Motywacyjne mechanizmy efektu dezinformacji

Malwina Szpitalak

Dr Malwina Szpitalak napisała bardzo ważną i wartościową książkę. Problematyka w niej podjęta jest nieoczywista, a uzyskane przez Autorkę wyniki i zaproponowane przez nią interpretacje stanowią istotny wkład w rozwój wiedzy dotyczącej sytuacyjnych i indywidualnych uwarunkowań wielkości efektu dezinformacji. Książka dotyczy istotnej dla psychologii sądowej tematyki motywacyjnych uwarunkowań efektu dezinformacji i zeznań świadków. Jednym z jej podstawowych celów jest sprawdzenie, czy motywy Ja wpływają na wielkość efektu dezinformacji. () W książce zaprezentowano rzetelny przegląd literatury przedmiotu związanej z efektem dezinformacji, konstruktem Ja, regulacyjną rolą Ja, samooceną, dysonansem poznawczym, czy też zniekształceniami pamięciowymi związanymi z mechanizmami autoregulacyjnymi. Zaprezentowano również wyniki aż siedmiu badań o charakterze eksperymentalnym oraz ich metaanalizę. () Zdecydowanym walorem książki jest zaprojektowana przez Autorkę innowacyjna, i kilkukrotnie w ramach badań prezentowanych w niniejszej książce replikowana, metoda uodparniania na dezinformację, czyli procedura wzmocnionej autoafirmacji. Metoda ta polega na połączeniu dokonywanego przez uczestników aktu autoafirmacji z podaniem im pozytywnej informacji zwrotnej odnośnie funkcjonowania ich pamięci. Następstwem takiej manipulacji jest uodpornienie badanych na dezinformację, co Autorka określiła jako efekt wzmocnionej autoafirmacji (EWA). () Książka ta bez wątpienia może stanowić wartościowe źródło informacji na temat efektu dezinformacji, jak również problematyki dysonansu poznawczego czy regulacyjnej roli Ja w kontekście zniekształceń pamięciowych. Stanowi również przykład przejrzystego interpretowania dużej liczby wyników empirycznych. Z recenzji dr hab. Romualda Polczyka