E-book details

Prasa centralnych związków samorządowych w Drugiej Rzeczypospolitej

Prasa centralnych związków samorządowych w Drugiej Rzeczypospolitej

Karol Makles

Ebook

Praca stanowi monografię prasoznawczą poświęconą czasopismom centralnych organizacji samorządowych Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej. Szczegółowemu oglądowi poddano tygodnik ogólnopolskich organizacji powiatowych – „Samorząd” (1919–1939), miesięcznik działaczy municypalnych – „Samorząd Miejski” (1921–1939) oraz kwartalnik poświęcony teorii i życiu komunalnemu – „Samorząd Terytorialny” (1929–1939). Opisano okoliczności powstania periodyków, ich dzieje, redakcję i autorów, konstrukcję działową, przekrój tematyczny a także dokonano analizy formalno-wydawniczej. Przy badaniu wymienionych wyżej tytułów ponadto szczegółowo opisano wszystkie – często bardzo obszerne – stałe dodatki, jak „Biuletyn Ogrodniczy”, „Biuletyn Urbanistyczny”, „Biuletyn Wodociągowo-Kanalizacyjny”, „Biuletyn Związku Pracowników Komunalnych Rzeczypospolitej Polskiej”, „Gminę i Wieś”, „Przegląd Tygodniowy”, „Przyjaciela Zdrowia”, „Naszą Gminę”, „Ubezpieczenia, Odbudowa, Pożarnictwo”, „Wieś i Gminę” czy „Zdrowotność Publiczną”. Rozbudowane rozdziały analityczne poprzedza wstęp poświęcony zarysowaniu roli samorządu i jego prasy w społeczeństwie Drugiej Rzeczypospolitej. Uwzględniono w nich ponadto, tradycje samorządu i problematykę centralnych związków, która stanowi element dotyczący historycznego spojrzenia na narodziny polskiej administracji oraz instytucji państwowych, będących efektem odzyskania niepodległości przez Polskę. Omówiono też zagadnienie konstytuowania się i działalności Związku Miast Polskich oraz Związku Powiatów Rzeczypospolitej Polskiej. A także podjęto próbę umiejscowienia ogólnopolskich wydawnictw samorządowych na rynku prasowym. Omówiono tu kontekst statystyczny, geografię wydawniczą oraz zagadnienia dotyczące sytuacji prawnej, w której funkcjonowały czasopisma centralnych związków samorządowych. W pracy szczegółowo opisano zagadnienia wydawnictw i działów o charakterze dokumentacyjnym, czyli bibliograficznym, publikowanych na łamach prasy centralnych związków samorządowych. Wnikliwie przeanalizowano ukazujące się w „Samorządzie Miejskim” działy Tabllettes Dokumentaires Municipales, Autonomie Municipale i Bibliografię Miast Polskich, a także takie publikacje jak Bibliografia dotycząca działalności samorządu w zakresie oświaty pozaszkolnej i Bibliografia literatury o gminie wiejskiej. Niejednokrotnie opracowania tych działów bądź publikacji dokumentacyjnych czy bibliografii są ich pierwszą analizą. Nigdy dotychczas nie zostały one spostrzeżone i scharakteryzowane przez badaczy dziejów bibliografii, a stanowią bardzo wartościowy pod wieloma względami ewenement i zabytek bibliografii.

Z uwagi na rozległość poruszanych kontekstów, praca winna zainteresować nie tylko bibliologów czy prasoznawców, ale stanowi cenne źródło wiedzy dla historyków, kulturoznawców bądź politologów. 

Spis treści

 

Wstęp / 9

 

Rozdział pierwszy

Korzenie i rozwój samorządu Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej oraz jego prasy – wprowadzenie do problematyki / 19

Definicja terminu „prasa samorządowa” / 19

Tradycje samorządu Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej / 23

Polski samorząd międzywojenny / 33

Centralne związki samorządowe w polskim międzywojniu / 41

  • Związek Miast Polskich / 42
  • Związek Powiatów Rzeczypospolitej Polskiej / 51

 

Rozdział drugi

Czasopisma centralnych związków samorządowych elementem rynku wydawniczego w dwudziestoleciu międzywojennym / 67

Charakterystyka statystyczna rynku wydawniczego / 67

  • Oficjalne statystyki / 67
  • Katalogi / 72
  • Badania prasoznawcze / 76


Geografia wydawnicza / 80

Warunki prawne / 81

 

Rozdział trzeci

„Samorząd. Tygodnik poświęcony sprawom samorządu terytorialnego” (1919–1939) – przykład prasy o charakterze informacyjnym / 91

Dzieje czasopisma / 91

Redakcja, administracja i wydawcy / 102

  • Początki – 1919–1925 / 102
  • Pismo powszechne – 1925–1939 / 130


Autorzy / 156

Konstrukcja i tematyka pisma (działy, cykle tematyczne i dodatki) / 160

Zagadnienia formalno-wydawnicze / 186

  • Szata graficzna / 186
  • Oprawa / 186
  • Nagłówek i metryczka drukarska / 188
  • Fotografie / 190
  • Kartografia / 192
  • Tabele / 193
  • Pozostałe formy graficzne (rysunki i szkice) / 194
  • Format i rozmiar strony druku / 194
  • Objętość / 195
  • Paginacja / 196
  • Periodyczność / 196
  • Baza poligraficzna / 197
  • Nakład / 199
  • Formy dystrybucji i cena / 199
  • Reklamy / 201

 

Rozdział czwarty

„Samorząd Miejski. Miesięcznik Związku Miast Polskich” (1921–1939) – przykład samorządowego czasopisma popularnonaukowego / 207

Geneza / 207

Redakcja i autorzy / 210

Stałe działy i cykle tematyczne / 224

Zawartość treściowa / 246

  • Gospodarka komunalna / 246
  • Urbanistyka / 249
  • Zagadnienia ustrojowe / 251
  • Problemy prawodawcze, ustawodawstwo i orzecznictwo / 252
  • Sprawy samorządowe / 254


Analiza formalno-wydawnicza / 257

  • Szata graficzna / 257
  • Oprawa / 257
  • Fotografie / 259
  • Mapy i plany / 261
  • Tabele / 262
  • Rysunki i szkice / 262
  • Format / 263
  • Objętość / 263
  • Paginacja / 264
  • Periodyczność / 265
  • Drukarnie i czcionki / 266
  • Jakość i trwałość papieru / 267
  • Nakład / 269
  • Cena i formy dystrybucji / 270
  • Reklamy / 271

 

Rozdział piąty

„Samorząd Terytorialny. Kwartalnik, poświęcony teorii o życiu samorządu terytorialnego” (1929–1939) – przykład specjalistycznego czasopisma naukowego / 275

Powołanie i projekt periodyku / 275

Twórcy pisma / 280

Kompozycja i problematyka periodyku / 287

Aspekty formalno-wydawnicze / 305

  • Szata graficzna / 305
  • Oprawa, strona tytułowa, spis treści, układ typograficzny tekstu / 305
  • Materiał ilustracyjny (mapy, tabele, schematy i wykresy) / 306
  • Papier / 306
  • Format / 307
  • Objętość / 307
  • Paginacja / 308
  • Periodyczność / 308
  • Nakład / 309
  • Cena, obszar i formy dystrybucji oraz odbiorcy / 309
  • Reklamy / 310

 

Zakończenie / 313

 

Aneks / 317

Materiał ilustracyjny / 319

Indeks frekwencyjny autorów prasy centralnych związków samorządowych / 340

 

Bibliografia wykorzystanego piśmiennictwa / 377

 

Indeks osobowy / 391

 

Summary / 401

Zusammenfassung / 403

  • Title: Prasa centralnych związków samorządowych w Drugiej Rzeczypospolitej
  • Author: Karol Makles
  • ISBN: 978-83-801-2152-2, 9788380121522
  • Date of issue: 2015-12-02
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1p4n
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego