E-book details

W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży

W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży

Małgorzata Wójcik-Dudek

Ebook

Książka podejmuje problem Zagłady w najnowszej polskiej literaturze dla dzieci i młodzieży. Jego wysoka frekwencja w XXI-wiecznej literaturze osobnej, choć w dużej mierze z pewnością wynika ze szczególnego charakteru stosunków polsko-żydowskich, to bywa również, jeśli nie przede wszystkim, podyktowana pewnego rodzaju modą na odpamiętywanie przeszłości − memory boom.

Autorka prezentuje wersje narracji o Zagładzie tworzone przez drugie i trzecie pokolenie, choć refleksję o odpamiętywaniu przeszłości rozpoczyna kanoniczną Akademią pana Kleksa Jana Brzechwy stanowiącą, według niej, mit podwalinę opowieści o Holokauście. Kolejne rozdziały zostały poświęcone między innymi sylwetce Janusza Korczaka, współczesnym formom opowiadania o Holokauście, „dziecięcym” realizacjom Zagładowych toposów znanych z literatury adresowanej do dorosłych czytelników.

Spis treści

 

Wzgórze pamięci / 7

Kłopoty z postpamięcią / 8

Praktyki edukacyjne wobec Zagłady / 17

Polska szkoła pamięci / 21

Szkolne czytanie o Zagładzie jako wyzwanie etyczne, czyli o roli kontekstu / 23

DS804.34 i PZ / 30

Uskoki pamięci / 34

 

Trylogia, która nie krzepi. Alternatywna lektura pana Kleksa Jana Brzechwy / 45

Gry z Akademią… / 45

1946 — między huśtawką a szafotem / 55

Dojrzewanie czy „odczarowanie świata”? / 58

Akademia czy cheder? / 64

א Alef = Akademia / 66

Pozorna przeźroczystość / 81

Czym jest wymazywanie? / 83

Młodsze siostry Akademii…, czyli książki których nikt nie czyta / 87

Dwie trylogie / 98

 

Architektura biografii — przypadek Korczaka / 101

Między pomnikiem a literaturą. Od mapowania miasta — do mapowania pamięci / 101

Rok Korczakowski, czyli kłopotliwa inwazja pamięci / 107

Od taktyka do stratega — współczesny pomysł na Korczaka / 112

 

Mikronarracje z obrzeży Zagłady / 133

Mikronarracje i przeciw-historia,czyli wyzwalanie z opresji / 133

Zagłada według Anny Frank / 136

Dziewczyńskie narracje — intymistyka a Zagłada / 143

Baśń i Holokaust / 157

Pułapka sensów / 167

 

Macierzyństwo w stanie zagrożenia / 171

Między jidisze mame a Medeą / 171

Metonimia matki — casus z ulicy Śliskiej / 177

Świat bez matki — wzorce opowiadania / 178

Matka jako pretekst / 182

Głód/sytość — matka i afekt / 183

Kiedy mama jest daleko / 186

Zwierzęcy punkt widzenia — inna wersja macierzyństwa / 194

Matki Polki i rytuały gościnności / 198

 

Postpamięć i zarządzanie przestrzenią / 219

Święty krajobraz / 219

Piękne kłamstwo / 220

Filosemicka postpamięć / 226

Gry z przestrzenią / 229

Przestrzeń żydowska / 229

·         Ciągłość muru / 231

·         Prześwity prawdy / 243


Przestrzeń pożydowska / 245

Nie-miejsce — Disneyland pamięci / 251

Przestrzeń mówi / 257

 

Homo ludens, czyli opresja zabawy / 259

Żydowska etnografia dzieciństwa / 260

Biblioteka Shoah / 262

Berek — getto jako plac zabaw / 271

 

Dybuk kontra Facebook, czyli Kotka Brygidy i Wszystkie lajki Marczuka / 279

Dybuk — przypadek Kotki Brygidy Joanny Rudniańskiej / 280

Facebook — przypadek Wszystkich lajków Marczuka Pawła Beręsewicza / 285

 

Bliscy nieznajomi. Próba podsumowania / 291

 

Bibliografia / 295

Indeks osobowy / 317

 

Summary / 329

Zusammenfassung / 331

  • Title: W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży
  • Author: Małgorzata Wójcik-Dudek
  • ISBN: 978-8-3801-2893-4, 9788380128934
  • Date of issue: 2016-09-08
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_08zr
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego