Details zum E-Book

Polityka senioralna w jednostkach samorządu terytorialnego

Polityka senioralna w jednostkach samorządu terytorialnego

Joanna Podgórska-Rykała, Magdalena Mikrut-Majeranek, Agata Andruszkiewicz

E-book
  W niniejszej pracy, mającej charakter interdyscyplinarny, autorki podjęły rozważania nie tylko na temat polityki senioralnej oraz związanych z nią obszarów prawa i administracji, ale także praktycznego wymiaru polityki społecznej na rzecz osób starszych (dobre praktyki) oraz zarysowały tło omawianej problematyki: począwszy od kontekstu historyczno-kulturowego, a skończywszy na nowoczesnych technologiach i odniesieniu ich zastosowania dla podnoszenia jakości życia seniorów na świecie. Autorkom udało się scharakteryzować temat bardzo szeroko i wielokontekstowo.

W rozdziale pierwszym opisana została kondycja seniorów w poszczególnych epokach historycznych. Zwrócono uwagę na fakt, że pierwsi ludzie nie zaznali starości, a co za tym idzie – w czasach prehistorycznych problem starości nie istniał. Średnia długość życia ludzkiego oscylowała bowiem w granicach 20 lat. Z biegiem czasu nastąpiło wydłużenie trwania życia, a seniorzy coraz częściej zaczęli wchodzić w skład wielopokoleniowej rodziny. W rozdziale drugim opisane zostały zmiany, jakie zaszły w społeczeństwie XX wieku. Omówiono przykłady realizacji motywu starości w literaturze, teatrze oraz w filmie i reklamie telewizyjnej. Seniorzy są dziś bohaterami tekstów kultury popularnej, jednak w mediach najczęściej pojawiają się ich stereotypowe wizerunki, które pogłębiają przepaść dzielącą ich od osób młodych oraz utrwalają niesprawiedliwy obraz seniora. Rozdział trzeci zawiera wprowadzenie w zagadnienia polityki społecznej oraz polityki senioralnej, pełniąc rolę przygotowania definicyjnego, poprzedzającego kolejne części rozważań. W tekście scharakteryzowano zagadnienia związane z gerontologią społeczną, wyjaśniono jej funkcje i związki z innymi naukami. Pokrótce przedstawiono także definicję polityki społecznej i wyjaśniono, czym jest polityka senioralna. W rozdziale czwartym zawarto wprowadzenie prawne: przedstawiono najważniejsze akty prawa krajowego, które współtworzą specyficzny system prawny, budując ramy polityki senioralnej w Polsce. W rozdziale piątym odniesiono się do szczebla regionalnego (samorząd województwa) i analizie poddano 16 programów polityki społecznej, w tym dokumentów skoncentrowanych stricte na tematyce senioralnej, ale także innych obowiązujących w tym zakresie aktów prawnych (m.in. strategie rozwoju województw). Przytoczono priorytety, cele strategiczne i operacyjne odnoszące się do polityki senioralnej, ukazując je na tle przedstawionych przez władze regionów diagnoz społecznych i danych statystycznych. W rozdziale szóstym zaprezentowano dobre praktyki z terenu całego kraju, które podejmowane są na rzecz seniorów, szczególnie w gminach i powiatach. Opisano wiele intersujących projektów i rozwiązań, które usprawniają życie osób starszych i zapobiegają ich wykluczeniu. Rozdział ostatni dotyczy nowych technologii skierowanych do osób starszych. Opisano w nim m.in. możliwości uczestniczenia w rozmaitych kursach i warsztatach cyfrowych w celu nauczenia się korzystania z Internetu. Ponadto przedstawiono przykłady zastosowania wearable technology („inteligentne urządzenia”, „elektronika noszona”), czy body-borne computers, czyli miniaturowych urządzeń elektronicznych, zakładanych najczęściej na ciało w postaci zegarków, biżuterii, okularów, ubrań itp. Technologia ta znajduje szerokie zastosowanie, a tworzona jest w celu podniesienia jakości życia oraz poszerzenia, czy tzw. „przedłużenia” zmysłów. Olbrzymią grupą odbiorców tego typu wynalazków są właśnie osoby starsze. W rozdziale tym omówione zostały również kwestie związane z transhu manizmem – ruchem intelektualno-kulturowym, postulującym przezwyciężenie ludzkich ograniczeń oraz poprawę kondycji ludzkiej dzięki wykorzystaniu nauki i techniki.

