Spis treści

1. Wprowadzenie oraz cel i zakres pracy / 7

1.1. Cel i zakres pracy / 8

2. Charakterystyka wieloletniej zmarzliny: procesy, występowanie, wiek / 11

2.1. Wstęp / 11

2.2. Wieloletnia zmarzlina / 12

2.2.1. Termin i definicja / 12

2.2.2. Odkrycie i pierwsze badania wieloletniej zmarzliny / 14

2.2.3. Procesy towarzyszące występowaniu wieloletniej zmarzliny / 14

2.2.4. Warstwa czynna / 18

2.2.5. Cyrkulacja Balcha / 20

2.2.6. Permafrost aktywny / 20

2.2.7. Reżym termiczny / 22

2.2.7.1. Thermal offset, n-factor, TTOP / 24

2.2.8. Wiek permafrostu, rola czasu w występowaniu wieloletniej zmarzliny / 25

2.2.9. Miąższość wieloletniej zmarzliny / 27

2.3. Lód i permafrost w środowisku glacjalnym i peryglacjalnym oraz ich wzajemna relacja / 27

2.3.1. Permafrost peryglacjalny / 29

2.3.2. Permafrost glacjalny / 29

2.3.3. Permafrost podlodowcowy / 31

2.4. Góry wysokie i permafrost górski / 32

2.4.1. Góry wysokie / 32

2.4.2. Permafrost górski / 33

2.5. Występowanie wieloletniej zmarzliny na Ziemi / 35

2.6. Specyfika występowania strefy peryglacjalnej / 39

2.6.1. Dyskusja / 41

2.7. Występowanie górskiego permafrostu w Europie / 42

2.7.1. Karpaty i Sudety / 42

2.7.2. Skandynawia / 44

2.7.3. Spitsbergen / 45

2.7.4. Alpy i góry Jura / 46

2.7.5. Półwysep Pirenejski / 46

2.7.6. Półwysep Apeniński / 47

2.7.7. Góry Półwyspu Bałkańskiego / 47

2.7.8. Islandia / 47

2.7.9. Ural / 48

2.7.10. Podsumowanie / 48

2.8. Polskie badania wieloletniej zmarzliny / 49

3. Występowanie wieloletniej zmarzliny w górskim środowisku peryglacjalnym wybranych obszarów Tatr, Laponii i Spitsbergenu / 53

3.1. Wstęp / 53

3.2. Metodyka badań / 54

3.2.1. Metoda klimatyczna / 55

3.2.2. Metody geofizyczne / 57

3.2.2.1. Punktowe sondowania elektrooporowe VES / 57

3.2.2.2. Tomografia elektrooporowa ERT / 58

3.2.2.3. Metody elektromagnetyczne — EM / 59

3.2.2.4. Sejsmika refrakcyjna — RS / 60

3.2.2.5. Metoda georadarowa — GPR / 60

3.3. Charakterystyka obszarów badań / 61

3.3.1. Tatry / 62

3.3.2. Okolice Abisko i Kebnekaise, północna Szwecja / 64

3.3.3. Okolica fiordu Hornsund, Spitsbergen / 65

3.4. Wyniki badań / 66

3.4.1. Wyniki analizy klimatycznej / 66

3.4.1.1. Hornsund, Spitsbergen / 67

3.4.1.2. Dalnyje Zelency / 68

3.4.1.3. Abisko / 69

3.4.1.4. Tarfala / 69

3.4.1.5. Tatry — Kasprowy Wierch / 70

3.4.1.6. Tatry — Łomnicki Szczyt / 71

3.4.1.7. Północny Atlantyk / 72

3.4.1.8. Wykres S.A. Harrisa / 72

3.4.1.9. Dyskusja wyników / 73

3.4.1.10. Podsumowanie / 73

3.4.2. Wyniki badań geofizycznych / 74

3.4.2.1. Kasprowy Wierch / 74

3.4.2.2. Interpretacja wyników badań w odniesieniu do występowania permafrostu / 82

3.4.2.3. Wyniki badań w okolicy Myślenickich Turni i dolnej części stoku Kasprowego Wierchu / 84

3.4.2.4. Wyniki badań geofizycznych przeprowadzonych w okolicy Abisko / 88

3.4.2.5. Wyniki badań geofizycznych w okolicy fiordu Hornsund / 120

3.4.2.6. Interakcja lodowców i wieloletniej zmarzliny / 127

3.4.2.7. Podsumowanie / 139

4. Prawidłowości występowania wieloletniej zmarzliny w wybranych obszarach badań / 140

4.1. Wstęp / 140

4.2. Wiek i geneza wieloletniej zmarzliny w obszarach badań / 140

4.2.1. Wiek i geneza wieloletniej zmarzliny w Tatrach / 142

4.2.2. Wiek i geneza wieloletniej zmarzliny w Abisko / 143

4.3. Ewolucja i geofizyczny model występowania wieloletniej zmarzliny w okolicy Abisko i na Kasprowym Wierchu / 145

4.3.1. Podobieństwa w występowaniu permafrostu w innych obszarach górskich w Europie / 147

4.4. Prawidłowości interakcji wieloletniej zmarzliny z lodowcami / 148

5. Wnioski / 151

Literatura / 155

Summary / 169

Zusammenfassung / 171

• Tytuł: Wieloletnia zmarzlina w wybranych obszarach Tatr, Gór Skandynawskich i Spitsbergenu w świetle kompleksowych badań geofizycznych i analiz klimatologicznych
• Autor: Wojciech Dobiński
• ISBN: 978-83-801-2643-5, 9788380126435
• Data wydania: 2015-10-20
• Format: Ebook
• Identyfikator pozycji: e_1p2u
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego