Akcja powieści toczy się w Warszawie. Nastoletni Józef Gawar chciałby studiować, wierzy, że dzięki temu polepszy swój los. Chłopak jest patriotą, członkiem nielegalnego związku, do którego przystąpił, chcąc walczyć przeciwko Rosjanom o polskość.

Gawar przewodniczy posiedzeniu kilkunastu chłopców. Podczas spotkania Józef dowiaduje się, że jest poszukiwany przez rosyjskich policjantów. Zanim odchodzi, przyrzeka kolegom, że nie zdradzi ich wspólnej sprawy.