Historia ustroju i prawa w Polsce

Lech Krzyżanowski

Osoby pragnące poznać dzieje polskiego ustroju i prawa napotykają niemałe kłopoty z właściwym powiązaniem informacji o poszczególnych instytucjach prawnych z okolicznościami historycznymi,w jakich się rodziły i funkcjonowały. Tymczasem brak znajomości politycznej, gospodarczej czy społecznej genezy różnorakich rozwiązań prawnych nie pozwala w należyty sposób ocenić ich znaczenia. W niniejszym tomie zatem sporo miejsca poświęcono właśnie tej, czysto historycznej warstwie narracji jako ważnemu uzupełnieniu podstawowych treści historycznoprawnych. Nie znaczy to oczywiście, że marginalizacji uległa część merytoryczna, odnosząca się do źródeł i ewolucji instytucji prawa w Polsce. Repetytorium pozostało obszernym kompendium wiedzy z tego zakresu, tyle że umieszczono ją w jej historycznym kontekście. Nacisk położony na poznanie i zrozumienie okoliczności historycznych towarzyszących zmianom prawnym to niejedyny element wyróżniający Repetytorium na tle piśmiennictwa z tego zakresu. Czytelnik z pewnością odkryje niezbyt często stosowany układ treści wspomagający paralelne prowadzenie dwu wykładów: z historii ustroju oraz dziejów prawa. W górnej (czerwonej) części strony zawsze znajdzie rozważania na temat ustroju, w dolnej(czarnej) zaś odnoszące się do tego samego okresu historycznegoinformacje o prawie sądowym. Nowa metoda wymaga co prawda przystosowania się do nietypowej lektury (tylko górne lub tylko dolnej części strony, jeśli chcemy zachować ciągłość narracji), ale jednocześnie gwarantuje skoncentrowanie całości materiału poświęconego danej epoce w jednym miejscu. Trudno precyzyjnie rozdzielić zakres ustrojowy od prawnosądowego(związki między nimi zostały zresztą zaznaczone kolorowymi odsyłaczami), a skoro związków przyczynowo-skutkowych między nimi jest niemało, autor uznał za celowe ułatwić przemieszczanie się między obu warstwami narracji

Powstańców śląskich portret własny. Pamięć władzy czy pamięć prywatna? Krytyczne wydanie wspomnień uczestników. I powstanie śląskie (1919)

Adriana Dawid, Maciej Fic, Marcela Gruszczyk, Lech Krzyżanowski, ...

Niniejszy tom inicjuje czteroczęściowy cykl, powstały dzięki środkom na badania oraz publikację przyznanym w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (moduł Fundamenty 11 konkursu pt. "Patriotyzm w świadectwach osobistych - pamiętniki, listy, dzienniki, fotografie, albumy, utwory muzyczne, etc."). Publikacja zawiera ponad 70 relacji uczestników wydarzeń, które toczyły się na Górnym Śląsku w 1919 roku. Starano się dzięki nim uzyskać odpowiedzi na główne pytania: w jaki sposób powstańcy przedstawiali własną przeszłość i czy ukazana w materiale memuarystycznym wizja I powstania śląskiego odzwierciedlała w większym stopniu "pamięć władzy" czy "pamięć prywatną"? Część wspomnieniową poprzedza obszerny wstęp, w którym syntetycznie przedstawiono okoliczności wybuchu, przebieg oraz konsekwencje I powstania śląskiego, ukazano okoliczności powstawania wspomnień uczestników tych wydarzeń (podkreślając specyfikę propolsko nastawionych mieszkańców Górnego Śląska, powodującą, że zamieszczone w tomie wspomnienia mają zwykle charakter "memuarystyki inspirowanej"). Publikacja zawiera ponadto aneks, na który składają się wstęp i wybrane wspomnienia insurgentów przetłumaczone na język angielski.