E-book details

Roman Polański i jego sztuka przetrwania

Roman Polański i jego sztuka przetrwania

Jan Kochańczyk

Ebook
Różnorodność gatunkowa i tematyczna filmów Romana Polańskiego sprawiała wiele problemów obserwatorom jego twórczości. Czy można mówić o jednolitym stylu reżysera Noża w wodzie, Dziecka Rosemary, Tragedii Makbeta, Piratów czy Gorzkich godów? Pianista stanowi bardzo ciekawy element tej urozmaiconej układanki. Film sumuje zarówno doświadczenia życiowe, jak i artystyczne Polańskiego. Jest doskonałym przykładem połączenia dwóch obsesji człowieka i reżysera: obsesji prawdy i obsesji formy. Z fanatycznym zacięciem Polański dbał o odtworzenie zgodnych z prawdą historyczną szczegółów scenografii, rekwizytów, strojów, ale też o oddanie klimatu i przeżyć bohaterów. Podobnie postępował w przypadku innych swoich realistycznych filmów, jak Chinatown czy Tess. Martin Shaw, odtwórca roli Banka w Tragedii Makbeta przytacza ciekawą anegdotę z czasów swojej współpracy z polskim reżyserem. Jest on mistrzem w wychwytywaniu niezauważalnych wprost detali. Kiedyś zobaczyłem go, jak w furii darł na strzępy kostium, bo okazało się, że został uszyty na maszynie. Co się z wami, kurwa, dzieje, ludzie?! Przecież jest, kurwa, rok 1076!!! Ile było wtedy maszyn do szycia? Równie ważna jak prawda materialna jest dla Polańskiego prawda psychologiczna przedstawianych postaci, zgodna z JEGO wiedzą i wizją świata. Wiedzę tę kształtowały dramatyczne wydarzenia dzieciństwa i późniejsze niezwykłe losy. Spotykał ludzi sprowadzonych do poziomu ssaków, o których opowiadał jeden z jego pierwszych filmów krótkometrażowych. Dziwni ludzie w ab-surdalnym świecie, groźni dla siebie i innych. I takich właśnie bohaterów widzimy zarówno w Nożu w wodzie, Dziecku Rosemary, Makbecie, Lokatorze, Tess, Piratach, czy w Pianiście. Wszystkie najbardziej nawet odmienne od siebie filmy Polańskiego łączy też fanatyczna wręcz dbałość o artystyczną formę: kompozycję kadru, dozowanie napięcia, perfekcyjne łączenie obrazów i muzyki. Ta obsesja formy sprawiała, że reżyser powtarzał w nieskończoność poszczególne sceny na planie i wiele czasu spędzał przy stole montażowym. Dzięki temu osiągnął owe niewidzialne mistrzostwo, o którym mówiono przy okazji Pianisty; niezauważalne może dla przeciętnych widzów, ale oczywiste dla mistrzów rzemiosła filmowego, amerykańskich akademików, którzy Polańskiemu przyznali Oscara. Pełne panowanie nad formą filmów umożliwiło reżyserowi doświadczenie aktorskie, a także umiejętności plastyczne. Niewielu jego kolegów po fachu potrafi dokładnie zmaterializować na papierze swoje fantazje, narysować elementy scenografii, czy też potem odegrać przed aktorami przypisane im role. W dodatku Polański jest wrażliwy na muzykę i dlatego ścieżki dźwiękowe jego filmów należą do najciekawszych w kinie światowym. Rewelacyjne efekty akustyczne już w jego wczesnym Wstręcie nie powstały przypadkowo. Reżyser pisał w autobiografii: Zgranie dźwięku. To jedna z najbardziej żmudnych faz przy realizacji filmu, wymagająca niezwykłego opanowania (...) We Wstręcie dźwięk odgrywa kluczową rolę. W miarę nasilania się urojeń, zmysły Carol stopniowo wyostrzają się, dźwięki docierają