E-book details

Dobro małżonków. Identyfikacja elementu "ad validitatem" w orzecznictwie Roty Rzymskiej

Dobro małżonków. Identyfikacja elementu "ad validitatem" w orzecznictwie Roty Rzymskiej

Andrzej Pastwa

Ebook
Treść bonum coniugum należy do najbardziej doniosłych kwestii hermeneutycznych wymagających pogłębionych badań. Podjęcie tematu jest autorską próbą wyjścia naprzeciw temu wyzwaniu. Bezpośredni kontekst badawczy stanowią apele Jana Pawła II i Benedykta XVI do świata kanonistyki o dokonanie adekwatnego „przekładu” personalistycznych idei małżeńskich Soboru Watykańskiego II na praktykę stosowania prawa. Niniejsze studium ma walor zarówno poznawczy, jak i aplikacyjny. Co się tyczy tego pierwszego, na podstawie przesłanek genetyczno-historycznych i epistemologiczno-metodologicznych oraz precyzyjnie wytyczonych hipotez badawczych, Autor dokonuje identyfikacji tytułowego elementu ad validitatem we wzorcowym orzecznictwie Roty Rzymskiej – w związku z aplikacją norm kodeksowych dotyczących niezdolności konsensualnej (kan. 1095, nn. 2–3 KPK) i symulacji zgody małżeńskiej (kan. 1101 § 2 KPK). W szczególności chodzi o sytuowanie przez trybunał apostolski nowego istotnego elementu małżeństwa (z niezmiennym punktem odniesienia w postaci Świętego Augustyna trzech dóbr) w konfiguracjach: dawniej – „nieautonomicznych”, obecnie – „autonomicznych”. Podsumowaniem zasadniczej części badań jest wykaz „kierunkowych” ujęć elementum boni coniugum (prezentacja linii orzeczniczych). O aplikacyjnej wartości monografii najlepiej świadczy położenie akcentu na potrzebę jedności „hermeneutycznej” w przedmiotowej kościelnej jurysprudencji, zwłaszcza przez korygowanie w orzecznictwie trybunałów niższych stopni jurysdykcji niepoprawnego stosowania wspomnianych norm prawnych.

Spis treści

 

Wstęp / 7

 

1. Kryteria waloryzacji formuły bonum coniugum / 13

1.1. Przesłanki genetyczno-historyczne / 13

1.1.1. „Personalistyczna” geneza kodeksowego pojęcia bonum coniugum / 16

1.1.2. Kontekst reformy KPK: od ius ad vitae communionem do essentiale aliquod elementum / 28

1.1.3. Ku wyodrębnieniu istotnego elementu małżeństwa: dwie optyki / 39

1.1.3.1. Oś problemowa: ordo procreationis — ordo caritatis (Ombretta Fumagalli Carulli) / 40

1.1.3.2. Oś problemowa: sfera „przedmiotowa” — sfera „osobowa i międzyosobowa” (José María Serrano Ruiz) / 54

1.2. Przesłanki epistemologiczno-metodologiczne / 68

1.2.1. Problem bonum coniugum a paradygmat „jedności hermeneutycznej” / 71

1.2.1.1. Znaczenie specjalnego magisterium papieskiego: Przemówienia do Roty Rzymskiej / 72

1.2.1.2. Wzorcowy charakter orzecznictwa Roty Rzymskiej / 81

1.2.1.3. Normy i deklaracje wydane przez inne dykasterie Kurii Rzymskiej / 90

1.2.2. Problem bonum coniugum a paradygmat „realizmu” (odnowionej) doktryny małżeńskiej / 95

1.2.2.1. Niekompatybilność ujęć subiektywistyczno-pozytywistycznych / 97

1.2.2.2. „Uznana doktryna” reprezentantów personalistycznego nurtu odnowy ius matrimoniale / 103

1.2.2.3. Adekwatna oś problemowa: realizm personalistyczny — realizm jurydyczny (Carlos José Errázuriz Mackenna) / 108

1.3. Podsumowanie / 118

 

2. Formalne określenie i znaczenie prawne bonum coniugum / 121

2.1. Kompatybilność schematu dóbr św. Augustyna — dobro małżonków w konfiguracjach „nieautonomicznych” / 121

2.1.1. Istotny element dobra małżonków w bona matrimonii / 123

2.1.1.1. Wyrok c. Burke z 26 XI 1992 roku (Armachana) / 125

2.1.1.1.1. Sentencja wyroku / 125

2.1.1.1.2. Komentarz / 137

2.1.1.2. Linia orzecznicza / 143

2.1.1.3. Wnioski / 166

2.1.2. Istotny element dobra małżonków w bonum fidei / 168

2.1.2.1. Wyrok c. Funghini z 23 X 1991 roku (Romana) / 171

2.1.2.1.1. Sentencja wyroku / 171

2.1.2.1.2. Komentarz / 196

2.1.2.2. Linia orzecznicza / 207

2.1.2.3. Wnioski / 221

2.2. W interpersonalno-finalistycznej optyce schematu św. Tomasza — dobro małżonków w konfiguracjach „autonomicznych” / 225

2.2.1. Istotny element dobra małżonków w odnowionej formule mutuum adiutorium / 230

2.2.1.1. Wyrok c. Stankiewicz z 23 VI 1988 roku (Medellen) / 232

2.2.1.1.1. Sentencja wyroku / 232

2.2.1.1.2. Komentarz / 244

2.2.1.2. Linia orzecznicza / 258

2.2.1.3. Wnioski / 286

2.2.2. Istotny element dobra małżonków w relacji małżeńskiej osób o równej godności i równych prawach małżeńskich / 290

2.2.2.1. Wyrok c. Civili z 8 XI 2000 roku (Bratislavien. Tyrnavien) / 292

2.2.2.1.1. Sentencja wyroku / 292

2.2.2.1.2. Komentarz / 305

2.2.2.2. Linia orzecznicza / 318

2.2.2.3. Wnioski / 331

2.2.3. Istotny element dobra małżonków w osobowej i międzyosobowej relacji małżeńskiej / 334

2.2.3.1. Wyrok c. Serrano Ruiz z 29 VII 2005 roku (Basileen) / 337

2.2.3.1.1. Sentencja wyroku / 337

2.2.3.1.2. Komentarz / 357

2.2.3.2. Linia orzecznicza / 368

2.2.3.3. Wnioski / 375

2.3. Podsumowanie / 378

 

Zakończenie / 381

 

Bibliografia / 385

Wykaz skrótów / 415

Indeks osobowy / 417

 

Sommario / 423

Zusammenfassung / 426

Summary / 429

  • Title: Dobro małżonków. Identyfikacja elementu "ad validitatem" w orzecznictwie Roty Rzymskiej
  • Author: Andrzej Pastwa
  • ISBN: 978-8-3226-3007-5, 9788322630075
  • Date of issue: 2016-10-17
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0ah1
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego