E-book details

Pomiędzy płótnem a ekranem. Inspiracje twórczością Goi w kinie hiszpańskim

Pomiędzy płótnem a ekranem. Inspiracje twórczością Goi w kinie hiszpańskim

Joanna Aleksandrowicz

Ebook

Książka ukazuje inspiracje twórczością Goi y Lucientes w kinie hiszpańskim na przykładzie 81 filmów z lat 1926–2011 (w polskiej dystrybucji ukazało się tylko 14 omawianych pozycji). Dominują wśród nich filmy fabularne, ale pojawiają się też dokumenty, seriale telewizyjne i animacja. Celem pracy jest ukazanie na gruncie refleksji filmoznawczej, jak zmieniało się postrzeganie Goi w jego ojczyźnie na kolejnych etapach historii i jak, również za sprawą kina, przekształcał się on w ikonę hiszpańskości.

Na tle wcześniejszych badań książka jest pierwszą próbą tak szerokiego ujęcia tematu. Zastosowane metody badawcze są typowe dla komparatystyki kulturowej i wpisują się w nurt badań nad intertekstualnością przekazu filmowego. Analiza porównawcza, rozpięta pomiędzy obszarami kina i malarstwa, koncentruje się zarówno wokół sfery znaczeń dzieła, uwikłanej w różnorakie konteksty społeczno-kulturowe, jak i wokół aspektów strukturalnych, związanych z warstwą estetyczną.
 

Książkę poleca PortalFilmowy.pl

Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Kwartalnik Filmowy” 2013, nr 82, s. 236–239

Spis treści

 

Wstęp / 9

 

Część pierwsza

Goya w kulturze hiszpańskiej

 

R o z d z i a ł  I

Od sielanki gobelinów do mroku czarnego malarstwa. Wprowadzenie do Goi / 25

Błękity i czernie / 25

Źródła przemian / 31

Niedyskretny urok legendy / 36

Obnażanie mitów / 40

Znaki zapytania / 44

Poza ramami epoki / 48

 

R o z d z i a ł  II

Goya w meandrach hiszpańskości. Pomiędzy tożsamością a stereotypem / 51

Ikony narodowe / 51

Świadectwo wspólnej historii / 55

Goya w refrenach współczesności / 60

Pytania o hiszpańskość / 63

Las Espańas / 66

 

R o z d z i a ł  III

Powracając do Goi. Inspiracje, aktualizacje, nawiązania / 71

Malarskie powroty / 71

Twarze mistrza / 80

Pokusa biografii / 84

Literackie obrazy / 86

Na deskach teatru / 88

Goya oczami poetów / 94

Muzyczne impresje / 97

 

Część druga

W kręgu filmowych reminiscencji tematycznych

 

R o z d z i a ł  IV

Aún aprendo. W labiryntach biografii i legendy / 105

Niemy świadek epoki. El dos de mayo, Pepe-Hillo, Goya que vuelve / 105

Kochanek ze złamanym sercem. Duquesa de Alba y Goya / 107

Przyjaciel majas i toreadorów. La maja del capote, María Antonia La Caramba i La Tirana / 109

Karykaturzysta w obozie wroga. El abanderado / 111

Malarz z apokryfów. Francisco de Goya / 112

Samotny geniusz. Goya, historia de una soledad / 114

Głos z dna obrazu. Goya, Goya. Una vida apasionada, Goya. Perro infinito, Goya, El color de una pasión, El Capricho y la Invención. Goya, La mujer en Goya, Aguafuertes de la guerra, El milagro de los frescos: Goya, Los Caprichos de Goya, San Antonio de la Florida, Pintura espańola, Oración de piedra: la catedral de Toledo, Guerra de la independencia. El dos de mayo, Espańa 1800, Goya, el secreto de la sombra / 118

Niecierpliwy malarz w lustrach historii. Goya o la impaciencia, Paisaje con figuras, Curro Jímenez, Máscara negra / 123

Myśliciel ze zmarszczonym czołem. Los desastres de la guerra / 125

Buntownik nie bez powodu. Goya / 127

Obserwator w oknie powozu. Volavérunt / 128

Młodzieniec w peruce i starzec o dwóch laskach. Goya en Burdeos / 129

Artysta w objęciach nocy. Un perro llamado Dolor / 134

 

R o z d z i a ł  V

No se puede mirar. Oblicza wojny i zakręty historii / 137

Od krwi do smugi światła. Los desastres de la guerra, Goya, Vacas, Goya en Burdeos, Tango / 137

Spojrzenie wujka Paco. La hora de los valientes, Las cajas espańolas / 147

Rozstrzelania w błędnym kole zdarzeń. Widmo wolności, Dziewczyna marzeń, Kuzynka Angelica, ¡Ay Carmela!, Un perro llamado Dolor, Goya, historia de una soledad, El dos de mayo, El tres de mayo, Sangre de mayo / 152

Lament dla bandyty i rytuały przemocy / 155

Ideologia na barykadach. Agustina de Aragón / 157

Echa teraźniejszości. Pascual Duarte i Los desastres de la guerra / 160

Saturn w meandrach historii. Anna i wilki, Labirynt Fauna / 162

 

R o z d z i a ł  VI

El espejo indiscreto. Konteksty społeczne / 169

Waleczni toreadorzy i spojrzenia znad wachlarza. El Conde de Maravillas, El dos de mayo, Pepe-Hillo i La condesa María / 169

Madryt z palety mistrza. Esencia de verbena, Aquel Madrid de Goya, La Espańa de Goya, Goya. Tiempo y recuerdo de una época / 174

Piknik na brzegu rzeki. Goyescas, La maja del capote, María Antonia La Caramba, La Tirana, Agustina de Aragón, Torero a caballo, Toros tres, Tauromaquia, Corrida goyesca / 177

Gorycz krzywego zwierciadła. Divinas palabras / 191

Demony porywają mamę. Anna i wilki, Mama ma sto lat i Kuzynka Angelica / 195

Pomiędzy turpizmem a rozbrajaniem mitów. Caniche i Jamón, jamón / 197

W sieci dworskich intryg. Volavérunt / 200

Cień miłości, cień śmierci. Goya en Burdeos, Un perro llamado Dolor / 205

Kaprysy nowych czasów. La oficina i Concursante / 211

Dyskurs o sztuce i niepokoju. Castillos del cartón / 213

Elegia, czyli maja raz jeszcze / 214

 

Część trzecia

Obrazy malowane kamerą

 

R o z d z i a ł  VII

Czas zakrzepły w portretach. O filmowych galeriach postaci / 219

Autoportrety / 219

Umrzeć na zieleń Veronesego. Cayetana / 229

Kobiety w półcieniu. Josefa i Leocadia / 238

Oblicza władzy. Rodzina królewska i Manuel Godoy / 242

Blask pereł i biel mankietów. Arystokracja / 246

Odcienie ludowości. Majas i majos, aktorki i toreadorzy / 249

 

R o z d z i a ł  VIII

Cisza martwych natur. O scenografii i rekwizytach / 252

Przestrzenie naznaczone czasem / 252

Pocztówki z podróży / 255

Pomiędzy fantazją a rekonstrukcją / 256

Sekrety pracowni / 259

Margines pejzażu / 264

Pustka nieba / 265

Rekwizytorium minionej epoki / 266

Przedmioty w odsłonach znaczeń / 269

 

R o z d z i a ł  IX

Paleta barw, paleta światła. O kolorze, światłocieniu i tajnikach kompozycji / 273

Wyniosły bezruch żywych obrazów / 273

Intertekstualne punctum / 278

Quasi-cytaty / 280

Kinomalarstwo / 281

Światło utkane z farb / 285

Problem koloru / 287

Sekrety kompozycji / 292

Ramy kadru, ramy obrazu / 293

 

Zakończenie / 297

 

Filmografia / 309

Bibliografia / 321

Chronologiczny indeks przywołanych prac Goi / 339

 

Resumen / 349

Summary / 351

  • Title: Pomiędzy płótnem a ekranem. Inspiracje twórczością Goi w kinie hiszpańskim
  • Author: Joanna Aleksandrowicz
  • ISBN: 978-8-3801-2508-7, 9788380125087
  • Date of issue: 2015-11-09
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1p3e
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego