Od przekonań do teorii subiektywnych w nauce języków obcych

Maciej Smuk

"Z pełnym przekonaniem rekomenduję (...) tę ważną naukową pozycję. Wypełnia ona lukę w literaturze glottodydaktycznej. Zwrócenie uwagi na rolę subiektywnych teorii jest niewątpliwie podejściem nowatorskim. Praca Macieja Smuka pozwala tę wiedzę sensownie zagospodarować. To również cenna lektura dla nauczycieli języków obcych, wykładowców i lektorów. Sprzyja rozwojowi samoświadomości, wyposaża w konkretne narzędzia walki ze zbyt łatwo przyjmowanymi przekonaniami. Uczy krytycznego podejścia do informacji i pokory w zgłębianiu wiedzy. Uczy też, że mimo wszelkiej ułomności subiektywnej interpretacji świata da się ją wprzęgnąć do pomocy w nauce każdego przedmiotu (...)". prof. dr hab. Halina Widła, językoznawczyni, romanistka "(...) M. Smuk zwraca uwagę na panujący we współczesnym świecie chaos informacyjny, będący wynikiem nadprodukcji informacji i fragmentarycznego dostępu do wiedzy. Przestrzega przed sytuacją, w której każdy czuje się ekspertem w dowolnej dziedzinie, co prowadzi do powstawania naukowych mitów i popularyzacji teorii, które nie znajdują uzasadnienia w faktach. Podkreśla zarazem, że jego celem nie jest krytyka teorii subiektywnych jako takich, lecz zbadanie mechanizmów ich powstawania, ich systematyczne uporządkowanie oraz ocena konsekwencji wynikających z ich funkcjonowania (...)". dr hab. Marcin Klik, romanista, psycholog, psychoterapeuta Maciej Smuk - językoznawca, romanista, doktor habilitowany w dziedzinie nauk humanistycznych. Zatrudniony na stanowisku profesora Uniwersytetu Warszawskiego w Instytucie Romanistyki Wydziału Neofilologii. Doświadczenie dydaktyczne zdobywał również na kilkunastu uczelniach zagranicznych. Jego zainteresowania naukowe dotyczą psychologicznych, społecznych i kulturowych aspektów nauki języków obcych. Szczególne miejsce w jego dorobku zajmuje problematyka świadomości i samoświadomości, w tym kwestie związane z przekonaniami, reprezentacjami społecznymi i teoriami subiektywnymi, jak również zagadnienia dotyczące kształcenia filologicznego i lingwistycznego. Jest autorem lub współautorem czterech monografii oraz ponad sześćdziesięciu artykułów i rozdziałów opublikowanych w Polsce oraz w kilku innych krajach.

Studia filologiczne w Polsce z perspektywy studenta

Maciej Smuk, Monika Grabowska, Magdalena Sowa

Monografia Studia filologiczne w Polsce z perspektywy studenta jest rezultatem projektu badawczego "Filologia obca w perspektywie studenta. Diagnoza reprezentacji i oczekiwań a modelowanie procesu kształcenia neofilologicznego w Polsce", realizowanego w latach 2019-2023 pod patronatem Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. Jego główną intencją było lepsze poznanie studentów filologii obcych w Polsce - ich oczekiwań, potrzeb, planów, aspiracji, marzeń, przyczyn zadowolenia i niezadowolenia ze studiów itp. Badanie objęło 4893 studentów pierwszego i ostatniego roku studiów licencjackich i magisterskich 43 różnych kierunków filologicznych na 13 polskich uczelniach publicznych. Książka jest skierowana do szerokiego gremium odbiorców: kadry dydaktycznej i władz kierunków językowych, władz uczelni, decydentów na poziomie instytucji państwowych związanych ze szkolnictwem wyższym oraz interesariuszy zewnętrznych. Powinna zainteresować również samych studentów studiów językowych - w końcu to oni mają korzystać z nich w największym stopniu. Monika Grabowska - adiunkt w Instytucie Filologii Romańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, członek Zakładu Językoznawstwa Francuskiego i Pracowni Dydaktyki Języka Francuskiego. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się obecnie wokół nieformalnego uczenia się języków obcych. Autorka bądź współautorka ponad 70 publikacji polskich i zagranicznych z dziedziny językoznawstwa i glottodydaktyki. Magdalena Sowa - profesor uczelni w Katedrze Lingwistyki Stosowanej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Nauczanie języków obcych dla potrzeb i do celów zawodowych oraz kształcenie nauczycieli języków obcych wpisują się w główny nurt jej zainteresowań badawczych. Autorka i współautorka licznych publikacji z zakresu glottodydaktyki, a w szczególności dydaktyki języka specjalistycznego. Maciej Smuk - profesor uczelni w Instytucie Romanistyki na Wydziale Neofilologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zainteresowania badawcze dotyczą psychologicznych i społecznych aspektów nauki języków obcych. Autor lub współautor trzech pozycji książkowych, współredaktor kilku monografii i autor kilkudziesięciu artykułów opublikowanych w Polsce i za granicą. (...) z punktu widzenia obiektu badań Autorzy z pewnością poruszają zagadnienie niezwykle istotne i aktualne. Z uwagi na szeroki zasięg i zakres badania oraz przekrojowe ujęcie badawcze, obejmujące zasięgiem szeroką paletę różnych kierunków filologicznych na tle literatury przedmiotu, monografia stanowi pozycję bardzo atrakcyjną, wypełniając niejako istniejącą w tym aspekcie lukę badawczą (...). Monografia wnosi znaczący wkład do wspomnianego dyskursu badawczego nad rolą i kształtem studiów filologicznych w Polsce. Na uwagę zasługują także trafne rekomendacje Autorów odnośnie do dalszych perspektyw i rekomendacje w ww. aspektach. dr hab. Jacek Makowski, prof. UŁ Analiza wyników realizowanego przez nas projektu może pozwolić odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu - zdaniem studentów studiów licencjackich i magisterskich - studia językowe przygotowują do różnych wyzwań współczesności. A wyzwań tych nie brakuje. Rozwój nowych dyscyplin i subdyscyplin naukowych, zmieniające się uwarunkowania geopolityczne, mobilność na rynku pracy, różnojęzyczność i wielokulturowość, wzrost specjalizacji branżowej w wielu sektorach, rozwój nowych form życia kulturalnego - to tylko kilka z tych, które charakteryzują teraźniejszość, ale i wpływają na przyszłość, niekiedy nawet determinując ją. Wydaje się konieczne uwzględnianie ich w długofalowym myśleniu o kształceniu filologicznym w Polsce. fragment Wstępu