E-book details

Dusza, ciało i tabu. Studia nad sakralnością praindoeuropejskiego formantu *u w łacińskiej terminologii anatomicznej

Dusza, ciało i tabu. Studia nad sakralnością praindoeuropejskiego formantu *u w łacińskiej terminologii anatomicznej

Katarzyna Tilgner

Ebook

Przedstawiona książka jest pierwszym polskim studium poświeconym funkcji praindoeuropejskiego formantu *u, który miał być w głębokiej przeszłości nacechowany konotacjami związanymi ze sferą świętości i z tabu. Dokonując próby weryfikacji hipotezy dotyczącej domniemanej funkcji formantu *u, autorka koncentruje się na poszukiwaniach jego refleksów w praindoeuropejskich i łacińskich nazwach części ciała. Ich ekscerpcję uwarunkowała m.in. zrekonstruowana przez Richarda Oniansa pierwotna koncepcja rozlokowania duszy, obiektu tabu par excellence. Studium dopełnia analiza potencjalnie tabuizowanych nazw części ciała, postrzeganych w zamierzchłych czasach jako obdarzone ponadnaturalną, apotropeiczną mocą, oraz nazw organów wykorzystywanych jako narzędzie poznania woli bóstw. W książce nie zabrakło również tekstów autorów starożytnych, które odzwierciedlają wyobrażenia Rzymian dotyczące ciała, jego członków i przypisywanych im funkcji, odziedziczonych być może z epoki praindoeuropejskiej, a nieświadomie wykorzystywanych także i przez nas w epoce współczesnej.

Spis treści

 

Wstęp / 7

 

Rozdział 1: Partykuła *u i jej funkcja w języku praindoeuropejskim / 11

Rozdział 2: Cielesne domicilia duszy / 17

2.1. Oniansowski system repartycji duszy / 17

2.2. Refleksy koncepcji Oniansa w wyobrażeniach Rzymian w epoce historycznej / 19

2.3. Refleksy formantu *u w łacińskich nazwach domiciliów duszy / 21

2.3.1. Dusza / 21

2.3.2. Głowa, mózg, szpik i sperma / 25

2.3.3. Włosy / 31

2.3.4. Szczęka, podbródek, broda / 40

2.3.5. Kolano i udo / 43

2.3.6. Paznokieć / 49

2.3.7. Krew / 52

2.3.8. Lędźwie / 62

2.3.9. Penis i jądra / 63

Rozdział 3: Refleksy elementu *u w nazwach części ciała obejmowanych tabu językowym / 67

3.1. Tabu jako zjawisko kulturowe / 67

3.2. Tabu językowe / 69

3.3. Tabu części ciała / 71

3.4. Tabu i magia słowa w kulturze językowej Latynów i Rzymian / 73

3.5. Analiza etymologiczna formacji potencjalnie obejmowanych tabu językowym / 82

3.5.1. Oko / 82

3.5.2. Język / 85

3.5.3. Ząb / 89

3.5.4. Ręka / 92

3.5.5. Prawica / 98

3.5.6. Palec / 101

3.5.6.1. Palec w języku znaków niewerbalnych / 102

3.5.6.2. Kciuk / 107

3.5.6.3. Palec środkowy / 108

3.5.6.4. Palec serdeczny / 109

3.5.7. Śledziona / 111

3.5.8. Wątroba / 123

3.5.9. Żółć i pęcherzyk żółciowy / 132

3.5.10. Serce / 138

 

Zakończenie / 143

 

Bibliografia / 147

Wykaz skrótów / 163

Summary / 165

Resumen / 167

  • Title: Dusza, ciało i tabu. Studia nad sakralnością praindoeuropejskiego formantu *u w łacińskiej terminologii anatomicznej
  • Author: Katarzyna Tilgner
  • ISBN: 978-8-3226-3166-9, 9788322631669
  • Date of issue: 2017-10-11
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0nhc
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego