Anioły i demony. Antologia romansu popularnego

Wybór, wstęp, oprac. naukowe Maria Bujnicka, opracowały ponownie, ...

Antologia składa się z kilkudziesięciu autorskich komentarzy do najbardziej znanych przykładów polskiego romansu popularnego wydawanego przed II wojną światową. Fragmenty powieści przeplatają się z nieraz komicznymi komentarzami autorki, tworząc ciekawy i przyjemny czytelniczo kolaż. Zarazem jest to też publikacja o cechach naukowych, mogąca rozjaśnić wiele zapomnianych dziś kontekstów polskiej historii literatury.

Dusza Kalabrii

Kazimiera Alberti, wstęp, przypisy, indeksy osob. oraz indeksy nazw geogr. Mariusz Jochemczyk, ...

Prezentowana tu książka Kazimiery Alberti stanowi znakomity przykład literatury gatunkowej: to z werwą napisany reportaż podróżny. Dusza Kalabrii stanowi pierwsze ogniwo czteroelementowego cyklu, któremu na imię "Italia nieznana". I jako takie należy bez wątpienia do światowego dziedzictwa, które możemy oznaczyć etykietą: literatura "Grand Tour". Pielgrzymki pisarzy do źródeł kultury śródziemnomorskiej stanowiły od wieków element formujący świadomość jednostki oraz decydowały o wyskalowaniu poznawczych horyzontów osoby wybitnej. Jak zauważają włoscy krytycy (tuż po publikacji kolejnych tomów włoskiego cyklu), pisarstwo Alberti sytuuje się po stronie dojrzałej refleksji filozoficznej związanej z określeniem miejsca człowieka postwojennego w kulturze i przestrzeni "zdruzgotanej". Alberti pozostaje tu w absolutnej europejskiej awangardzie - łącząc medytację nad krajobrazem, obserwacje ludzi i obiektów dziedzictwa z refleksją historiozoficzną i poetycką wrażliwością diagnozy. Zbliża się w tym do pomnikowych dokonań np. P.P. Pasoliniego (por. La lunga strada di sabbia) czy G. Piovene. Pierwsza odsłona dzieła prowadzi nas w stronę dziedzictwa Wielkiej Grecji.

Lucius Annaeus Seneca: "Edyp. Oedipus"

wstęp, edycja tekstu, przekład i komentarz Tomasz Sapota, Iwona Słomak

Edyp Seneki Filozofa, którego twórczość literacka należy do najcenniejszych zabytków rzymskiego antyku i przez wieki inspirowała najwybitniejszych dramaturgów, z braku współczesnych przekładów stał się nieobecny w świadomości polskiego czytelnika – inaczej niż dzieło Sofoklesa, od którego znacząco się różni. Senecjański Edyp nie jest tragedią o triumfie boskich wyroczni nad upokorzonym śmiertelnikiem. Poznawcza droga bohatera wiedzie od świadomości opanowanej przez religijnie motywowany strach ku wyzwoleniu. Edyp odrzuca światło, tożsame z kontrolującym okiem Apollina. Oślepia się, co jest zarówno aktem ofiary, jak i buntu. Swym działaniem zdaje się tworzyć zręby nowej etyki, niezależnej od religii i przemocy, którą religia legitymizuje. Etyka Edypa opiera się na współczuciu i odpowiedzialności człowieka za człowieka i wobec człowieka.