E-book details

Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw

Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw

Miron Lakomy

Ebook

Prezentowana praca stanowi próbę omówienia skuteczności środków teleinformatycznych jako instrumentów polityki zagranicznej państw. W przeprowadzonej analizie, biorącej pod uwagę zarówno aspekty rywalizacji, jak i współpracy rządów w cyberprzestrzeni, wykorzystano elementy teorii polityki zagranicznej. W rozprawie omówiono przede wszystkim istotę i etapy rewolucji cyfrowej, która doprowadziła do wykształcenia się przestrzeni teleinformatycznej. Następnie scharakteryzowano jej najważniejsze cechy, zarówno w ujęciu technicznym, jak i politologicznym. Na tej podstawie, podjęto próbę stworzenia uproszczonej typologii zagrożeń teleinformatycznych dla bezpieczeństwa państw, obejmującej takie zjawiska jak haking, haktywizm czy cyberterroryzm. Wreszcie, dokonano analizy najbardziej doniosłych przykładów rywalizacji i współpracy państw w cyberprzestrzeni. Z jednej strony, omówiono m.in. wydarzenia w Estonii w kwietniu i maju 2007 roku, w Gruzji w sierpniu 2008 roku czy w Iranie od 2010 roku (Stuxnet). Z drugiej strony, scharakteryzowano także przejawy kooperacji państw w tej dziedzinie, na przykładzie m.in. Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej, NATO czy Unii Afrykańskiej.

Praca ta jest skierowana przede wszystkim do przedstawicieli nauk o polityce i nauk o bezpieczeństwie, decydentów polityki zagranicznej, przedstawicieli służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo teleinformatyczne RP, dziennikarzy, a także studentów politologii, bezpieczeństwa narodowego, stosunków międzynarodowych bądź kierunków pokrewnych.

Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 2 (232) listopad 2015.

Recenzja książki ukazała się:

  • na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 1 (206) styczeń 2016,
  • w czasopiśmie „Nowe Książki” 6/2016, s. 74–75 (Michał Baranowski: Cyfrowa wojna i pokój).

 

Spis treści
 

Wstęp / 7

 

Rozdział 1

Rewolucja informatyczna / 25

1.1. Źródła rewolucji informatycznej / 25

1.2. Rewolucja informatyczna na przełomie XX i XXI wieku / 44

1.3. Istota i implikacje rewolucji informatycznej / 53

 

Rozdział 2

Cyberprzestrzeń jako źródło nowych wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa państw / 71

2.1. Definicja cyberprzestrzeni / 71

2.2. Właściwości techniczne cyberprzestrzeni / 85

2.3. Cechy cyberprzestrzeni jako nowego wymiaru bezpieczeństwa państw / 93

2.4. Cyberprzestrzeń jako źródło nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa państw / 103

 

Rozdział 3

Formy zagrożeń teleinformatycznych dla bezpieczeństwa państw / 115

3.1. Zagrożenia w cyberprzestrzeni w ujęciu podmiotowym / 115

3.2. Metody cyberataków / 121

3.3. Główne formy zagrożeń dla bezpieczeństwa teleinformatycznego państw / 133

3.3.1. Zagrożenia nieustrukturalizowane / 138

3.3.1.1. Haking / 138

3.3.1.2. Haktywizm / 142

3.3.1.3. Haktywizm patriotyczny / 146

3.3.1.4. Cyberprzestępczość / 150

3.3.2. Zagrożenia ustrukturalizowane / 155

3.3.2.1. Cyberterroryzm / 155

3.3.2.2. Cyberszpiegostwo / 161

3.3.2.3. Operacje zbrojne w cyberprzestrzeni / 164

3.4. Cyberwojna / 169

3.4.1. Cyberwojna jako przedmiot debaty naukowej / 169

3.4.2. Definicja cyberwojny / 176

 

Rozdział 4

Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji państw / 183

4.1. „Pierwsza cyberwojna” w Estonii / 184

4.2. Cyberataki w stosunkach litewsko-rosyjskich / 202

4.3. Wojna gruzińsko-rosyjska / 211

4.4. Cyberataki w stosunkach na linii Rosja — Kirgistan / 228

4.5. Operacja Orchard/ 237

4.6. Cyberterroryzm w relacjach Izrael — USA — Iran. Stuxnet, Duqu i Flame / 250

4.7. Przestrzeń teleinformatyczna jako nowa domena rywalizacji na Półwyspie Koreańskim / 275

4.8. Cyberwojna w stosunkach amerykańsko-chińskich / 297

 

Rozdział 5

Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar współpracy państw / 333

5.1. Organizacja Narodów Zjednoczonych wobec wyzwań dla bezpieczeństwa teleinformatycznego / 334

5.2. Cyberzagrożenia w pracach Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego / 351

5.3. Polityka cyberbezpieczeństwa Sojuszu Północnoatlantyckiego / 365

5.4. Bezpieczeństwo teleinformatyczne w pracach Unii Europejskiej / 378

5.5. Rada Europy wobec zjawiska cyberprzestępczości / 394

5.6. Szanghajska Organizacja Współpracy jako narzędzie polityki cyberbezpieczeństwa Chin i Rosji / 400

5.7. Polityka bezpieczeństwa teleinformatycznego Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC) / 405

5.8. Inicjatywy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w dziedzinie cyberbezpieczeństwa / 410

5.9. Unia Afrykańska wobec zagrożeń dla bezpieczeństwa teleinformatycznego / 415

 

Zakończenie / 419

Bibliografia / 429

Indeks / 475

 

Summary / 485

Résumé / 487

  • Title: Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw
  • Author: Miron Lakomy
  • ISBN: 978-8-3801-2358-8, 9788380123588
  • Date of issue: 2015-08-24
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1p07
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego