Trwa konflikt jagiellońskiej Polski z zakonem krzyżackim. Młody rycerz, Zbyszko z Bogdańca zakochuje się w Danusi, córce Juranda ze Spychowa. Tragiczne losy historii miłosnej przeplatają się z krwawymi walkami. Rycerze muszą wykazać się niezłomną odwagą i hartem ducha, by zwyciężyć z przebiegłymi Krzyżakami. Kulminacją konfliktu okaże się wielka bitwa pod Grunwaldem.

Powieść zawiera plastyczny obraz wojen krzyżackich, z czasów Władysława Jagiełły. Pokazuje przełomowe znaczenie jego panowania, mądrze prowadzoną politykę, przenikanie do Polski zachodnioeuropejskich obyczajów, wreszcie budzenie się świadomości narodowej. Sienkiewicz pod historią z przełomu XIV i XV wieku ukrył aktualny dla niego protest przeciwko germanizacji. Powieść, podobnie jak Trylogia Sienkiewicza, pisana była ku pokrzepieniu serc. Jej zadaniem było podnoszenie ducha Polaków, będących pod zaborami.

"Krzyżacy" ukazywali się najpierw w "Tygodniku Ilustrowanym" (18971900), a w 1900 roku ukazała się w formie książkowej. Książka została przetłumaczona na 25 języków.