Szczegóły ebooka

Zalecenia i przestrogi lekturowe (XVI-XX wiek)

Zalecenia i przestrogi lekturowe (XVI-XX wiek)

Mariola Jarczykowa, Agnieszka Bajor

Ebook

Artykuły zawarte w tomie poruszają zagadnienia recepcji tekstów literackich, prac naukowych czy praktycznych poradników. Interesujące jest spojrzenie na historię czytelnictwa w aspekcie politycznym, religijnym czy kulturowym. W dobie staropolskiej rękopiśmienne i drukowane woluminy były przedmiotami luksusowymi, ich lekturę zalecano w specjalnie komponowanych w tym celu wierszach (Anna Sitkowa). Na łamach prasy oraz w podręcznikach savoir-vivre’u promowano nie tylko literaturę piękną, ale również książki „użyteczne”: poradniki czy publikacje naukowe (Bożena Mazurkowa, Anna Zdanowicz). Z drugiej strony dostrzegano niebezpieczeństwa mogące wynikać z czytania niepożądanych tekstów przez nieprzygotowanych odbiorców (Mariola Jarczykowa). W czasie zaborów książki były przekaźnikiem wartości patriotycznych, zastępowały zabronioną edukację polonistyczną (Grzegorz Nieć, Adrian Uljasz). Po lekturę coraz chętniej sięgały kobiety, które korespondencyjnie dzieliły się wrażeniami czytelniczymi (Małgorzata Komza), choć emancypacja w tym zakresie nie zawsze była dobrze odbierana (Agnieszka Paja). Dzięki staraniom działaczy i publicystów książki pełniły znaczące funkcje w programach kulturalnych poszczególnych dzielnic i prowincji (Krystyna Kossakowska-Jarosz, Anna Karczewska). Problemem było propagowanie tekstów o profilu religijnym, silnie ograniczane przez cenzurę zewnętrzną i wewnętrzną (Janusz Kostecki, Agata Muc). W okresie międzywojennym zwracano uwagę na dobór książek do bibliotek szkolnych (Hanna Langer). Sprzeciwiano się zasilaniu księgozbiorów publikacjami o charakterze nacjonalistycznym i faszystowskim (Zdzisław Gębołyś). Podejmowano także wieloaspektowe prace w zakresie podniesienia edukacji czytelniczej w środowiskach wiejskich, czego świadectwem są pamiętniki chłopów (Monika Olczak-Kardas).

Spis treści

 

Wstęp (Mariola Jarczykowa) / 7

 

Anna Sitkowa

Książki „zalecane” przez Andrzeja Trzecieskiego / 9

 

Mariola Jarczykowa

Pożyteczne i szkodliwe lektury według Jana Amosa Komeńskiego / 18

 

Bożena Mazurkowa

Księgi uczone i pożyteczne rekomendowane w „Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych” / 33

 

Grzegorz Nieć

Lektury galicyjskiego arystokraty doby międzypowstaniowej (literatura w życiu i edukacji Stanisława Tarnowskiego do 1863 roku) / 43

 

Adrian Uljasz

Wychowanie historyczne w twórczości Walerego Przyborowskiego / 56

 

Krystyna Kossakowska-Jarosz

„Duch z litery” w górnośląskim wariancie. Koncepcja książki jako „skarbnicy dobrych słów i złotych myśli” w programie rodzimych działaczy kulturalnych w XIX wieku / 69

 

Anna Zdanowicz

Pożytki i szkody płynące z lektury według poradników savoir-vivre’u z lat 1806—1939 / 82

 

Agnieszka Paja

„Puszka Pandory”, czyli czego obawiali się dziewiętnastowieczni publicyści piszący o czytelnictwie kobiet / 99

 

Małgorzata Komza

Znaczenie lektury w życiu młodych ziemianek na początku XX wieku / 108

 

Anna Karczewska

„Ducha wiary obudzić, myśl zbłąkaną sprostować…”. Opinie publicystów związanych z Kościołem katolickim o czytelnictwie ludowym w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX wieku / 122

 

Janusz Kostecki

Carska cenzura zagraniczna wobec importu literatury religijnej w języku polskim w latach 1865—1904 / 134

 

Agata Muc

Wpływ cenzury kościelnej na program wydawniczy Księgarni i Drukarni Katolickiej / 145

 

Monika Olczak-Kardas

Znaczenie lektury w życiu społeczności wiejskiej w świetle pamiętników chłopów w okresie dwudziestolecia międzywojennego / 159

 

Hanna Langer

Biblioteka szkoły powszechnej miejscem edukacji czytelniczej i bibliotecznej (1918—1939) / 171

 

Zdzisław Gębołyś

Książka zakazana i niepożądana w niemieckich bibliotekach szkolnych i oświatowych w II Rzeczypospolitej / 191

 

Indeks osobowy (Agnieszka Bajor) / 211

  • Tytuł: Zalecenia i przestrogi lekturowe (XVI-XX wiek)
  • Autor: Mariola Jarczykowa, Agnieszka Bajor
  • ISBN: 978-8-3801-2535-3, 9788380125353
  • Data wydania: 2015-09-01
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_1p0v
  • Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego