Автор: Maciej Kokoszko
1
Eлектронна книга

Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II-VII w.), cz. III. Ab ovo ad γάλα. Jajka, mleko i produkty mleczne w medycynie i w sztuce kulinarnej (I-VII w.). Byzantina Lodziensia XXVIII

Zofia Rzeźnicka, Maciej Kokoszko

Niniejsza publikacja jest kontynuacją wieloletnich, wspólnie prowadzonych przez Autorów badań nad dietą, dietetyką, farmakologią i gastronomią późnego antyku i wczesnego Bizancjum. Powstała ona głównie na bazie greckich traktatów medycznych skomponowanych w okresie od I do VII w., ale uwzględnia także dane pochodzące spoza tego kanonu. Zamiarem Autorów było przekazanie w przystępny sposób wiedzy antyku i Bizancjum na temat jaj i produktów mlecznych. W tym celu starali się oni przetłumaczyć na współczesny język sposób myślenia ówczesnych lekarzy, a także zaprezentować główne założenia propagowanej przez nich teorii. W szczególności zwrócili uwagę na ukazanie sposobów wykorzystywania wspomnianych produktów spożywczych jako pokarmu i lekarstwa. Dlatego też świadomie wkraczali na obszar historii gastronomii i farmakologii. Choć natura badań skłaniała Autorów do formułowania wniosków przede wszystkim z zakresu dziejów wyżywienia oraz medycyny, to niekiedy podejmowali też kwestie powiązane z historią gospodarczą i społeczną tego okresu.  

2
Eлектронна книга

Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II-VII w.). Część II, Pokarm dla ciała i ducha

Maciej Kokoszko

Jest to kontynuacja cyklu książek poświęconych historii jedzenia, dietetyki i medycyny w antyku klasycznym i wczesnym Bizancjum. Autorzy przedstawiają studia odnoszące się do kolejnych grup pokarmów – kontynuując wątek podjęty w części I książki Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II–VII w.) pt. Zboża i produkty zbożowe w źródłach medycznych antyku i wczesnego Bizancjum (nr XVI, ser. „Byzantina Lodziensia”), opisując rolę roślin strączkowych i warzyw, immanentnych składników diety starożytnych. Analizują też znaczenie mięs, podrobów i wyrobów wędliniarskich w kuchni i praktyce medycznej. Ważne są też teksty odnoszące się do kulturowych, ideologicznych i ekonomicznych aspektów żywności w życiu ówczesnych społeczności grecko-rzymskich i bizantyńskich. Aprowizacja Antiochii nad Orontesem nabiera znaczenia studium przypadku, zaś tekst o nawykach żywieniowych, smakoszostwie i poszczeniu ilustruje kontekst antropologiczny i historyczny diety. Pozwala zrozumieć pozamaterialne przyczyny konkretnej praktyki dietetycznej na podstawie drobiazgowej i erudycyjnej analizy setek świadectw źródłowych ówczesnego piśmiennictwa i pokazuje religijne znaczenie zwyczajów żywieniowych. Publikacja stanowi syntetyczne ujęcie zarządzania dostępnością żywności dla dużych skupisk ludzkich tego okresu. Antiochia nad Orontesem jest dobrym przedmiotem badań ze względu na długotrwałą (i ciągle aktualną) tradycję badań archeologicznych i stosunkowo bogaty zasób źródeł pisanych. 

3
Eлектронна книга

Dietetyka i sztuka kulinarna antyku i wczesnego Bizancjum (II-VII w.). Część I, Zboża i produkty zbożowe w źródłach medycznych antyku i wczesnego Bizancjum (II-VII w.)

Maciej Kokoszko, Krzyszof Jagusiak, Zofia Rzeźnicka

W książce zawarto szczegółową analizę ewolucji poglądów starożytnych i wczesnośredniowiecznych autorów na temat dietetyki i ocenę wartości dzieł medycznych dla historii jedzenia i gastronomii. Przebadano wybrane traktaty medyczne i dietetyczne, spisane pomiędzy II i VII w. n.e., tj. od momentu ukonstytuowania się doktryn i poglądów dietetycznych za sprawą działalności i pisarstwa Galena aż do czasu skomponowania encyklopedii medycznej przez Pawła z Eginy i powstania anonimowego dzieła O pokarmach (De cibis). Poprzez te stulecia wypłynęło wiele pism i traktatów, które w zgodzie z założeniami szkoły hipokratejskiej podkreślały i rozpisywały rolę żywności w utrzymaniu i przywracaniu zdrowia we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego. Zebrano wiadomości na temat fundamentalnej grupy pokarmów, tj. zbóż i produktów zbożowych, poddając drobiazgowym dociekaniom pszenicę (zwyczajną i twardą, płaskurkę, samopszę, orkisz), jęczmień, proso i włośnicę ber, owies, żyto i ryż. Niniejsza praca może okazać się pomocna zarówno dla historyków, filologów, badaczy dziejów jedzenia, dietetyki i medycyny, jak i dla szerokiego kręgu fascynatów antyku i Bizancjum. Zawiera też aspekt dietetyczno-medyczny, a przebadanie opinii autorów starożytnych na temat wpływu omawianych produktów na zdrowie można uznać za unikatowe. Nikt wcześniej ani w Polsce, ani poza nią, nie dokonał tak kompleksowej i przekrojowej analizy aspektów dietetycznych i medycznych antycznej i wczesnośredniowiecznej kuchni.