E-book details

"Żywoty świętych ten Apollo pieje". Studia nad tradycją mitologiczną w literaturze staropolskiej

"Żywoty świętych ten Apollo pieje". Studia nad tradycją mitologiczną w literaturze staropolskiej

Marzena Walińska

Ebook

Książka jest zbiorem artykułów podejmujących problematykę recepcji mitologii klasycznej w literaturze staropolskiej (XVI-XVII w.). Zawiera zarówno teksty wcześniej drukowane, dokumentujące wieloletnie studia autorki nad zagadnieniem, jak i prace nowe. Tytułowy cytat wskazuje na część II wydawnictwa poświęconą mitologizmom w wybranych obszarach barokowej literatury religijnej. Na materiale m. in. pastorałek dramatycznych i kaznodziejstwa autorka pokazuje, jak elementy tradycji antycznej funkcjonują w literaturze szkolnej, popularnej oraz użytkowej, a przede wszystkim zupełnie odmiennej pod względem ideowym.

Na pozostałe części książki składają się studia określające rolę mitologii oraz formy jej wykorzystania w twórczości autorów renesansowych: Mikołaja Reja i Jana Kochanowskiego (część I) oraz ukazujące problematykę z perspektywy kształtowania języka poetyckiego: motywy mitologiczne w strukturze toposów, ich rola w poetyckim „kodowaniu” oraz w dyskursie miłosnym (część III).

Spis Treści

 

Wstęp

Tradycja mitologiczna w literaturze staropolskiej — wobec braku syntezy / 7

 

Część I

Rej i mitologia / 17

„Owa prosto będziecie ze mnie mieć Chirona”. Kod mitologiczny Fraszek Jana Kochanowskiego / 31

 

Część II

Apollo u żłóbka i stajenka, która przewyższa Olimp. Antyk w staropolskich pastorałkach dramatycznych / 53

Z problemów genologii / 53

Poscamus Olympum. Mitologizmy w funkcji zapożyczeń leksykalnych / 57

Cynthius alter i Apollo chrześcijański / 62

Lucyfer w Hadesie: mitologiczno‑chrześcijański obraz piekła / 70

Numina fracta cadent. Aksjologizacja świata antycznego / 81

Ultima aetas — felix aetas. Ekloga IV Wergiliusza jako tradycja literacka / 88

Polio polski Kaspra Miaskowskiego: Wergiliusz odmieniony „wedle potrzeby” / 93

Mitologia w perswazji kaznodziejskiej / 107

Uwagi wstępne / 107

„Inwencyje poetyckie”, czyli egzempla / 111

Wszechmocny Jowisz i ślepy Kupidyn / 119

„Jako pisał Pausonias”. Erudycja i quasi‑erudycja / 123

Errat antiquitas: aksjologizacja mitologii / 128

 

Część III

Słodki i okrutny. Wizerunek Kupidyna w poezji staropolskiej / 139

Eros — Amor — Kupidyn w literaturze klasycznej / 139

„Miłość jest Muzą, Kupido mym Febem” / 143

„Bóg cały” — „chłopiąteczko niewieliczkie”. Boskie i dziecięce oblicze Erosa / 146

„Strzelec okrutny, zbójca wierutny” / 157

„Amor, co wszystkich zwycięża”? / 165

Postscriptum: Kupidyn i Śmierć, czyli o pewnej niezwykłej przygodzie antycznego bożka w poezji staropolskiej opisanej / 174

Topika mitologiczna w poezji dawnej / 187

Szyfr, kod i konwencja. Staropolskie sposoby „mówienia mitologią” / 211

 

Bibliografia / 225

Nota edytorska / 237

Indeks nazwisk / 239

Summary / 245

Resumé / 247

  • Title: "Żywoty świętych ten Apollo pieje". Studia nad tradycją mitologiczną w literaturze staropolskiej
  • Author: Marzena Walińska
  • ISBN: 978-83-226-3432-5, 9788322634325
  • Date of issue: 2020-02-07
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1fhk
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego