Details zum E-Book

Petasites kablikianus Tausch ex Berchtold as a pioneer species and its abilities to colonise initial habitats. Petasites kablikianus Tausch ex Berchtold jako gatunek pionierski i jego możliwości kolonizowania siedlisk inicjalnych

Petasites kablikianus Tausch ex Berchtold as a pioneer species and its abilities to colonise initial habitats. Petasites kablikianus Tausch ex Berchtold jako gatunek pionierski i jego możliwości kolonizowania siedlisk inicjalnych

Aldona K. Uziębło

E-book
W literaturze botanicznej Petasites kablikianus wymieniany jest zazwyczaj jako gatunek pospolity na obszarach górskich, wchodzący głównie w skład zbiorowisk roślinnych porastających aluwia potoków górskich. Dotychczas nie poświęcono mu większej uwagi, poza badaniami taksonomicznymi oraz fitosocjologicznymi. W niniejszej pracy skupiono się na roli, jaką odgrywa on w środowisku przyrodniczym jako gatunek pionierski. Na podstawie dostępnej literatury omówiono cechy przypisywane typowym gatunkom pionierskim, m. in.: światłolubność, dioecję, wczesne zakwitanie i proanthię, wytwarzanie znacznej liczby lekkich, anemochorycznych nasion, kiełkowanie nasion w tym samym sezonie, duże rozmiary, szybki klonalny wzrost wegetatywny, dużą zdolność do szybkiego rozprzestrzeniania się, plastyczność morfologiczną, dużą tolerancję wobec klimatu i gleby, decydowanie o przebiegu inicjalnych faz sukcesji i ustępowanie po osiągnięciu przez fitocenozę względnej stabilności. Udowodniono wstępną hipotezę o pionierskim charakterze Petasites kablikianus, a także określono genezę powstawania fitocenoz z udziałem omawianego gatunku zarówno w piętrze subalpejskim, jak i w reglu dolnym. Na tej podstawie zaproponowano wyróżnienie dwóch form wysokościowych zespołu Petasitetum kablikiani – subalpejskiej i dolnoreglowej. Ponadto na podstawie poznanych cech umożliwiających szybką kolonizację siedlisk inicjalnych wskazano na możliwość wykorzystania Petasites kablikianus w celu łagodzenia skutków powodzi na terenach górskich.

Wersja elektroniczna nie zawiera płyty CD.

Spis treści

 

Podziękowania / 9

 

Wstęp / 11

 

1. Materiał i metody / 25

1.1. Opis gatunku / 25

1.2. Przebieg sukcesji na stałych powierzchniach badawczych / 26

1.3. Badania fitosocjologiczne / 31

1.4. Badania siedliskowe / 33

1.5. Badania morfologiczne / 38

1.6. Eksperyment transplantacji / 45

 

2. Charakterystyka gatunku / 48

2.1. Opis taksonomiczny / 49

2.2. Cechy biologiczne gatunku a jego możliwości kolonizacyjne / 51

2.3. Spektrum siedliskowe w granicach zasięgu gatunku / 57

2.4. Zasięg geograficzny wraz z rozmieszczeniem na obszarze Polski / 59

 

3. Wyniki / 62

3.1. Rola Petasites kablikianus w regeneracji pokrywy roślinnej na siedliskach popowodziowych / 62

3.1.1. Cechy wyróżniające i geneza powstania analizowanych siedlisk / 62

3.1.2. Udział poszczególnych faz rozwojowych lepiężnika w procesie zarastania żwirowisk a uwarunkowania siedliskowe / 67

3.1.3. Siedliskotwórcza rola Petasites kablikianus / 104

3.1.4. Gatunki towarzyszące lepiężnikowi w procesie sukcesji / 109

3.2. Rozwój i przemiany fitocenoz z dominacją Petasites kablikianus w reglu dolnym i piętrze subalpejskim / 124

3.3. Spektrum ekologiczne gatunku / 133

3.3.1. Spektrum fitocenotyczne / 133

3.3.1.1. Zbiorowiska leśne / 133

3.3.1.2. Zbiorowiska zaroślowe / 136

3.3.1.3. Zbiorowiska ziołoroślowe / 137

3.3.1.3.1. Piętrowe zróżnicowanie składu florystycznego ziołorośli Petasitetum kablikiani Wal. 1933 / 141

3.3.2. Spektrum siedliskowe / 146

3.4. Plastyczność morfologiczna / 155

3.4.1. Zmienność cech morfologicznych w aspekcie geograficznym i wysokościowym / 155

3.4.1.1. Pędy gynodynamiczne / 155

3.4.1.2. Owoce / 168

3.4.2. Fenotypowa zmienność jako przejaw adaptacji behawioralnej gatunku — eksperyment transplantacji / 172

 

4. Dyskusja i podsumowanie wyników / 180

4.1. Cechy gatunku pionierskiego / 180

4.2. Propozycja syntaksonomicznego ujęcia fitocenoz Petasitetum kablikiani Walas 1933 / 206

4.3. Zagadnienia ochrony gatunku oraz jego praktycznego zastosowania w regenerowaniu siedlisk zniszczonych przez powodzie / 212

 

5. Wnioski / 217

 

Bibliografia / 219

 

Резюме / 231

Zusammenfassung / 233

  • Titel: Petasites kablikianus Tausch ex Berchtold as a pioneer species and its abilities to colonise initial habitats. Petasites kablikianus Tausch ex Berchtold jako gatunek pionierski i jego możliwości kolonizowania siedlisk inicjalnych
  • Autor: Aldona K. Uziębło
  • ISBN: 978-83-801-2475-2, 9788380124752
  • Veröffentlichungsdatum: 2015-12-02
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_1p4t
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego