E-book details

Preteksty, posłowia. Małe kanony literatury światowej

Preteksty, posłowia. Małe kanony literatury światowej

Jakub Kornhauser

Ebook

Preteksty i posłowia (…), niczym wunderkamery i panoptika, stanowią o punkcie wyjścia i punkcie dojścia prowadzonych rozważań. Książka składa się z dwóch głównych części, z których każda dzieli się na dwa podrozdziały. (…) W sekcji Preteksty znalazły się szkice poświęcone literaturom i kulturom europejskim – francuskiej, belgijskiej, mołdawskiej, katalońskiej, norweskiej i środkowoeuropejskiej (Kanony zza granic) oraz polskim zmaganiom z polem literackim (Kanony w granicach). Szkice tu pomieszczone łączy chęć odpowiedzi na pytanie, czym dzisiaj jest pisanie, co nam zostało ze starych dyskusji na temat literackich mód, konwencji i powinności oraz czy da się wyznaczyć kierunki, w których podążają najmłodsze pokolenia twórców. I dlaczego pokoleń starszych nie należy usuwać na margines zainteresowania – dekanonizować – tylko warto czytać na nowo. 

 (…) Sekcja Posłowia to zapis racjonalizacji irracjonalnego, przypominający układanie mozaiki z rozproszonych elementów, które na pozór nie mają prawa do siebie pasować, lecz po odpowiednim zestawieniu nabierają nowych znaczeń i uruchamiają wewnętrzne zależności. Wahadło małych kanonów wychyla się, jak w tytule, W stronę awangard – badając poziom literackości prac Herty Müller, Stanisława Dróżdża czy Jiříego Kolářa, eksperymentalne ciągoty polskiej poezji ostatnich dekad i aktualność okołoawangardowych dyskursów krytycznych – by po chwili przyjrzeć się bliżej Rumunii na stronie, ujawniając specyfikę najistotniejszych współcześnie dykcji rumuńskiej prozy.

 

                                                                                                                 Fragment Wstępu

 

 

 

Książka Jakuba Kornhausera Preteksty, posłowia. Szkice o literaturach jest pozycją bardzo istotną dla badaczy współczesnej literatury. A właściwie literatury światowej czy „literatur”, bo właśnie taką formą posługuje się Autor, co wynika z patronującego mu przekonania o wielości, różnorodności oraz równorzędności obiegów literackich poszczególnych krajów oraz regionów. (…) Kornhauser proponuje wnikliwą lekturę oraz interpretację poszczególnych utworów, a jednocześnie wplata sformułowane przez siebie propozycje odczytań w ramy zjawisk o wiele szerszych, zazębiających się z wiązką zagadnień na co dzień badanych przez antropologów i socjologów. Dzięki temu czytelnik otrzymuje szeroką, a jednocześnie bardzo kompetentnie zarysowaną panoramę zjawisk z zakresu literatury oraz kultury współczesnej. 

 

                                                                                   Z recenzji dr. hab. Aleksandra Wójtowicza

 

 

Jakub Kornhauser (1984) – literaturoznawca, poeta, eseista, tłumacz. Współzałożyciel i pracownik Ośrodka Badań nad Awangardą przy Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, adiunkt na Wydziale Filologicznym UJ. Autor dwóch monografii poświęconych awangardzie (ostatnio Awangarda. Strajki, zakłócenia, deformacje, 2017) i redaktor ponad 10 książek naukowych. Redaktor prowadzący serii wydawniczych „awangarda/rewizje” (Wydawnictwo UJ), „Rumunia Dzisiaj” (Universitas) i „wunderkamera” (Instytut Mikołowski). Redaktor pism „Nowa Dekada Krakowska” i „Romanica Cracoviensia”, były redaktor „Literatury na Świecie”. Opublikował cztery tomy poetyckie, za Drożdżownię (2015) otrzymał w 2016 roku Nagrodę im. Wisławy Szymborskiej. Ostatnio wydał tom esejów Wolność krzepi (2018), przekłady książek Gherasima Luki Bierny wampir, Dumitru Crudu Fałszywy Dymitr (oba 2018) i Gellu Nauma Vasco da Gama i inne cykle poetyckie (2019) oraz tom poezji Dziewięć dni w ścianie (2019). 

