"Duże dzieło sztuki". Sztuka Instalacji - autentyzm, zachowanie, konserwacja

Monika Jadzińska

Sztuka współczesna jest świadectwem kreatywności, różnorodności i dynamiki naszych czasów. Chociażby dlatego powinniśmy ją zachować. Ale jak? Dzieło przestało być jedynie fizycznym „obiektem”, stało się hybrydą znaczeń, relacji i procesów, przekraczając utarte reguły. Przewartościowaniu uległy też kwestie autorstwa, reprodukcyjności i trwałości. Teoria i praktyka konserwatorska, wypracowywane na potrzeby sztuki dawnej, są niewystarczające. Najbardziej radykalną sztuką, której to dotyczy, jest sztuka instalacji – owo tytułowe „duże dzieło sztuki” (pierwsza słownikowa definicja, Oxford 1969). Czy dzieło, w którym wymienia się niektóre bądź wszystkie „oryginalne” elementy, jest jeszcze tym samym dziełem? Kto i jak ma prawo to robić? Jak traktować replikę, rekonstrukcję, czy emulację? Co zrobić, by tak kompleksowe realizacje pozostały autentyczne i co to oznacza? W książce określono, jak autentyzm warunkował wartość dzieł sztuki i formę ich zachowania dawniej i dziś. Opisano, czym jest sztuka instalacji, jej genezę, historię i charakter. To próba odpowiedzi na pytania, dlaczego i w jaki sposób zachować sztukę współczesną, z nakreśleniem podstaw teoretycznych, nowatorskich metod badawczych oraz podaniem konkretnych strategii opieki i konserwacji.   Monika Jadzińska – konserwator–restaurator malarstwa i obiektów sztuki współczesnej, adiunkt na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki warszawskiej ASP, absolwentka UMK w Toruniu. W roku 2010 obroniła doktorat w Instytucie Sztuki PAN poświęcony zachowaniu sztuki współczesnej. Publikowała artykuły m.in. w: Art, Conservation and Authenticity (London 2009), Inside Installations. Theory and Practice in the Care of Complex Artwork (Amsterdam 2011), Cultural Heritage/Cultural Identity: The Role of Conservation. ICOM-CC 16th Triennial Conference (Lisbon 2011), The Knowledge Tree (London 2012) oraz w takich periodykach, jak np.: “Sztuka i Dokumentacja”, “Ochrona Zabytków”. Jest czynnym uczestnikiem międzynarodowych i krajowych sympozjów oraz projektów badawczych związanych z zachowaniem i konserwacją dzieł sztuki.