Szczegóły ebooka

Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 7

Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 7

red. Wioletta Wilczek

Ebook

Siódmy tom cieszącej się dużym zainteresowaniem serii Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii jest publikacją, która przedstawia dorobek ogólnopolskiej konferencji naukowej studentów, doktorantów i młodych doktorów (Katowice, 9 XI 2016). Autorzy zgromadzonych w tomie artykułów skupiali się zwykle na takich kwestiach, jak: 1) opis leksyki dawnej (też współczesnej) zorientowany słowotwórczo, semantycznie czy etymologicznie; 2) analiza dawnych tekstów; 3) zagadnienia poprawności ortograficznej i językowej. Wskazane kręgi tematyczne stały się podstawą podziału niniejszej książki na trzy części.

Na pierwszą z nich (Język a słowo) złożyły się prace poświęcone analizom słownictwa, a zatem: rozwojowi semantycznemu czasownika ciec, leksemom wyrażającym w polszczyźnie następstwo, terminologii stosowanej w tekstach naukowych z zakresu językoznawstwa na przełomie XIX i XX wieku, nazwom własnym w twórczości Juliana Tuwima, zarysowi pola nazw ubioru w gwarze śląskiej. W drugiej części (Język a tekst) znalazły się artykuły, w których autorzy podjęli się analiz na poziomie dawnego tekstu. Artykuły dotyczyły: tekstu „Rozmyślania przemyskiego” i porównania go z jednym z prawdopodobnych źródeł części pasyjnej apokryfu, czyli „Passio Christi et opera Christi” Jakuba z Vitry, polszczyzny Jana Andrzeja Morsztyna, perswazyjności w felietonistyce Bolesława Prusa dotyczącej zagadnienia nauczania języków obcych, obrazu rodziny żydowskiej w piosence Mein jidysze mame oraz językowych wyznaczników relacji między pracodawcą a pracownikiem w prasie zakładowej na przykładzie czasopisma „Echo Chełmka”. W zamykającej tom części trzeciej (Język a ortografia) poddano oglądowi badawczemu następującą problematykę: kwestię skrótowców w świetle reformy ortograficznej z 1956 roku oraz zagadnienia wątpliwości pisownianych Polaków nadsyłanych do poradni językowych (w latach 1958-1967 oraz na początku XXI wieku).

Autorzy zebranych w tej publikacji prac udowodnili po raz kolejny, że językoznawstwo historyczne jest interesującą dla młodych badaczy języka dyscypliną, której rozpoznanie przybliża nas do zrozumienia nie tylko epok minionych, ale także współczesnych tendencji rozwojowych polszczyzny i polskiej kultury.

Tom jest adresowany do wszystkich osób zainteresowanych historią języka polskiego – językoznawców, studentów kierunków humanistycznych (zwłaszcza filologicznych) oraz licealistów. Szczegółowe ustalenia i proponowane rozwiązania dyskutowanych problemów, jakie znajdujemy w kolejnych artykułach publikacji, mogą zostać wykorzystane w dalszych badaniach nad językiem, kulturą i człowiekiem.

 

Wioletta Wilczek, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Zakładzie Historii Języka Polskiego, w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego. W roku 2015 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy Język hobbystycznych portali internetowych w perspektywie lingwistyki płci i socjolingwistyki (na przykładzie portali motoryzacyjnych). Od 2014 roku opiekun Sekcji Historycznojęzykowej Studenckiego Naukowego Koła Językoznawców UŚ. Członkini Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego oraz Stowarzyszenia Przyjaciół Instytutu Języka Polskiego UŚ „Via Linguae”.

 

Zainteresowania badawcze: lingwistyka płci, socjolingwistyka, polszczyzna śląska, lingwistyka kulturowa i język Internetu.

 

Wybrane publikacje: monografia Polski język motoryzacyjny początku XXI wieku (na materiale portali hobbystycznych) (Katowice, 2016); współredaktorka szóstego tomu Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii (Katowice, 2016). [21.12.2017]

Spis treści


Wprowadzenie (WIOLETTA WILCZEK) | 9


Część pierwsza
Język a słowo


DOROTA HAMERLOK: Etymologia i rozwój semantyczny leksemu ciec | 15

MAŁGORZATA BROSZKO: Z dwóch następny wtóruje pośledniemu – analiza historycznojęzykowa wybranych leksemów wyrażających w polszczyźnie następstwo | 28

MARIA ZAJĄC: Terminologia w tekstach naukowych z zakresu językoznawstwa na przełomie XIX i XX wieku | 41

BEATA KISZKA: Buicki, Royce’y i Hispany – o nazwach własnych w twórczości Juliana Tuwima | 54

ALICJA BRONDER, MAGDALENA WOJTYKA: Łod mycki po zoki – zarys pola nazw ubioru w gwarze śląskiej | 69


Część druga
Język a tekst


MARTA SIWIŃSKA: Od łaciny do polszczyzny. Passio Christi Jakuba z Vitry w Rozmyślaniu przemyskim | 85

MATEUSZ KUCAB: Wybrane zagadnienia języka Jana Andrzeja Morsztyna | 100

ALEKSANDRA SOBOTA: „Dobrowolne cudzoziemczenie” – o perswazyjnym charakterze uwag na temat (nauczania) języków obcych w felietonistyce Bolesława Prusa | 114

BARTŁOMIEJ MACIEJEWSKI: Obraz rodziny żydowskiej w piosence Mein jidisze mame | 129

WIOLETTA WILCZEK: Językowe wyznaczniki kształtowania relacji pracodawca – pracownik w prasie zakładowej (na podstawie czasopisma „Echo Chełmka”) | 144


Część trzecia
Język a ortografia


ALEKSANDRA MÓL: Problem skrótowców a przepisy ortograficzne. Reforma pisowni z 1956 roku | 163

MAŁGORZATA GRZONKA: Wątpliwości pisowniane Polaków na tle przemian ortograficznych – analiza porad językowych | 177

 

  • Tytuł: Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 7
  • Autor: red. Wioletta Wilczek
  • ISBN: 978-83-226-3412-7, 9788322634127
  • Data wydania: 2020-09-25
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_1rim
  • Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego