Szczegóły ebooka

Układ scalony. Gramatyka faz i etykiet

Układ scalony. Gramatyka faz i etykiet

Paweł Mecner

Ebook

Książka podejmuje zagadnienia gramatyki generatywnej określane współcześnie mianem „biolingwistyki”. Kluczowym elementem tego typu badań jest mechanizm syntaktyczny generujący struktury hierarchiczne charakteryzujące się dyskretną nieskończonością oraz nieciągłością składników. Właściwość ta odróżnia człowieka od innych komunikujących się społeczności świata biologicznego. Badania interdyscyplinarne, zainicjowane szczególnie przez Noama Chomsky’ego, biologów Salvadora Lurię, François Jacoba i in., próbują umiejscowić współczesną lingwistykę w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych, przy czym kluczową rolę odgrywa tu aspekt ewolucyjny systemu językowego i system rekursywnego scalania składni ścisłej. W rozważaniach podsumowujących sformułowany został postulat równowagi strukturalnej w systemach o słabym T (słaba „wizualizacja” fleksyjna i konieczność otwartego/jawnego podmiotu) z systemami o silnym T (bogata „wizualizacja” fleksyjna i możliwość opuszczenia otwartego/jawnego podmiotu). Teza ta pozwala uogólnić i sprowadzić do wspólnego mianownika rozszerzoną zasadę projekcji (Extended Projection Principle EPP) i bliskie wyszukiwanie (Minimal Search).

 

Paweł Mecner  – studia z filologii germańskiej w latach 1974-1978 (Uniwersytet Śląski w Katowicach). Doktorat (1984) i habilitacja (1993) z zagadnień semantyki leksykalnej i syntaktycznej (Uniwersytet Wrocławski). Od 1995 profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Szczecińskiego. Współpraca w międzynarodowym projekcie badawczym „Niemiecko-polska gramatyka kontrastywna” (kierownik projektu Ulrich Engel, Institut für deutsche Sprache Mannheim). Artykuły z gramatyki generatywnej, psycholingwistyki, neurolingwistyki; w ostatnich latach z zakresu składni języka jidysz (próba wyjaśnienia pozycji finalnej frazy mianownikowej / tematycznego obiektu w konstrukcjach abiernikowych, z wykorzystaniem składni kartograficznej i modelu fazowego). Książki: Deagentive Konstruktionen im Polnischen und Deutschen, Katowice 1992 (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego); Elementy gramatyki umysłu. Od struktur składniowych do minimalizmu, Kraków 2005, II wydanie 2007 (TAiWPN Universitas).

Wstęp
Część I. Podstawy biolingwistyki
1. Lingwistyka jako dział nauki o człowieku
2. Przetwarzanie szeregowe a nieciągłość składników języka naturalnego
3. Trzy wyznaczniki architektury języka (Chomsky 2005)
4. Biologia ewolucyjna a język
4.1. Problem Wallace’a
4.2. Język myśli
4.3. Wokalizacja w biologii – gen FOXP2
4.4. Ssaki naczelne a struktury hierarchiczne
4.5. System językowy a dobór naturalny
4.6. Dyskretna nieskończoność a metoda komparatywna w biolingwistyce
4.7. Zdolność językowa w szerokim i wąskim sensie
4.8. Metody paleoantropologiczne w perspektywie biolingwistycznej
5. Podsumowanie
Część II. Od składni kartograficznej do algorytmu etykietowania
1. Składnia kartograficzna
1.1. Koncept lewej peryferii (Rizzi 1997)
1.2. Topik i fokus w niższej domenie zdania (Belletti 1999, 2004)
1.3. Podsumowanie
2. Kartografia fraktalna – ilustracja
3. Model fazowy
3.1. Elementy leksykonu – zestaw początkowy – pierwiastki
3.2. Pojęcie fazy – rozważania wstępne (Chomsky 2000)
3.3. Scalanie
3.4. System zgody Agree
3.5. Dociekania minimalistyczne MI – systemy łącznikowe (Chomsky 2000)
3.5.1. Derywacja vs reprezentacja
3.5.2. Niedoskonałość systemowa – odległy system zgody (Long Distance Agreement)
3.5.3. Mechanizm
3.6. Derywacja fazowa DbP – rozwinięcie dociekań minimalistycznych (Chomsky 2001)
3.7. Poza adekwatnością wyjaśniającą BEA (Chomsky 2004)
3.8. Bliżej gramatyki uniwersalnej AUGfb (Chomsky 2007)
3.9. Silna minimalistyczna teza SMT w modelu fazowym (Chomsky 2008)
3.9.1. Cecha brzegowa i scalanie
3.9.2. Transfer
3.9.3. Pozycje A / A’ i kopie
3.9.4. Cechy brzegowe a system zgody
3.9.5. Rdzeń fazy – dziedziczenie cech
4. Algorytm etykietowania (Chomsky 2013)
4.1. Rozwinięcie problemu projekcji POP(E) (Chomsky 2015, Rizzi 2015)
4.2. Algorytm etykietowania – podsumowanie
5. Podsumowanie
Część III. Architektura układu
1. Asymetria podmiotu i dopełnienia?
2. Etykieta
3. Struktury abiernikowe
4. Efekt dopełnienia/podmiotu finalnego w składni jidysz w perspektywie porównawczej
4.1. V2, imiesłów bierny i zdanie podrzędne w jidysz
4.2. Odległy system zgody w składni jidysz
4.3. Silne i słabe właściwości T i v w systemach językowych
4.4. Mechanizm odległego systemu zgody
4.4.1. Etykieta <φ, φ>
4.4.2. Bliskie wyszukiwanie MS a rozszerzona zasada projekcji EPP
4.4.3. Asymetria transferu
4.5. Bereszit
4.6. Warianty struktury topikalnej
4.7. Podmiot postrzegający (agens) w strukturach abiernikowych
4.8. Interpretacja semantyczna i fonologiczna T
5. Podsumowanie i uogólnienia
Bibliografia
Indeks nazwisk
Indeks symboli, skrótów i terminów

  • Tytuł: Układ scalony. Gramatyka faz i etykiet
  • Autor: Paweł Mecner
  • ISBN: 978-83-242-6442-1, 9788324264421
  • Data wydania: 2020-04-08
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_1kvn
  • Wydawca: Wydawnictwo UNIVERSITAS