E-book details

Ciało - muzyka - performans

Ciało - muzyka - performans

red. Jacek Mikołajczyk, red. Maria Popczyk

Ebook

W humanistyce kwestie mające związek z wykonaniem, a zatem performowaniem muzyki zawsze stanowiły nieodłączny element refleksji teoretycznej zajmowały miejsce w podziale dziedzin jednakże celem publikacji jest skonceptualizowanie sytuacji wykonawcy muzyki i wtedy konwencje odbioru oraz podziały gatunkowe neutralizują refleksję nad cielesnym wymiarem performansu. Dlatego wydaje się, iż ważne jest wskazanie, odsłonięcie i nazwanie tych teoretycznych barier oraz spojrzenie na performans od strony muzyczności ciała i ucieleśnienia muzyki. Muzyka może być traktowana jako byt abstrakcyjny, jak przekonywali Boecjusz i Leibniz, a dzisiaj kognitywiści, jednakże wykonywana uzyskuje materialność, a audialna natura pojedynczej realizacji abstrakcyjnego utworu stanowi istotny komponent dzieła muzycznego jako takiego. Wykonanie zakłada obecność ciała wykonawcy, które staje się elementem całego estetycznego doświadczenia. Oś refleksji zebranych w niniejszym tomie artykułów, dość umownie zgrupowanych w dwóch lustrzanych częściach, oscyluje zatem wokół zagadnień muzyczności ciała wykonawcy – z jednej, oraz cielesności performansu – z drugiej strony. Spojrzenie na performans od strony muzyki i ciała pozwala odświeżyć nasze podejście do istniejących już i historycznie opisanych stanowisk zajmowanych wobec ciała wykonawcy i oświetlić je z nowej perspektywy. Z tak postawionego problemu wyłania się wielość optyk metodologicznych, a te ukazują dychotomię torów badawczych. Jedne z nich będą nadal traktować ciało jako instrument, inne z kolei zwrócą uwagę na symbiozę świadomości i cielesności; jedne będą kładły nacisk na audialność, drugie z kolei będą podkreślać fuzję audialno-wizualną. Znamienne, że w każdym przypadku sztuka wykonawcza, jak również same dzieła inicjują podobnie inspirujące akademickie dyskusje.

 

Spis treści

 

Wstęp (Jacek Mikołajczyk, Maria Popczyk) / 7

 

Małgorzata Kądziela: Performatywność i jej funkcje w wybranych modelach performatywnych w muzyce / 15

Lilianna Bieszczad: Nowe rozumienie „materialności” działań aktora/performera w kontekście zwrotu performatywnego /31

 

Część pierwsza

Muzyczność ciała – cielesność performansu

Małgorzata A. Szyszkowska: Zakryte, nieobecne, niejednoznaczne: uwagi na temat cielesności śpiewu i instrumentalnego rozumienia ciała w tradycjach wokalnych / 51

Jacek Mikołajczyk: O fizyczność głosu. Skandal śpiewającego ciała / 74

Pola Sobaś-Mikołajczyk: „A jednak żałuję, że […] moją twarz wydrukują obok zdjęcia małej czarnej”. Ciało Deborah Voigt i Tary Erraught wobec mitu Callas i współczesnej debaty o zjawisku fat-shamingu w operze /86

Marta Kula: Rytmika E. Jaques-Dalcroze’a – przez ruch do muzyki / 99

Anastasia Nabokina: Poza ramą. Wizerunki kobiet i mężczyzn w Jeziorze łabędzim i Giselle Matsa Eka / 111

Anna Kawalec: Antropolog czyta taniec. Alfred Gell i rytuał ida / 132

Jakub Petri: Doświadczenie estetyczne w ekstremalnych środowiskach audiowizualnych / 148

Piotr Zawojski: Sonowizualne strategie Ryoji Ikedy. Ciało jako wielofunkcyjny instrument polisensoryczny / 160

Grzegorz Kondrasiuk: Cyrk – ciało – muzyka – performans /181

Alicja Głutkowska-Polniak: Muzyk rockowy (jako performer) – wpływ „świata dizajnu” na kreację artysty / 193

 

Część druga

Cielesność aktora – muzyczność performansu

Artur Duda: Impuls muzyczny w aktorstwie cielesno-performatywnym / 211

Piotr Morawski: Bogusławski tańczy. Tworzenie ciała muzycznego / 233

Magdalena Figzał: Muzyka a gest performatywny w przedstawieniach Krzysztofa Warlikowskiego / 250

Małgorzata Andrzejak-Nowara: Lucyfer wcielony – kreacja Mariusza Bonaszewskiego w Sprawie Jerzego Jarockiego / 266

Katarzyna Peplinska: ,,Umrzeć to byłaby wielka przygoda”. Piotruś Pan w reżyserii Roberta Wilsona / 284

Beata Popczyk-Szczęsna: Ciała obecne – ciała znaczące – „Ciała obce” / 296

Aneta Głowacka: Ciało i głos. Teatr chórowy Marty Górnickiej  / 311

Weronika Łucyk: „Chopin bez fortepianu” – muzyka we władzy spojrzenia / 328

Ewa Wąchocka: Głos, muzyka, ciało w teatrze radiowym / 346

 

Noty biograficzne / 367

Indeks nazwisk / 375

  • Title: Ciało - muzyka - performans
  • Author: red. Jacek Mikołajczyk, red. Maria Popczyk
  • ISBN: 978-83-226-3106-5, 9788322631065
  • Date of issue: 2018-03-15
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0srh
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego