E-book details

Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. T. 2: Od humanizmu do posthumanizmu

Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. T. 2: Od humanizmu do posthumanizmu

red. Justyna Tymieniecka-Suchanek

Ebook

Prezentowana publikacja to dwutomowa monografia wieloautorska stawiająca pytanie o ludzkie „bycie z innymi”. Autorzy pokonują intelektualną drogę od humanizmu do post- i transhumanizmu z uwzględnieniem kultury w najróżniejszych konfiguracjach, biorąc pod uwagę relacje: człowiek – zwierzę, człowiek – roślina i/lub człowiek – maszyna rozumiana jako humanoid techniczny bądź byt częściowo nieorganiczny. Książka zawiera różne materiałowo, formalnie i warsztatowo artykuły, które wychodzą naprzeciw oczekiwaniom nowoczesnej humanistyki, prezentując rozważania na temat relacji człowiek – inny/obcy byt. Celem zebranych tekstów jest podjęcie dyskusji nad tym, czy współczesna tendencja, kwestionująca dotychczasowe status quo człowieka, który przestał być uznawany za centrum świata i miarę wszechrzeczy, znalazła indywidualny wyraz w najnowszej kulturze przełomu XX i XXI wieku lub wcześniejszej jako antycypacja aktualnych idei w zakresie międzygatunkowych czy międzybytowych relacji. Monografia obejmuje interdyscyplinarną problematykę szerszą od konwencji wybranych zagadnień post- i transhumanizmu w literaturze i sztuce. Rozległość ta wynika z zestawienia kwestii relacji człowieka do innych istot żywych i zagadnienia powiązań człowieka z bytami technologicznymi, które w wielu artykułach sąsiadują z sobą i w pewnych as­pektach ujawniają pod­stawowy problem stanowiący centrum tego rodzaju refleksji: na­mysł nad grani­cami człowieczeństwa, kondycją człowieka i jego stosunku do innych bytów. Myśle­nie to wyrasta z tradycji penetrowania różnych kategorii inności, obcości, odmienności, ale odwo­łuje się też do holistycznych kon­cepcji człowieka i świata.

Spis treści

 

Słowo wstępne (Justyna Tymieniecka-Suchanek) / 9

 

Między mitologią a folklorem

ANNA SZWED / 15

OLGA KIELAK: Ludowe rytuały wobec zwierząt domowych. Przykład KROWY / 33

 

W literackim krajobrazie (nie)organicznych bytów wielorakich

BRYGIDA PUDEŁKO: Bird Imagery in Turgenev’s A Sportsman’s Sketches and Conrad’s The Mirror of the Sea / 49

MONIKA RZECZYCKA: Minerał – roślina – zwierzę – człowiek. Spirala „kosmicznej ewolucji” w rosyjskim piśmiennictwie ezoterycznym początku XX wieku / 62

PAWEŁ PASIEKA: Bestiarium Franza Kafki / 72

DOMINIK ANTONIK: Zwierzęta Brunona Schulza. Ku nieobliczalnym wymiarom istnienia / 94

PAULINA MALICKA: W poetyckim zoo Eugenia Montalego / 108

MONIKA I. ZIELIŃSKA: Człowiek – las – zwierzę w opowieści-bajce Borisa Siergunienkowa Leśny koń / 123

JAROSŁAW WACH: Współistnienie ludzi i zwierząt w epice Wiesława Myśliwskiego – analiza relacji międzygatunkowych / 133

ANETA CHMIEL: Świadectwo pewnego malakologa. Figura ślimaka w powieści Vincenza Consola Uśmiech nieznanego marynarza / 149

GRAŻYNA PIETRUSZEWSKA-KOBIELA: Poświatowska posthumanistyczna? / 160

IWONA GRALEWICZ-WOLNY: Fatyga łodygi. Wisława Szymborska wobec milczenia roślin / 177

IRENA GÓRSKA: Człowiek wobec tego, co nie-ludzkie, w twórczości Wisławy Szymborskiej i Tadeusza Różewicza / 187

KATARZYNA ARCISZEWSKA: Symbolika przemiany człowieka w zwierzę we współczesnej literaturze rosyjskiej / 204

OLGA GAVRILINA / 218

MARIA DĄBROWSKA-CZOCH: Jadąc do Răşinari / 229

ANNA N. WILK: Kot-ofiara i koza-zbawca, czyli odwrócenie symboliki zwierzęcej w Okresie dojrzewania Anny Starobiniec / 242

MONIKA BŁASZCZAK: Dramatyczne twory „niby-ludzkie” / 250

 

O przekraczaniu antropocentrycznych granic w filozofii

AGATA KŁOCIŃSKA: Relacja ja – Ty z bytami nieosobowymi. Filozofia Martina Bubera jako myśl prekursorska wobec posthumanizmu / 269

KRZYSZTOF KROPACZEWSKI: Wschodniosłowiańskie interpretacje tendencji posthumanistycznych w kontekście rosyjskiego kosmizmu / 281

KATARZYNA RYBIŃSKA: Rozważania Emila Ciorana na temat: „Dlaczego nie miałbym zamienić się z kwiatem?” / 296

JUSTYNA SCHOLLENBERGER: Przestrzenie ko-egzystencji – dyskurs posthumanizmu wobec tezy o relacyjnym sposobie istnienia / 311

JOANNA FRĄCKOWIAK: Biokomunikacja: możliwości porozumienia w stawaniu się ze zwierzętami / 324

MICHAŁ KASPRZAK: Autoteliczni nie-ludzie / 332

 

Wokół sztuki

PAWEŁ MARCINKIEWICZ: Estetyka natury w malarstwie i sztukach wizualnych: krótki rys historyczny / 347

EWA SZKUDLAREK: „Muszki wokół lampy” – estetyka owadziego świata w twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza / 361

MAŁGORZATA LISZEWSKA: Ludzkie, pozaludzkie i odczłowieczone. Wizerunki obcości jako projekcje ludzkich lęków i źródła fascynacji / 376

EWELINA WALĄ: Genesis z natury kultury. Filtrowanie światów / 388

 

Nowe zagadnienia z zakresu prawa

KAMIL MUZYKA: Zarys prawa w odniesieniu do sztucznych inteligencji i osób emulowanych / 401

 

Zwierzęta w powojennej historii wojskowości

IRENEUSZ BIENIECKI: Potrzeba chwili czy wyższa konieczność? Szkolenie i wykorzystanie psów służbowych w ochronie granicy w latach 1945–1991 w świetle dokumentów Wojsk Ochrony Pogranicza / 411

 

Noty o Autorach / 423

Indeks osobowy / 429

  • Title: Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. T. 2: Od humanizmu do posthumanizmu
  • Author: red. Justyna Tymieniecka-Suchanek
  • ISBN: 978-8-3801-2125-6, 9788380121256
  • Date of issue: 2017-09-21
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0mw7
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego