Ragnarök

Maria Rodziewiczówna

Roman Niemirycz jest osobą małomówną i niezbyt lubianą. Ma niezwykle surowy osąd świata i ludzi, czemu daje wyraz, drukując swoje opinie w Pręgierzu. Przełomowym momentem w jego życiu jest spotkanie z biednym księdzem, który puka do jego drzwi, prosząc o jałmużnę dla upadłych kobiet. Niemirycz ateista i przeciwnik Kościoła zaczyna dostrzegać w biednym księdzu prawdziwego sługę Bożego. Pod wpływem kapłana zaczyna inaczej patrzeć na świat. Jednak jego życie osobiste jest pasmem porażek. Ukochana kobieta okazuje się mężatką, dawny uczeń arystokrata który miał aktywnie działać i pracować, wsiąka w sferę arystokracji, bo nie umiał i nie chciał przeciwstawić się panującym w niej obyczajom. Najboleśniejsza jest jednak śmierć księdza, który zginął z rąk biedaków swoich podopiecznych. Z tego Niemirycz już sam nie może się otrząsnąć. Tymczasem w jego otoczeniu pojawia się Hilda... Ragnarök to ciekawa i wciągająca od pierwszego akapitu lektura.

Rupiecie

Maria Rodziewiczówna

Rupiecie to zbiór nowel Marii Rodziewiczówny, których akcja toczy się na Kresach Wschodnich na przełomie XIX i XX wieku. Dzięki epickiemu talentowi autorki odkrywamy świat już nieistniejący, będący częścią naszej bogatej i złożonej historii. Bohaterowie opowieści są jak zawsze u Rodziewiczówny osobami z krwi i kości. Bywają dobrzy albo źli, kochają albo nienawidzą, często nie potrafiąc znaleźć swego miejsca w świecie. Zbiór zawiera utwory: Rupiecie, Triumfator, Kamienie, Tutejszy, Tak zwani Głupi, Ciotka, Lamus, Jan Borucki, Bajka o głupim Marcinie, Hryc, Bagno, Wołowy czerep i Dobra służba.

Rupiecie. Nowele

Maria Rodziewiczówna

Zbiór nowel znanej polskiej pisarki schyłku XIX wieku i okresu międzywojennego, zawierający utwory: Rupiecie. Triumfator. Kamienie. Tutejszy. Tak zwani Głupi. Ciotka. Lamus. Jan Borucki. Bajka o Głupim. Marcinie. Hryc. Bagno. Wołowy Czerep. Dobra służba.

Straszny dziadunio

Maria Rodziewiczówna

Petersburg, koniec XIX wieku. Polikarp Białopiotrowicz jest właścicielem rozległego majątku Tepeniec w powiecie mozyrskim i osobą niezwykle majętną. Stroni od ludzi. Obaj jego synowie już nie żyją. Straszny dziadunio ma dwóch wnuków: Alberta, zwanego Wojcieszkiem i Hieronima, zwanego Ruciem. Pierwszy z nich prowadzi w Petersburgu rozrzutne życie za pieniądze dziadka. Drugi studiuje na petersburskiej politechnice. Obaj są szpiegowani przez służących Polikarpa Białopiotrowicza, który otrzymuje regularne sprawozdania z tego, co robią wnuki. Niepewny charakteru swoich spadkobierców dziadek poddaje ich najrozmaitszym próbom. Bezwzględne eksperymenty niemal doprowadzają do śmierci Hieronima...

Straszny dziadunio

Maria Rodziewiczówna

Strasz­ny dzia­du­nio I. Del­fin -- Hie­ro­nim, sły­szysz? Wsta­waj! A to sen do po­zaz­drosz­cze­nia! Hie­ro­nim, Ru­cio, to ja -- Żab­ba! -- To mi do­pie­ro no­wi­na! -- od­parł spod bur­ki stłu­mio­ny, za­spa­ny głos. -- A cze­go tam chcesz? Pa­li się? -- Wstań, to zo­ba­czysz. -- Ale kie­dy ja nie chcę ani wsta­wać, ani pa­trzeć. -- Ano, to się uto­pisz. -- Coo? Spod bur­ki wyj­rza­ła na świat roz­czo­chra­na, pło­wa czu­pry­na, po­tem rę­ka, po­tem sen­na twarz mło­de­go czło­wie­ka. Ziew­nął prze­cią­gle, pię­ścia­mi prze­tarł oczy i spoj­rzał. -- Bo­go­wie Olim­pu i Wal­hal­li! Co to, po­top? [...]Maria RodziewiczównaUr. 30 stycznia lub 3 lutego 1864 na Grodzieńszczyźnie Zm. 16 listopada 1944 na folwarku Leonów k. Żelaznej pod Skierniewicami Najważniejsze dzieła: Straszny dziadunio (1887), Pożary i zgliszcza (1888), Dewajtis (1889), Między ustami a brzegiem pucharu (1889), Szary proch (1889), Hrywda (1892), Anima vilis (1893), Macierz (1903), Wrzos (1903), Czahary (1905), Joan. VIII 1-12 (1906), Byli i będą (1908), Lato leśnych ludzi (1920) Autorka powieści popularnych, przekładanych na wiele języków europejskich (Dewajtis było tłumaczone na niemiecki, angielski, francuski, węgierski, litewski, serbski, czeski i słowacki). Umysłowość i system wartości pisarki został ukształtowany przez osobiste doświadczenie przemocy władz zaborczych (jej rodzice zostali skazani na zesłanie i konfiskatę majątku za pomoc powstańcom) oraz kilka lat nauki na pensji niepokalanek w Jazłowcu. Po śmierci ojca, od 1881 r. zarządzała majątkiem ziemskim Hruszowa na Polesiu (w 1887 została formalnie jego właścicielką) i zajmowała się pisarstwem; zmieniła też swój wygląd, obcinając krótko włosy oraz przywdziewając strój na poły męski. Już jako młoda dziewczyna deklarowała, że nie wyjdzie za mąż. Przez ponad pół wieku prowadziła gospodarstwo, w którym początkowo mieszkała ze swoją babką, matką i siostrą Celiną, po ich śmierci w latach 90. z Heleną Weychertówną, a następnie od 1919 r. niemal do końca życia z o 11 lat młodszą Jadwigą Skirmunttówną, z którą, według słów tej ostatniej łączyło ją ,,powinowactwo z wyboru" (Wahlverwandtschaft, termin wzięty z tytułu powieści Goethego). Jadwiga zajmowała się domem, Maria interesami, na zimowe miesiące wyjeżdżała pisarka do Warszawy, gdzie wraz z Heleną kupiły wspólnie mieszkanie na Brackiej, a także niewielki majątek podwarszawski w Falenicy, nazwany przez nie Wyraj. Działała w organizacjach ziemianek (od 1907 r. redagowała też pismo ,,Ziemianka"), pracując na rzecz polepszenia sytuacji bytowej, oświaty i świadomości narodowej ludu. W czasie I wojny światowej i wojny 1920 roku uczestniczyła w akcjach pomocy ofiarom działań wojennych, organizowaniu wyżywienia dla ludności cywilnej itp. W okresie międzywojennym lansowana przez prasę endecką. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku jej majątek został przejęty przez lokalny komitet ludowy, a Rodziewiczówna wraz ze swą towarzyszką przedostały się przez zieloną granicę do Łodzi, a następnie do Warszawy. Zmarła tuż po klęsce powstania warszawskiego, które przebyła w mieście, otoczona opieką powstańców. Pierwsze próby prozatorskie Rodziewiczówny powstały już pensji; zaczęła publikować pod pseudonimem Maro, stanowiącym skrót pierwszych sylab imienia i nazwiska; drugi pseudonim, Žmogus, po lit. ,,człowiek" (szczególnie człowiek z ludu) można uznać za rodzaj deklaracji ideowej (kwestią dążeń narodowych Litwinów pisarka zajęła się w powieści Szary proch). Istotnym wkroczeniem Rodziewiczówny w dziedzinę literatury była publikacja w odcinkach powieści Straszny dziadunio (1886), a następnie przebojowa powieść Dewajtis (1889). Pod względem stylu pisarskiego Rodziewiczówna to epigonka pozytywizmu; poruszana przez nią tematyka ujmowana jest konwencjonalnie i okraszona łatwym sentymentalizmem. Najczęściej poruszana problematyka w jej powieściach to: bezwzględnie pozytywnie wartościowany patriotyzm, kult pracy fizycznej, walka o zachowanie polskiego stanu posiadania na tzw. kresach wschodnich oraz na ziemiach zachodnich (Poznańskie), religijność katolicka, przywiązanie do ojczystej przyrody. Na tym tle ciekawszym rysem jest kreowanie postaci silnych, przedsiębiorczych kobiet wyznaczających sobie cele życiowe i realizujących je niezłomnie (por. np. Czahary). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Straszny dziadunio

Maria Rodziewiczówna

Jedna z pierwszych powieści Marii Rodziewiczówny, opublikowana w 1887 roku, miała potem co najmniej kilkanaście wydań. Tytułowy straszny dziadunio Polikarp Białopiotrowicz jest właścicielem rozległego majątku Tepeniec w powiecie mozyrskim, osobą majętną i stroniącą od ludzi. Obaj jego synowie już nie żyją. Ma dwóch wnuków: Alberta, zwanego Wojcieszkiem i Hieronima, zwanego Ruciem. Pierwszy z nich prowadzi w Petersburgu rozrzutne życie za pieniądze dziadka, gardzi każdą pracą, a drugi studiuje na politechnice w tym mieście. Obaj są szpiegowani przez służących Polikarpa Białopiotrowicza, który otrzymuje regularne sprawozdania z tego, co wnuki robią.

Straszny Dziadunio

Maria Rodziewiczówna

Polikarp Białopiotrowicz jest majętnym właścicielem majątku na Polesiu. Z natury stroni od ludzi, za to po śmierci synów czuje się odpowiedzialny za dwóch wnuków: Alberta zwanego Wojcieszkiem i Hieronima zwanego Ruciem. Pierwszy z nich prowadzi hulaszczy tryb życia i gardzi każdą pracą. Drugi natomiast jest prawym studentem politechniki. Tytułowy straszny dziadunio próbuje kontrolować życie młodzieńców, szpiegując ich i wystawiając na liczne próby. Konsekwencje zachowania dziadka mogą okazać się tragiczne, a życie Rucia zagrożone. Czy istnieje szansa, by relacja wnuków z Polikarpem mogła się naprawić? Straszny dziadunio" to jedna z pierwszych powieści autorstwa Marii Rodziewiczówny, która w 1887 roku zdobyła nagrodę w konkursie tygodnika Świt".

Szary proch

Maria Rodziewiczówna

Litwin Wawer Karewis pracuje w Niemczech pod nazwiskiem Lorenz jako kapitan statku. Jest człowiekiem pracowitym ponad miarę i odważnym do szaleństwa. Pewnego dnia postanawia na kilka dni wrócić na ojcowiznę, by na dobre pożegnać się ze swoją wioską i rodziną. Po przyjeździe w rodzinne strony chełpi się swoją narzeczoną Niemką. Niektóre zachowania dawnych sąsiadów śmieszą go, inne złoszczą. Jednak z każdym dniem ów szary proch ziemia rodzinna pod jego stopami odnajduje drogę do jego duszy...