki ślad. Tak. Ale skąd się tam wziął? Ktoś szedł tędy chciał odpowiedzieć Boura, ale wstrzymał się, gdyż ślad ten był jedynym na całym polu. Przed nim ani za nim nie było żadnego innego śladu ludzkich kroków. Na białej płaszczyźnie ten jedyny ślad odcinał się ostro i jasno. Był samotny. Nic nie prowadziło ani do niego, ani od niego...

Fabryka Absolutu

Karel Čapek

Karel Čapek Fabryka Absolutu tłum. Paweł Hulka-Laskowski ISBN 978-83-288-5260-0 1. Ogłoszenie W Nowy Rok 1943 pan G. H. Bondy, prezes zakładów MEAS, czytał sobie gazetę, jak zwykle, trochę niegrzecznie przeskoczył wiadomości wojenne, uchylił się od czytania o przesileniu gabinetowym i na pełnych żaglach (tak, na pełnych żaglach, bo Gazeta Ludowa już dawno powiększyła swój format pięciokrotnie i płachty jej nadawałyby się nawet do żeglugi morskiej) wpłynął na obsza... Karel Čapek Ur. 9 stycznia 1890 w Malych Svatoňovicach Zm. 25 grudnia 1938 w Pradze Najważniejsze dzieła: Fabryka Absolutu, Księga apokryfów, Inwazja jaszczurów, Krakatit, R.U.R. Czeski pisarz, dziennikarz, tłumacz i fotograf. Był synem lekarza, uczęszczał do gimnazjów w Hradcu Kralove i w Brnie, studiował w Berlinie i w Pradze, gdzie w 1915 r. uzyskał stopień doktora wydziału filozoficznego. Był następnie redaktorem w kilku czasopismach, w latach 1921-1923 pisał sztuki i reżyserował przedstawienia w jednym z praskich teatrów (Divadlo na Vinohradech), a w 19251933 latach był pierwszym przewodniczącym czeskiego PEN Clubu. Znany przede wszystkim jako autor powieści i dramatów fantastyczno-naukowych, jako pierwszy użył (w dramacie R.U.R.) i rozpropagował określenie robot, ukute najprawdopodobniej przez jego brata, Josefa (1887-1945), malarza i współtwórcę niektórych utworów. Jego żoną była aktorka i pisarka Olga Scheinpflugová (1902-1968). Przed II wojną światową zaangażował się w działalność publiczną, mającą na celu powstrzymanie tendencji faszystowskich i zjednoczenie narodu czeskiego. Zmarł na zapalenie płuc, unikając w ten sposób planowanego przez gestapo aresztowania. Jego brat zginął w obozie koncentracyjnym. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Fabryka Absolutu

Karel Čapek

W Czechach maszyny zwane karburatorami zaczynają wytwarzać bogów na masową skalę. Nadmiarem Absolutu zaczęto bombardować Anglię, aż w końcu na świecie nastała nieograniczona obfitość wszystkich ludzkich potrzeb. Ale jak się okazuje, ludziom potrzeba wszystkiego, tylko nie nieograniczonej obfitości. Ponadto Absolut w zależności od miejsca przybiera postać taką, na jaką jest zapotrzebowanie. W Polsce jest więc rodzajem alkoholu, w cesarstwie niemieckim został upaństwowiony, a w Czechach został indywidualistą.

Fabryka Absolutu

Karel Čapek

Na terenie Czech wyprodukowano Boga. Maszyny zwane karburatorami zaczęły masowo wytwarzać Absolut. W pewnym momencie było go już tak dużo, że postanowiono bombardować nim Anglię. Nastała na świecie nieograniczona obfitość wszystkiego, czego ludziom potrzeba. Ale ludziom potrzeba wszystkiego, tylko nie nieograniczonej obfitości. Zauważono, że Absolut potrafi przypodobać się ludowi i wszędzie przybiera mentalność danego kraju. W cesarstwie niemieckim Absolut natychmiast stał się państwowy, w Polsce działał jak jakiś gatunek alkoholu, a w Czechach na przykład zachowywał się jak indywidualista.