Małe kanony literatury światowej. Uwagi wstępne
PRETEKSTY
Kanony zza granic
Francja. Jak być dziś pisarzem francuskim?
Francja. Bailleul i okolice (Bruno Dumont)
Belgia. Tęsknota za krajem
Mołdawia. Wolność i zniewolenie
Katalonia. Kronika tajemnej prawdy
Norwegia. Metafizyczne skrawki
Głosy ze środka Europy
Kanony w granicach
Kanon. Zakazuje się nakazywać
Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus. Bilans czternastolecia
Prywatny kanon na publiczne czasy (Adam Zagajewski, Poezja dla początkujących)
Wysokie napięcie niestałych członków (Ryszard Krynicki, G)
Nieodgadniony świat (Julian Kornhauser, Wiersze zebrane)
Kanonizacja. Tomaž Šalamun (1941–2014)

POSŁOWIA
W stronę awangard
Rewolucja liter (Jiří Kolář, Sposób użycia i inne wiersze)
Pudło z życiem (Robert Król, Czternastki)
Maszyna do pogłębiania dna (Jacek Napiórkowski, Fortepiany i delfiny)
Uciec w lustrzane drzwi (Herta Müller, Strażnik bierze swój grzebień. O odchodzeniu i odcięciu)
Casting w niepamięć (Bohdan Zadura, Nocne życie)
Punktualne słońce (Fernando Pessoa, Poezje zebrane Alberta Caeiro).
Bez początku, bez końca (Małgorzata Dawidek Gryglicka, Odprysk poezji. Stanisław Dróżdż mówi)
Jiří Kolář nie boi się mówić! (Jiří Kolář, Naoczny świadek. Dziennik z roku 1949)
Preteksty, posłowia (Małgorzata Dawidek Gryglicka, Historia tekstu wizualnego. Polska po 1967 roku)
Zemsta czarnego bandaża (Andrzej Sosnowski, Sylwetki i cienie)
Nazwać wszystko na nowo (Zenon Fajfer, Widok z głębokiej wieży)
Dada close reading (Przemysław Strożek, Nic, to znaczy wszystko. Interpretacje niemieckiego dada)
Eksperymentalne zaległości (Jacques Donguy, Poezja eksperymentalna. Epoka cyfrowa (1953–2007))
Rumunia na stronie
Głaskanie anioła (Ana Blandiana, Moja ojczyzna A4/ Patria mea A4)
Na zapleczu nienawiści (Leon Volovici, Nacjonalizm i „kwestia żydowska” w Rumunii lat trzydziestych XX wieku)
Taktowna prowokacja (Nora Iuga, Dama z młodzieńcem)
Patchwork i polifonia (Matei Vişniec, Sprzedawca początków powieści)
Ziomale z dzielni (Adrian Schiop, Żołnierze. Opowieść z Ferentari)
U źródeł tożsamości (Lucian Boia, Jak zrumunizowała się Rumunia)
Przekroczenie (Gabriel Liiceanu, O granicy)
Plebania pełna snów (Dan Coman, Parochia)
Kafka na opak (Matei Vişniec, Pan K. na wolności)
Realizm nienaiwny na dziś (Lavinia Branişte, Wewnętrzny zero)
Pewien człowiek (Tatiana Niculescu, Mistyk z rewolwerem. Corneliu Zelea Codreanu)
Etyczne zatroskanie (Andrei Pleşu, Minima moralia. Elementy etyki odstępu)
Nota edytorska
Bibliografia
Indeks nazwisk

  • Title: Preteksty, posłowia. Małe kanony literatury światowej
  • Author: Jakub Kornhauser
  • ISBN: 978-83-242-6441-4, 9788324264414
  • Date of issue: 2020-04-22
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1lc4
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS