E-book details

Wykluczenie bankowe w Polsce w aspekcie ekonomicznym i społecznym

Wykluczenie bankowe w Polsce w aspekcie ekonomicznym i społecznym

Iwa Kuchciak

Ebook

W monografii podjęta została polemika na temat pojęcia wykluczenia bankowego i finansowego prowadząca do konceptualizacji pojęcia wykluczenia bankowego. Zagadnienie wykluczenia bankowego rozpatrywane jest w odniesieniu do gospodarstw domowych w kontekście podmiotowym i przedmiotowym, łącząc wymiar społeczny, ekonomiczny oraz prawny. Biorąc pod uwagę przyjęty punkt widzenia, ubankowienie jest analizowane i oceniane równolegle w aspekcie dostępności, możliwości i wykorzystania systemu bankowego. W świetle przeprowadzonej diagnozy skali wykluczenia bankowego w polskim społeczeństwie, jej przyczyn, konsekwencji oraz narzędzi i metod mogących służyć ograniczeniu zjawiska ekskluzji bankowej, stwierdzić należy, iż na przestrzeni ostatnich lat nastąpił szereg zmian i przeobrażeń w postawach gospodarstw domowych, które sprawiły, iż coraz większe grono osób decyduje się na korzystanie z produktów bankowych, jednak całkowita eliminacja ekskluzji bankowej nie jest obecnie możliwa.

Zakres poruszanych w monografii zagadnień sprawia, iż może być wykorzystana zarówno przez świat nauki, jak i studentów oraz zainteresowane instytucje finansowe.

Wstęp 9

 

Rozdział 1. Identyfikacja pojęcia i rozmiarów wykluczenia bankowego               17

1.1. Gospodarstwa domowe na rynku usług finansowych        17

1.2. Wielowymiarowość zjawiska wykluczenia bankowego      30

      1. Historyczne uwarunkowania rozważań nad wykluczeniem    30
      2. Wykluczenie finansowe jako punkt wyjścia do zdefiniowania wykluczenia bankowego  33

1.3. Konceptualizacja wykluczenia bankowego          38

 

Rozdział 2. Uwarunkowania pomiaru zjawiska wykluczenia bankowego            45

2.1. Problematyka pomiaru wykluczenia      45

2.2. Przegląd badań nad poziomem wykluczenia       46

      1. Ujęcie krajowe 46
      2. Kontekst międzynarodowy            55

2.3. Przegląd wybranych statystyk umożliwiających nakreślenie rozmiarów wykluczenia w Polsce               61

 

Rozdział 3. Uwarunkowania wykluczenia bankowego             67

3.1. Wykluczenie bankowe w aspekcie trudności w dostępie lub barier w korzystaniu z produktów bankowych      67

3.2. Przegląd czynników predestynujących do wykluczenia bankowego              73

      1. Klasyfikacja przyczyn wykluczenia bankowego         73
      2. Przyczyny wykluczenia o charakterze ekonomicznym, społecznym, demograficznym i psychologicznym z perspektywy badań wtórnych           74
      3. Niedostateczny poziom wiedzy i świadomości finansowej     86
      4. Powolny rozwój infrastruktury polskiego systemu płatniczego             92
      5. Wykluczenie cyfrowe     95

3.3. Wykluczenie bankowe na tle wykluczenia społecznego   98

      1. Koncepcja wykluczenia społecznego i jego składowych         98
      2. Związek między wykluczeniem społecznym a bankowym       100

3.4. Konsekwencje wykluczenia bankowego w ujęciu mikro- i makroekonomicznym       103

 

Rozdział 4. Działalność alternatywnych dostawców usług o charakterze finansowym w kontekście inkluzji bankowej           109

4.1. Wykluczenie jako czynnik rozwoju instytucji parabankowych         109

4.2. Pozabankowi usługodawcy na rynku usług płatniczych     114

4.3. Specyfika funkcjonowania instytucji mikrokredytowych   127

 

Rozdział 5. Przegląd regulacji prawnych oraz inicjatyw zmierzających do zwiększenia inkluzji bankowej     135

5.1. Przegląd ustawodawstwa pod kątem zwiększenia inkluzji finansowej            135

      1. Problem wykluczenia w regulacjach bankowych     135
      2. Regulacje kształtujące bezpieczeństwo i stabilność sektora bankowego            137
      3. Dostęp do podstawowego rachunku płatniczego     138
      4. Regulacje w obszarze kosztów realizacji transakcji gotówkowych i bezgotówkowych     145
      5. System ochrony praw konsumentów na rynku finansowym  150

5.2. Kształtowanie świadomości finansowej gospodarstw domowych    158

      1. Znaczenie edukacji finansowej w korzystaniu z usług finansowych      158
      2. Przegląd i ocena inicjatyw mających na celu podniesienie kompetencji finansowych w polskim społeczeństwie    163

 

Rozdział 6. Analiza SWOT/TOWS uwarunkowań ograniczenia wykluczenia bankowego z perspektywy gospodarstw domowych        169

6.1. Analiza strategiczna czynników wewnętrznych i zewnętrznych wpływających na poziom zjawiska wykluczenia bankowego           169

6.2. Rekomendacje płynące z analizy strategicznej    182

 

Zakończenie       189

Bibliografia         197

Spis rysunków    225

Spis tabel            227

  • Title: Wykluczenie bankowe w Polsce w aspekcie ekonomicznym i społecznym
  • Author: Iwa Kuchciak
  • ISBN: 978-83-822-0207-6, 9788382202076
  • Date of issue: 2020-11-17
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1vas
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego