Szczegóły ebooka

Czarna kobieta na białym tle. Dyptyk biograficzny

Czarna kobieta na białym tle. Dyptyk biograficzny

Anna Wieczorkiewicz

Ebook

Saartjie Baartman i Waris Dirie to kobiety; mówiono o nich: czarne. Płeć i rasa stanowią wyznaczniki tożsamości tak oczywiste, że współczesnym krytykom kultury zdają się wręcz banalne. Wokół nich  wciąż jednak osnuwają się ekspansywne koncepcje teoretyczne.  Biorą one  w posiadanie rzeczywiste jednostki; kształtują ich losy, ingerują w ciała. Wykorzystują je do własnych celów - naukowych, społecznych, politycznych, ekonomicznych, artystycznych, rozrywkowych... Dyptyk zestawiony z biografii Saartjie Baartman i Waris Dirie pokazuje, jak abstrakcyjne pojęcia i wyrafinowane teorie rozgrywane są w konkretnych okolicznościach, jak aktualizują się w ludzkim życiu, kształtując jego bieg.  Przyjrzyjmy się częściom dyptyku, z których każda ma swój własny sens, ale ujęte razem dają się odczytać jako całkiem nowa opowieść. Przekazuje ona wiedzę antropologiczną -  niekoniecznie  bezpośrednio, niemniej jednak dobitnie.

Otwarcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

Część pierwsza

Ucieleśnienie pewnej fantazji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16

Hotentocka skóra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  20

Tworzenie Hotentotów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

Język obrazowania – narzędzie kolonizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

Nie tylko pośladki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38

Apokryf o życiu w Afryce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

Scena w Londynie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48

Sąd nad występem – sąd nad niewolnictwem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . .51

Figura o kształcie łzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53

Scena w Paryżu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56

Między Orangutanem a Europejczykiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60

Sinus pudoris. Wstyd ciała – bezwstyd wiedzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67

Nudité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .75

Fascynacja Cuviera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . .77

Dzielenie ciała – tworzenie wiedzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79

Ekspozycja wiedzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84

Drugie życie Saartjie Baartman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

Afrykańska kobieta i europejska prostytutka. Początek kariery

teoretycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

Sieci słów, pojęć, obrazów. Postęp teoretycznego uwikłania . . . . . . . . . . . . . 96

Anatomia ciała teoretycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

Zanim stała się Czarna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . 104

Graniczność dyskursywna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

Powrót do ciała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

Pochówek ciała/ożywianie znaczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .111

Utylizacja cierpienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . .113

Nicowanie historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .115

Krążenie znaczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118

Niema bohaterka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121

Gest milczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

Mimesis contra mimikra . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

Niemoc opowiadacza historii . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134

Część druga

Czarne ciało w dzikim tańcu . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

O sposobach posługiwania się ciałem i myślą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  152

Krok żołnierza – chód modelki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 157

Zachodni strój – trauma i obnażenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . 160

Znak próby: wyznanie intymne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 162

Nomadyczność naznaczonego ciała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . 165

Ciało: materia wyrażania – wehikuł sensów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171

Odcinanie tego, co zbywa – rzeźbienie tego, co płaskie . . . . . . . .. . . . . . . 173

Tożsamość w garderobie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . 179

Nudité 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182

Opowieści o ranie i bliźnie . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . 184

Projektowanie waginy . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187

Zgrzyt w mechanizmie opresji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190

Uwięzione w języku i obrazie . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192

Próba wyzwolenia . . . . . . . .. . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194

Cudze oczy do patrzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196

Czarno -biała retoryka .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198

Skóry i maski . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202

Maska zmieniona na ubranie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208

Zwodnicze opowieści . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210

Miejsca dwuznaczne i rewiry porządku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216

Kolonizacja biografii – hybrydyzacja podmiotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  218

Zamknięcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223

Cytowana literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . 227

Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235

  • Tytuł: Czarna kobieta na białym tle. Dyptyk biograficzny
  • Autor: Anna Wieczorkiewicz
  • ISBN: 978-83-242-1919-3, 9788324219193
  • Data wydania: 2020-05-13
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_1m3i
  • Wydawca: Wydawnictwo UNIVERSITAS