Details zum E-Book

Kenozoik regionu śląsko-krakowskiego

Kenozoik regionu śląsko-krakowskiego

Józef Lewandowski

E-book

Niniejszy podręcznik stanowi kompendium wiedzy na temat regionu śląsko-krakowskiego, obejmującego Wyżynę Śląsko-Krakowską oraz przylegające od zachodu i północy fragmenty Niziny Śląskiej i Niziny Środkowopolskiej, o zróżnicowanej budowie geologicznej i urozmaiconej rzeźbie. Powstawała ona w ciągu ostatnich 65 mln lat, gdy obszar ten stawał się lądem, okresowo tylko i lokalnie zalewanym przez morze mioceńskie. Podczas kenozoiku wielokrotnie zmieniał się tu klimat — od tropikalnego i subtropikalnego w paleogenie i miocenie, przez sawannowy i stepowy w pliocenie, po umiarkowany i subarktyczny w czwartorzędzie. Zmiany te zarejestrowane są w osadach i strukturach geologicznych oraz zróżnicowanych genetycznie formach rzeźby. Szczególnie burzliwe dzieje geologiczne przechodził omawiany region w czwartorzędzie, kiedy to wielokrotnie wkraczał na ten obszar lądolód skandynawski, zostawiając osady i formy glacigeniczne.

Z uwagi na występujące w regionie surowce naturalne (węgiel kamienny i brunatny, rudy metali) formy antropogeniczne (hałdy i wyrobiska oraz zapadliska poeksploatacyjne) wywierają szczególne piętno na krajobraz i przyrodę górnośląską.

Spis treści

 

1. Wprowadzenie / 5

1.1. Wstęp / 5

1.2. Położenie obszaru oraz jego podział geomorfologiczny i geologiczny / 7

1.3. Procesy geologiczne, czas ich trwania oraz skutki / 14

 

2. Historia badań geologicznych / 19

 

3. Metody badawcze / 25

 

4. Podstawy stratygrafii / 37

 

5. Tropiki paleogenu / 49

 

6. Miocen — paratetyda i otaczający ją ląd / 53

 

7. Pliocen — stepy i sawanny / 67

 

8. Preglacjał — zapowiedź lodowcowej katastrofy / 73

 

9. Epoka lodowcowa / 77

 

10. Zlodowacenia południowopolskie / 83

10.1. Charakterystyka ogólna / 83

10.2. Zlodowacenie sanu I / 85

10.3. Interglacjał ferdynandowski / 91

10.4. Zlodowacenie sanu II / 92

 

11. Interglacjał wielki / 95

11.1. Strefa niezlodowacona / 95

11.2. Interglacjał mazowiecki / 95

 

12. Zlodowacenia środkowopolskie / 101

12.1. Charakterystyka ogólna / 101

12.2. Interglacjał (interstadiał?) lubawski (lubelski) / 102

12.3. Zlodowacenie odry / 103

12.4. Interstadiał odra/warta / 113

12.5. Stadiał (zlodowacenie) warty / 115

 

13. Interglacjał eemski / 119

 

14. Zlodowacenie północnopolskie (wisły) / 123

 

15. Holocen / 141

15.1. Charakterystyka ogólna / 141

15.2. Zmiany roślinności / 143

15.3. Doliny rzeczne i stoki / 144

15.4. Osady eoliczne / 148

15.5. Przekształcenia antropogeniczne (antropocen) / 149

15.6. Historyczne i współczesne zmiany klimatu („globalne ocieplenie”) / 152

 

Literatura / 155

Plansze / 167

Spis rycin / 187

Spis tabel / 193

Spis plansz / 195

  • Titel: Kenozoik regionu śląsko-krakowskiego
  • Autor: Józef Lewandowski
  • ISBN: 978-8-3801-2099-0, 9788380120990
  • Veröffentlichungsdatum: 2015-12-08
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_1p5c
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego