Konstrukcja prawna, wdrażanie i realizacja budżetu zadaniowego we Francji i Polsce

Urszula Zawadzka-Pąk

Budżet zadaniowy wprowadzony został w wielu krajach jako metoda usprawniania realizacji zadań publicznych. W większości państw Zachodnich rozważania nie koncentrują się wokół zasadności stosowania budżetu zadaniowego (gdyż jest to tam oczywiste), lecz dotyczą sposobu wykorzystania go do rzeczywistej poprawy alokacji środków publicznych. Choć w Polsce pierwsze prace nad wdrożeniem zadaniowego budżetu państwa podejmowane są od 2006 r., jego konstrukcja prawna jest dalece niedoskonała, a sposób jego realizacji wymaga istotnych zmian. Braki te są widoczne zwłaszcza na tle francuskich doświadczeń, co nie oznacza jednak, że we Francji zostały rozstrzygnięte wszystkie istotne kwestie (charakter niedookreślony ma m.in. odpowiedzialność zarządcza). Analizując poszczególne elementy budżetu w układzie zadaniowym w Polsce  nie można uznać, że budżet zadaniowy został w Polsce właściwie wdrożony: - niezdefiniowany podmiot odpowiedzialny za realizację zadania, - w wielu przypadkach brak powiązania celów z miernikami i trudności w ich opracowywaniu, - oddolna procedura opracowywania budżetu w układzie zadaniowym, - brak informatycznego powiązania układu zadaniowego wydatków z układem tradycyjnym, - brak rzeczywistej kontroli efektywności i skuteczności wydatkowania środków publicznych. Trudno zatem oczekiwać, by w najbliższych latach budżet tradycyjny mógł zostać zastąpiony budżetem zadaniowym. Aby stało się to możliwe, konieczne jest dokonanie gruntownych zmian w zakresie metodologii jego opracowywania tak, by w wyniku wprowadzenia w Polsce budżetu zadaniowego w ujęciu prawnym możliwe było jego sprawne i bezkonfliktowe wykonywanie, uzyskiwanie rzetelnych informacji o efektach oraz ich rzeczywistej kontroli. Wobec powyższego w publikacji z jednej strony opisano teoretyczne aspekty budżetu zadaniowego, zaś z drugiej praktyczne problemy jego wdrażania.