Nowe miejsca nowej sztuki w Europie Środkowej

Katarzyna Jagodzińska

Muzealny boom w Europie Środkowej trwa nieprzerwanie od lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Powstają nowe muzea sztuki nowoczesnej i współczesnej, centra sztuki i galerie, otwierane są nowe skrzydła i oddziały istniejących muzeów sztuki. Stale zmieniający się ekosystem instytucji sztuki jest integralną częścią światowego boomu, ma on jednak swoje szczególne oblicze związane z historycznymi uwarunkowaniami naszego regionu. Europa Środkowa w sposób nagły, gwałtowny i masowy zaczęła wypełniać się projektami, a następnie realizacjami nowych miejsc dla sztuki – ich obecność stworzyła niespotykane dotąd możliwości w zakresie prezentacji kolekcji, organizacji wystaw i innych działań programowych, zapewniły właściwe warunki przechowywania zbiorów, zwiększyły komfort zwiedzających. W tym samym czasie zmieniła się też filozofia działania muzeów, którą streszczają słowa-klucze: otwartość, uczestnictwo, partycypacja. Na książkę składają się głosy dyrektorów, właścicieli i kuratorów wybranych instytucji, a także kolekcjonerów i badaczy z Czech, Polski, Słowacji i Węgier. Tematem wywiadów jest zmiana – zmiana zachodząca w instytucjach oraz zmiana kontekstu, w jakim działają, zarówno fizycznego, jak też społecznego, ekonomicznego czy politycznego.     "Warto czytać te wywiady-rozmowy nie jako narzekanie na kłopoty charakterystyczne dla tej części Europy, lecz jako wizję przyszłości i zachętę do transformacji muzeów w obszary integracji sztuk, nauk, fantazji i terapii. Zwłaszcza, że miejsce muzeum w środowisku regionu, miasta, przestrzeni natury, zmienia się obecnie bardzo szybko". Dorota Folga-Januszewska   Katarzyna Jagodzińska pracuje w Instytucie Europeistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu studiów muzealnych i dziedzictwa kulturowego. Autorka książek Czas muzeów w Europie Środkowej. Muzea i centra sztuki współczesnej (1989–2014) (Kraków, 2014), Art museums in Australia (Kraków, 2017) oraz Museums and centers of contemporary art in Central Europe after 1989 (Routledge, 2019). Stypendystka Group of Eight (2014/2015) w Australijskim Instytucie Historii Sztuki na Uniwersytecie w Melbourne oraz Corbridge Trust na Uniwersytecie w Cambridge (2013)