Już Cyceron podkreślał: „Starość jest ostatnim aktem odegranym na scenie życia: starajmy się, by nie był on męczący, zwłaszcza gdy sztuka jest dostatecznie długa.” Wydłużenie się przeciętnego czasu trwania życia człowieka to zdecydowanie pozytywny trend. Jednak aby życie, również u jego schyłku było satysfakcjonujące, należy podjąć szereg zintegrowanych działań, które obecnie stanowią duży wysiłek dla państw i samorządów. Jak wygląda polityka senioralna w Polsce? Przed jakimi stoi wyzwaniami? Swoje rozważania na ten temat autorki zawarły w niniejszej publikacji.
Wstęp...7 Rozdział I Kondycja seniorów w poszczególnych epokach historycznych...11 1.1. Zmienna długość życia...13 1.2. Jak wyglądała starość naszych przodków?...17 1.3. Starożytność...17 1.4. Średniowiecze...26 1.5. Renesans...30 1.6. XVII i XVIII wiek...32 1.7. XIX wiek czasem powrotu starości do łask...36 Rozdział II Zmiany w społeczeństwie XX wieku...44 2.1. Starość w literaturze XIX-XX wieku....45 2.2. Starość w teatrze...46 2.3. Stereotypowe wizerunki seniorów w kulturze popularnej...47 2.4. Wizerunek seniora w mediach...49 2.5. Kampanie społeczne skierowane do seniorów...52 2.6. Starość w filmie: obrazy audiowizualne odbiciem rzeczywistości...54 2.7. Sen o nieśmiertelności...59 2.8. Filmowy futuryzm dokonany...62 2.9. Starość oswojona czy wyeliminowana?...63 Rozdział III Starość jako wyzwanie stojące przed polityką społeczną...65 3.1. Kiedy nadchodzi starość?...65 3.2. Gerontologia społeczna – nauka o procesach starzenia się...66 3.3. Polityka społeczna – definicje...67 3.4. Czym jest polityka senioralna?...70 3.5. Samorząd terytorialny i jego rola w obliczu wyzwań demograficznych...76 Rozdział IV Polityka senioralna w Polsce – ramy prawne....81 4.1. Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014–2020...81 4.2. Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020 (ASOS)...89 4.3. Program Solidarność Pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+...92 4.4. Program „Senior-WIGOR” na lata 2015–2020...94 4.5. Ustawa o osobach starszych...95 Rozdział V Regionalne dokumenty strategiczne wyznaczające priorytety polityki senioralnej ...97 5.1. Wielkopolski Program na Rzecz Osób Starszych do 2020 roku...99 5.2. Polityka senioralna województwa warmińsko-mazurskiego na lata 2014–2020...101 5.3. Program Specjalnej Strefy Demograficznej w województwie opolskim do 2020 roku „Opolskie dla Rodziny”...104 5.4. Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubuskiego na lata 2014–2020...106 5.5. Program Strategiczny Włączenie Społeczne na lata 2015–2020. Strategia Województwa Małopolskiego 2011–2020...108 5.6. Kujawsko-Pomorski Program na Rzecz Ekonomii Społecznej do roku 2020. Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do roku 2020 – Plan modernizacji 2020+...111 5.7. Dolnośląska Strategia Integracji Społecznej na lata 2014–2020. Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego 2020...112 5.8. Strategia Polityki Społecznej Województwa Śląskiego na lata 2006–2020. Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020+”...114 5.9. Strategia Polityki Społecznej Województwa Mazowieckiego na lata 2014–2020...117 5.10. Wojewódzki Program na Rzecz osób Starszych na lata 2016–2020. Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego na lata 2014–2020...117 5.11. Plan przeciwdziałania depopulacji w województwie łódzkim „Rodzina. Dzieci. Praca”...119 5.12. Strategia Polityki Społecznej Województwa Pomorskiego na lata 2014–2020...120 5.13. Program na rzecz osób starszych w województwie podlaskim na lata 2016–2020. Wojewódzka Strategia Polityki Społecznej na lata 2010–2018...121 5.14. Wojewódzki Program Pomocy Społecznej na lata 2016–2023. Strategia Rozwoju Województwa – Podkarpackie 2020...122 5.15. Strategia Polityki Społecznej Województwa Świętokrzyskiego na lata 2012–2020...123 5.16. Wojewódzki Program Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej „Region dla Rodziny”. Strategia Województwa Zachodniopomorskiego w Zakresie Polityki Społecznej do Roku 2015...125 5.17. Podsumowanie...127 Rozdział VI Dobre praktyki w zakresie samorządowej polityki senioralnej...128 6.1. Miasto jako przestrzeń życia mieszkańców w każdym wieku...128 6.2. Złota Księga Dobrych Praktyk...138 6.3. Samorządowe inicjatywy warte naśladowania...140 6.4. Wybrane przykłady podejmowanych inicjatyw na rzecz osób starszych...143 6.5. Samorządowe rady seniorów...145 Rozdział VII Senior w internetowej sieci...151 7.1. Wearable technology...153 7.2. Transhumanizm sposobem na przedłużenie
  • Titel: Polityka senioralna w jednostkach samorządu terytorialnego
  • Autor: Joanna Podgórska-Rykała, Magdalena Mikrut-Majeranek, Agata Andruszkiewicz
  • ISBN: 978-83-647-8870-3, 9788364788703
  • Veröffentlichungsdatum: 2016-09-26
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_09c5
  • Verleger: Wyższa Szkoła Humanitas