do niej z coraz większym natężeniem kapiące krany, śmiech bawiących się w przyklasztornym ogrodzie zakonnic, itd. *** Pianista sumuje osiągnięcia twórcze Polańskiego, wyznacza czołowe miejsce reżysera w świecie współczesnej sztuki, a jednocześnie sumuje też dokonania ambitnego kina; tego, które szuka prawdy o człowieku, jego wielkości i małości, zarówno w czasach Makbeta, jak i w naszej epoce. Spis treści: Kraków i dziecko wojny 4 Między życiem a śmiercią 9 Aktor i kolarz 16 Próby ucieczki 20 Słodkie życie w Łodzi 24 W roli męża 29 Diabły i anioły 33 Czas wampirów 36 Zbrodnia w Bel Air 42 Arcydzieło: Chinatown 48 Najbezpieczniej w więzieniu? 51 Dziwne zbiegi okoliczności 56 Sukces zamiast klęski 59 Emmanuelle 62 Śmierć i pianista 68 Oscary 2003: Karnawał i Apokalipsa 72 Oliver Twist. Powrót do źródeł czasu... 76 Autor Widmo 82 Nagroda za całokształt i prawdziwa Rzeźnia! 85 On oraz inni 91 Kochany tyran 96 Mistrz i dzieci Freuda 100 Artyści po Oświęcimiu 103 Polański jako aktor 106 Role filmowe i teatralne Romana Polańskiego 128 Zakończenie 132 Jan Kochańczyk Dziennikarz. Absolwent Uniwersytetu Śląskiego (polonistyka). Od roku 1975 redaktor ogólnopolskiej gazety Sport (Katowice). Droga zawodowa: od korektora do zastępcy sekretarza redakcji, kierownika działu publicystyki i szefa redakcji dodatków kolorowych. Publikacje dotyczące głównie sportów lotniczych, lekkoat-letyki, pływania i problemów ruchu olimpijskiego. Nagrody dziennikarskie i literackie miedzy innymi Grand Prix prezesa koncernu prasowego RSW (Warszawa) za cykl publikacji dotyczących sportu zawodowego w krajach socjali-stycznych (1989). Polskie opinie i dyskusje odbiły się wtedy echem także w Związku Radzieckim (epoka pieriestrojki Gorbaczowa) i przyspieszyły reformy ruchu olimpijskiego po naradzie na Kubie. Nagrody w konkursach na artykuły i opowiadania sportowe. Od 1991 roku zastępca redaktora naczelnego tygodnika filmowego Ekran, przeniesionego w tym czasie z Wars-zawy do Katowic (Grupa Fibak Noma Press). Od 1994 zastępca redaktora naczelnego tygodnika Panorama. Współpraca z katowickimi redakcjami Dziennika Śląskiego, Wieczoru, Integracji Europejskiej i in. Wydania książkowe m. in. Filmowe skandale i skandaliści (Twój Styl, 2005) oraz Ścigany Roman Polański (część biograficzna).
  • KRAKÓW I DZIECKO WOJNY
  • MIĘDZY ŻYCIEM A ŚMIERCIĄ
  • AKTOR I KOLARZ
  • PRÓBY UCIECZKI
  • SŁODKIE ŻYCIE W ŁODZI
  • W ROLI MĘŻA
  • DIABŁY I ANIOŁY
  • CZAS WAMPIRÓW
  • ZBRODNIA W BEL AIR
  • ARCYDZIEŁO: CHINATOWN
  • NAJBEZPIECZNIEJ W WIĘZIENIU?
  • DZIWNE ZBIEGI OKOLICZNOŚCI
  • SUKCES ZAMIAST KLĘSKI
  • EMMANUELLE
  • ŚMIERĆ I PIANISTA
  • OSCARY 2003: KARNAWAŁ I APOKALIPSA
  • OLIVER TWIST. POWRÓT DO ŹRÓDEŁ CZASU...
  • AUTOR WIDMO
  • NAGRODA ZA CAŁOKSZTAŁT I PRAWDZIWA RZEŹNIA!
  • ON ORAZ INNI
  • KOCHANY TYRAN
  • MISTRZ I DZIECI FREUDA
  • ARTYŚCI PO OŚWIĘCIMIU
  • POLAŃSKI JAKO AKTOR
  • ROLE FILMOWE I TEATRALNE ROMANA POLAŃSKIEGO
  • ZAKOŃCZENIE
  • Title: Roman Polański i jego sztuka przetrwania
  • Author: Jan Kochańczyk
  • ISBN: 9788363080280, 9788363080280
  • Date of issue: 2012-05-04
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_03cp
  • Publisher: E-bookowo