Fabryka Absolutu

Karel Čapek

"Słuchaj, Bondy, mój Karburator to rzecz ogromna. Wywróci do góry nogami cały świat, pod względem technicznym i społecznym; koszty produkcji potanieją niesłychanie, zniknie nędza i głód, a kiedyś tam mój Karburator ochroni naszą planetę przed zmarznięciem. Ale z drugiej strony rzuca on w świat bóstwo jako produkt uboczny. Zaklinam cię, przyjacielu, nie lekceważ tego. My nie przywykliśmy do obcowania z prawdziwym bóstwem. Nawet pojęcia nie mamy, ile mogłaby nabroić jego obecność, powiedzmy kulturalnie, moralnie i tam dalej. Człowieku, tu chodzi przecie o ludzką cywilizację!" (Fragment)

Fabryka absolutu. Wydanie Ilustrowane

Karel Čapek

W Nowy Rok 1943 pan G.H. Bondy, prezes zakładów MEAS, czytał sobie gazetę, jak zwykle trochę niegrzecznie przeskoczył wiadomości wojenne, uchylił się od czytania o przesileniu gabinetowym i na pełnych żaglach (tak, na pełnych żaglach, bo „Lidové Noviny”* już dawno powiększyły swój format pięciokrotnie i płachty ich nadawałyby się nawet do żeglugi morskiej) wpłynął na obszary gospodarki narodowej. Krążył przez chwilę tam i sam, po czym zwinął żagle i pozwolił kołysać się marzeniom. Karel Čapek (1890–1938) czeski pisarz, prozaik i dramaturg. Jeden z pionierów fantastyki naukowej, który po raz pierwszy użył słowa „robot” (wymyślonego przez jego brata Josefa) i spopularyzował je. Josef Čapek (ur. 23 marca 1887 w Hronovie, zm. w kwietniu 1945 w obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen) − czeski malarz, pisarz i poeta. Brat pisarza Karla Čapka. Jest znany głównie dzięki długoletniej współpracy ze swoim bratem, jednak najważniejszym polem jego artystycznych zainteresowań było malarstwo. Podczas pobytu w Paryżu zetknął się z ówczesną awangardą i zafascynował kubizmem. Jego rysunki ukazywały się w różnych czasopismach, m.in. w Lidovych novinach. Wspólnie napisali szereg sztuk teatralnych i opowiadań, publikował również na własny rachunek. Według Karla to właśnie Josef wymyślił słowo robot (po raz pierwszy użyte w dramacie R.U.R. Karla), rozpowszechnione w wielu językach jako określenie mechanicznego urządzenia wykonującego automatycznie pewne zadania człowieka.

Hordubal

Karel Čapek

Historia opisana przez Karela Čapka wydarzyła się naprawdę. Autor wiernie ją opisał w gazetowej powieści w odcinkach, zrobiwszy z niej dramat psychologiczny z wątkiem kryminalnym w tle. Z Ameryki po 8 latach pracy w kopalni wraca do Krive w Zakarpackiej części Czechosłowacji gazda Hordubal. Okazuje się, że żona, nie otrzymując od 5 lat wieści od męża, wzięła sobie czeladnika - nie tylko do gospodarstwa. Trylogia składa się z trzech powieści, które były wydane przed wojną w oddzielnych tomach, zyskały ogromną poczytność i tłumaczone były na wiele języków. Nie są one, jak przekonał się czytelnik, związane wspólnym wątkiem akcji ani postacią żadnego z bohaterów, łączy je jedynie wspólne założenie filozoficzne: dążenie do ukazania całej złożoności prawdy o człowieku. Metoda artystyczna cechująca twórczość psychologiczną Čapka polega na konstruowaniu wydarzeń i charakterów ludzkich na podstawie różnych wypowiedzi i obserwacji, co w rezultacie prowadzi do konkluzji, iż ustalenie jednej obiektywnej prawdy o ludziach i zjawiskach jest rzeczą niemożliwą. Nie jest tez zamiarem autora rozwiązanie ukazanych problemów ani wydanie sądu wartościującego bohaterów i ich czyny. Swoją postawę sformułował Čapek w słowach: "Wierzę, że widzieć to jest wielka mądrość, że im więcej kto widzi, tym mniej może sądzić i tym mniej również pragnie być sędzią." 2023 Wydawnictwo Błysk (Audiobook): 9788367739320

Hordubal

Karel Čapek

Klasyczny tekst w nowoczesnej formie ebooka. Pobierz go już dziś na swój podręczny czytnik i ciesz się lekturą!