E-book details

Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 4. Cz. 1: Stereotypy w przekładzie artystycznym

Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 4. Cz. 1: Stereotypy w przekładzie artystycznym

red. Bożena Tokarz

Ebook

Tom 4 część 1 serii wydawniczej "Przekłady Literatur Słowiańskich" poświęcony jest obecności stereotypów w przekładzie artystycznym. Są to zarówno stereotypy powstałe w wyniku przekładu, jak również rekonstrukcja stereotypów kultury wyjściowej. Stereotypy świadczą o tym, że różne kultury postrzegane są jako osobne monady w świecie wielokulturowym. Od ich rozpoznania przez tłumacza i następnie czytelnika zależy w znacznej mierze interpretacja obrazu bohatera, zbiorowości i jej kultury, mentalności, preferencji światopoglądowych, estetycznych i emocjonalnych, czyli możliwe staje się porozumienie międzykulturowe, sprzyjające odkryciu siebie w obcym i obcego w sobie. Autorzy poszczególnych artykułów badają ich przekład w relacji między literaturami bułgarską, chorwacką, czeską, macedońską, serbską, słowacką, słoweńską i polską, szukając motywacji tkwiącej w nich bariery tłumaczeniowej. O obecności lub krytyce stereotypu w utworze literackim oryginalnym i przetłumaczonym orzeka czytelnik, umieszczając najczęściej jego interpretację w kulturze przyjmującej, w wyniku czego powstają stereotypy odbioru, których działanie społeczne wykracza poza literaturę, ponieważ służy poznaniu i perswazji. Zamieszczone w niniejszym tomie artykuły dotyczą różnych stereotypów i ich przekładów. Autorzy badają przekład tekstów literackich zawierających stereotypy lub/i ich destereotypizację w tłumaczeniach literatury polskiej na języki: czeski, macedoński, słowacki i słoweński oraz literatur bułgarskiej, chorwackiej, czeskiej, serbskiej i słowackiej na język polski. Zostały one uporządkowane ze względu na dominującą problematykę w trzech częściach zatytułowanych kolejno: 1. Rola stereotypów w kulturze, w granicach których osobne zjawisko stanowią: Stereotyp płci i Peryferie kultury; 2. Stereotypy narodowe i 3. typowe, w odbiorze wygenerowane Stereotypy odbioru ze szczególnym uwzględnieniem wartościowania – W kręgu wartościowania. Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wzajemną wiedzą o innych kulturach słowiańskich.

Spis treści

 

Wstęp. Wokół stereotypu i jego przekładu (Bożena Tokarz) / 7

 

Rola stereotypów w kulturze

Maciej Czerwiński: Rola stereotypu w kształtowaniu polifonicznego uniwersum literackiego i

kulturowego na przykładzie oryginału i polskiego przekładu „Mostu na Drinie” Ivo Andricia / 19

Anna Muszyńska‑Vizintin: O destereotypizacji odczytań tekstu oryginału w przekładzie. Rozważania o słoweńskim tłumaczeniu kulinariów w „Panu Tadeuszu” / 37

Joanna Mleczko: Bułgarska obrzędowość weselna w przekładzie „Synowej” Georgiego Karasławowa / 61

 

Stereotyp płci

Małgorzata Filipek: Stereotyp mężczyzny w przekładzie „Opowieści o mężczyznach” Miloša Crnjanskiego / 73

Aneta Todevska: Fallocentryczne stereotypy Stanisława Ignacego Witkiewicza w macedońskim przekładzie powieści „Pożegnanie jesieni” / 89

Paulina Pycia: Stereotyp kobiety — dramat „Sve o ženama” Miro Gavrana i jego polski przekład / 101

 

Peryferie kultury

Sylwia Sojda: Stereotyp w subkulturze — subkultura w stereotypie. O słowackim tłumaczeniu

„Wojny polsko‑ruskiej pod flagą biało‑czerwoną” Doroty Masłowskiej / 115

 

Stereotypy narodowe

Józef Zarek: O „Pepikach” Mariusza Surosza po czesku

Katarzyna Majdzik: Jergovicia żonglerka stereotypami. Wokół polskiego przekładu powieści „Srda śpiewa o zmierzchu w Zielone Świątki” / 140

Marlena Gruda: Stereotyp Słoweńca „ofiary” w przekładzie powieści Vlada Žabota „Wilcze noce” / 154

 

Stereotypy odbioru

Bożena Tokarz: Ostatnia Wieczerza Pawła Huellego (i Jany Unuk) jako konfrontacja z tradycją, z własną i cudzą kulturą / 185

Adriana Kovacheva: Paradoksy antologizacji poezji polskiej w przekładach na język bułgarski / 208

Marta Buczek: Stereotypy w przekładzie słowackich opowiadań „Bajki dla niegrzecznych dzieci i ich troskliwych rodziców” Dušana Taragela / 224

 

W kręgu wartościowania

Mateusz Warchał: Błędy atrybucyjne — ich psychologiczna dystrybucja, możliwości oceny i eliminacji w procesie translatorskim / 241

Leszek Małczak: O stereotypach w recepcji literatury chorwackiej w Polsce w latach 1944—1956 / 253

 

Indeks autorów / 269

Indeks tłumaczy / 277

Noty o Autorach / 279

 

  • Title: Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 4. Cz. 1: Stereotypy w przekładzie artystycznym
  • Author: red. Bożena Tokarz
  • ISBN: 2353-9763, 23539763
  • Date of issue: 2017-09-01
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0mjt
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego