Reakcja przeniesienia wodoru. "Zielona" metoda syntezy alkoholi i aldehydów

Marek Gliński

Prezentowana monografia zawiera opis wyników badań reakcji katalitycznego przeniesienia wodoru i jej wykorzystania do syntezy alkoholi, przeprowadzonych przez autora w latach 1982–2019. Badania te miały na celu poznanie możliwości tej reakcji i zakresu jej stosowalności, a znaczna ich część wyników nie była jeszcze opublikowana.   Zakres prezentowanych badań dotyczył m.in.: reaktywności wybranych grup ketonów w reakcji przeniesienia wodoru od alkoholi jako donorów w obecności jednego katalizatora – tlenku magnezu; powiązania reaktywności tych związków z budową ich cząsteczek i warunkami reakcji, wynikających ze sposobu jej prowadzenia; określenia wpływu budowy donora wodoru i warunków reakcji na przebieg redukcji wytypowanego akceptora wodoru; weryfikacji postulowanych w literaturze źródeł aktywności tlenku magnezu w reakcji przeniesienia wodoru oraz niektórych obszarów badawczych ściśle związanych z reakcją przeniesienia wodoru od alkoholi do związków karbonylowych.   Działania badawcze autora dotyczące syntezy alkoholi II-rzędowych (głównie), jak i I-rzędowych oraz w niewielkim stopniu aldehydów, miały na celu określenie zakresu stosowalności reakcji katalitycznego przeniesienia wodoru jako potencjalnej, alternatywnej metody w syntezie alkoholi ze związków karbonylowych jako substratów. O przydatności zaprezentowanej metody syntezy decyduje m.in.: uzyskiwana wartość wydajności produktu, szeroko rozumiana selektywność reakcji, dostępność substratów i katalizatora, warunki syntezy, jej koszt i czasochłonność oraz bezpieczeństwo w trakcie jej realizacji. Zaproponowana metoda redukcji grupy karbonylowej w reakcji przeniesienia wodoru pozostaje w zgodzie ze współczesnym poglądem na technologię chemiczną i minimalizację jej oddziaływania na środowisko naturalne, dlatego autor zdecydował o umieszczeniu w tytule monografii przymiotnika zielony jako cechy metody.