Słowenia pod rządami Tity (1945-1980). W cieniu Jugosławii

Piotr Żurek

W kontekście polskiej historiografii książka ta stanowi pierwszą próbę przedstawienia dziejów Słowenii w okresie jej funkcjonowania jako jugosłowiańskiej republiki w państwie rządzonym przez Josipa Broza-Tito. Należy pamiętać, iż początki państwowości dzisiejszej Słowenii, zarówno pod względem terytorialnym, jak i elit politycznych, sięgają okresu istnienia socjalistycznej Jugosławii. W latach 1945–1980 głównym elementem tego państwa była osoba marszałka Tity, a panujący tam system komunistyczny znacznie odbiegał od modelu  funkcjonującego w innych krajach demokracji ludowej. Oprócz tego silna pozycja Słoweńców we władzach komunistycznej Jugosławii gwarantowała im specjalny status w tym państwie i możliwość rozwoju. Dlatego w książce podkreślono też rolę, jaką Słoweńcy odgrywali w funkcjonowaniu i kształtowaniu jugosłowiańskiego modelu komunizmu. W niniejszej monografii dzieje Słowenii są poruszane w kontekście wewnętrznej sytuacji w tej republice i z uwzględnieniem szerszego aspektu jugosłowiańskiego. Dotyczy to zarówno wydarzeń rozgrywających się na terytorium całej federacji, jak i całokształtu polityki zagranicznej Jugosławii. Starano się zwrócić szczególną uwagę na dyplomację Jugosławii w dobie zimnej wojny, jej neutralność i niezaangażowanie. Śmierć marszałka Tity w roku 1980 nie tylko zakończyła pewną epokę, ale także stała się początkiem nowego etapu w dziejach Słowenii. Od tego momentu rozpoczął się proces niepodległościowy tej republiki – wychodzenia Słowenii z cienia Jugosławii. Monografia ta jest rezultatem kilku lat badań autora prowadzonych na terytorium Słowenii i innych państw byłej Jugosławii. Została ona głównie oparta na słoweńskiej historycznej literaturze naukowej i na dorobku historyków z innych krajów południowosłowiańskich. Walory naukowe książki wzbogacono dzięki wykorzystaniu publikacji  rosyjskich i anglosaskich.

Słowenia w walce o niepodległość (1980-1992). Wyjść z cienia Jugosławii

Piotr Żurek

Monografia ta jest kontynuacją książki Słowenia pod rządami Tity (1945–1980). W cieniu Jugosławii (Kraków 2017) i stanowi z nią spójną całość. Wszystkie prace naukowe autora dotyczące Słowenii powstały w ramach badań prowadzonych na Wydziale Humanistyczno-Społecznym Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej (ATH). Zasadniczym zamiarem niniejszej publikacji było przedstawienie dziejów Słowenii w okresie rozpadu Jugosławii. Tutaj początkową cezurę wyznacza data śmierci Josipa Broz Tity, a końcową moment secesji, wojny dziesięciodniowej i międzynarodowego uznania niepodległej Słowenii.   Książka została przede wszystkim oparta na opublikowanych słoweńskich materiałach naukowych. Nieodzowne było także sięgnięcie do zasobów historiografii dawnej Jugosławii, jak również państw współczesnych: Chorwacji, Serbii, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry. W dużym stopniu przywołano także publikacje rosyjskie, niemieckie i anglosaskie. To samo dotyczy dorobku polskiej nauki.    Piotr Żurek – dr hab., profesor nadzwyczajny Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Historyk i slawista, autor licznych publikacji i referatów konferencyjnych z zakresu dziejów Słowiańszczyzny i Bałkanów. Od szeregu lat współpracuje z wieloma zagranicznymi ośrodkami naukowymi, przede wszystkim w Chorwacji, Serbii oraz Słowenii. Ostatnio w pracy badawczej zajmuje się historią Jugosławii i stosunków polsko-jugosłowiańskich w XX wieku. 

The Sephardim-Slavonic language contact in Bosnia. The last period (1918-1941) / Sefardyjsko-słowiański kontakt językowy w Bośni. Ostatni period (1918-1941)

Piotr Żurek

Przedmiotem niniejszej książki jest ostatni okres sefardyjsko-słowiańskiego kontaktu językowego w Bośni, mający miejsce bezpośrednio przed Holokaustem, tj. w latach 1918-1941. Monografia ta jest rezultatem badań autora prowadzonych na terytorium Bośni i Hercegowiny oraz Chorwacji. Ponieważ miejscem najpełniejszego słowiańsko-żydowskiego kontaktu językowego były ziemie polskie, publikacja ta wzorowana jest na dorobku polskiego językoznawstwa w badaniach nad aszkenazyjsko-słowiańskimi relacjami lingwistycznymi.   Piotr Żurek – dr hab., profesor Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Historyk i slawista, autor licznych publikacji naukowych poświęconych problematyce południowosłowiańskiej. Jego zainteresowania językoznawcze obejmują zagadnienia kontaktu językowego i języka polityki.