Historia zaściankowo-dworska, której akcja toczy się na Żmudzi. Tytułowy Dweajtis to prastary dąb symbol wiecznego trwania. O jego uratowanie walczy główny bohater, który pracuje na cudzym w majątku. Niespodziewanie po jego stronie staje młoda i ładna właścicielka.

Życie bohaterów powieści obraca się wokół utrzymania ziemi, dziedzictwa i tożsamości. Najważniejszym miernikiem wartości człowieka jest jego stosunek do pracy.

Dweajtis to piękna opowieść o życiu człowieka zmagającego się ze swoim losem, o sile charakteru, o niezłomności i w końcu o szukaniu siły i oparcia w przyrodzie.

Jedna z najlepszych powieści Marii Rodziewiczówny, nagrodzona w 1888 r. w konkursie Kuriera Warszawskiego. Powieść była przekładana na język litewski (najwcześniej, bo już w 1890 r.), niemiecki, serbochorwacki, angielski, francuski, słowacki i czeski, a także na węgierski i hiszpański. Dewajtis został również adaptowany na scenę (w 1910 r.) oraz na słuchowisko radiowe (w 1969 r.).