Humanizacja pracy w warunkach współczesnego ładu gospodarczego

Konrad Kubala, Łukasz Kutyło

 W publikacji zostały poruszone najważniejsze dylematy, jakie dziś wiążą się z szeroko rozumianym światem pracy. W swych rozważaniach autorzy koncentrują się m.in. na zagadnieniach dotyczących różnych form partycypacji pracowniczej. Mimo że na gruncie dyskursu neoliberalnego za główny cel funkcjonowania przedsiębiorstwa uznano generowanie zysku, a wszelką aktywność prospołeczną traktowano jako zbędną, to okazuje się, że ta wizja działalności gospodarczej jest nazbyt uproszczona. Pojawia się coraz więcej dowodów, że istnieje koherencja między podmiotowym traktowaniem pracowników, włączaniem ich w decyzje podejmowane przez firmę a osiągnięciami przedsiębiorstwa. Sama partycypacja zaś pozostaje kolejną próbą realizacji w życiu społecznym wartości, które są głęboko zakorzenione w kulturze Zachodu. Przedmiotem zainteresowania autorów stały się formy reprezentacji pracowniczej. Nacisk położony został na funkcjonowanie związków zawodowych w realiach typowych dla współczesnej rzeczywistości rynkowej. Porusza się również zagadnienia związane z pracą, zarządzaniem, zastosowaniem nowoczesnych technologii w świecie przedsiębiorstw ‒ jak pogodzić ludzkie potrzeby, związane m.in. z bezpieczeństwem, pragnieniem bliskości, współpracy, z napięciem generowanym przez mechanizmy rynkowe. Aby skutecznie rywalizować ze sobą firmy muszą być coraz bardziej elastyczne, skłonne do podejmowania szybkich decyzji. Gdzie w tym wszystkim miejsce dla człowieka, dla jego podmiotowości, dla humanizacji stosunków pracy?

Racjonalność w dyskursach o pracy w Polsce (po)transformacyjnej

Konrad Kubala

Książka dotyczy form współczesnej komunikacji społecznej i jej skutków w postaci tworzenia oraz odtwarzania definicji zjawisk i procesów mających podstawowe znaczenie dla porządku społecznego. W publikacji nawiązano do terminów kluczowych dla reprodukcji życia społecznego, takich jak bezpieczeństwo, ryzyko czy zaufanie. Uzasadniono znaczenie pojęcia racjonalność, niezbędnego dla zrozumienia instytucjonalnego planowania wpływu na kształt rzeczywistości społecznej, a także prywatnych oczekiwań i odczuć jednostek. W monografii omówiono wzory wytwarzania określonych typów racjonalności w publicznych dyskursach o pracy oraz ich recepcję przez odbiorców mediów. Zwrócono uwagę, że w sporach dotyczących pracy uwidaczniają się najważniejsze elementy permanentnego procesu socjalizacji, umożliwiające zdefiniowanie relacji społecznych wraz z towarzyszącymi im ryzykami bezrobocia, wykluczenia społecznego i innymi. Przeanalizowano trzy typy dyskursów: władzy (wszystkie expose okresu III Rzeczpospolitej), ekspercki (audycje radiowe EKG - Ekonomia. Kapitał, Gospodarka) oraz 'obywatelski' (grupowe wywiady zogniskowane). Publikacja zainteresuje teoretyków i praktyków komunikowania społecznego. Dostarcza empirycznych podstaw do rozwoju obiecującej, ale wciąż niepełnej teorii refleksyjnej modernizacji oraz stanowi przegląd form uzasadniania podejmowanych polityk dominujących podczas transformacji ustrojowej w Polsce. Czytelnik odnajdzie w książce zarówno autorskie podejście do doboru i sposobu wykorzystania narzędzi analizy, jak i generalizacje pozwalające na etyczną ocenę nieustannie kształtującego się ładu społecznego. "Książka dra Konrada Kubali jest pozycją niezmiernie ciekawą i oryginalną. Śmiały zamiar stworzenia empirycznych podstaw do testowania teorii modernizacji refleksyjnej został zrealizowany bardzo pomysłowo zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i badawczym. [...] Powstała znakomita, rzetelna i wiarygodna diagnoza społeczna, [...] która niesie potencjał informacyjny znacznie poważniejszy niż obecne w literaturze przedmiotu studia szczegółowe, zwykle skupione na węższych problemach. Sformułowana przez Autora teza o wyłanianiu się w efekcie lokalnego zderzenia dyskursów ciekawej postaci racjonalności hybrydalnej jest nadzwyczaj interesującym punktem wyjścia do badania procesów modernizacji w krajach półperyferyjnych i peryferyjnych. [...] Publikacja ta wejdzie przypuszczalnie do kanonu tych pozycji, które stanowią trzon polskiej socjologii empirycznej. Nie sposób będzie jej pominąć w żadnej diagnozie społecznej." Z recenzji dr hab. Grażyny Woronieckiej, prof. Uniwersytetu Warszawskiego

Społeczne reprezentacje Unii Europejskiej. Przedakcesyjny dyskurs polskich elit symbolicznych

Konrad Kubala

W książce zostały ukazane wyniki badań nad wizerunkami Unii Europejskiej obecnymi w medialnej debacie publicznej. Przedstawiono wpływ języka na sferę doświadczenia społecznego, teoretyczne ujęcia kategorii dyskursu, charakterystykę teorii społecznych reprezentacji oraz autorską propozycję warsztatu badawczego. Czytelnik może odnaleźć w publikacji ścieżkę postępowania badawczego przydatną w pracy nad rekonstrukcjami obrazów rzeczywistości dominującymi w mediach. Osoby zainteresowane dynamicznymi zmianami postrzegania instytucji Unii Europejskiej mają natomiast okazję zapoznać się z jej wizerunkami funkcjonującymi wśród polskich elit symbolicznych na krótką chwilę przed referendum akcesyjnym. Książka jest skierowana do osób interesujących się metodami jakościowymi w naukach społecznych, a także temporalnym ujęciem wizerunków Unii Europejskiej. Badacze, którzy zajmują się zagadnieniem tożsamości zbiorowej (w tym europejskiej) i chcieliby odtworzyć wizerunki Unii Europejskiej obecne w dyskursie publicznym dzisiaj, znajdą tu materiał umożliwiający śledzenie percepcji idei europejskiej, dokonywanie porównań i wyciąganie ostrożnych wniosków.