1. Wstęp  7

2. Informacje podstawowe 9

2.1. Rysunek techniczny maszynowy  9

2.2. Rodzaje i przeznaczenie rysunku technicznego maszynowego 9

2.3. Normy do rysunku technicznego 10

2.4. Formaty i orientacja arkuszy  10

2.5. Tabliczki rysunkowe 10

2.6. Pismo techniczne 11

2.7. Podziałka i skala 11

2.8. Linie rysunkowe 11

2.8.1. Grubość linii 11

2.8.2. Rodzaje linii i ich zastosowanie 12

3. Przedstawianie przedmiotów  13

3.1. Sposoby przedstawiania przedmiotów 13

3.2. Układ rzutów 15

3.2.1. Rzutowanie według pierwszego i trzeciego kąta15

3.2.2. Ustawienie przedmiotu względem rzutni15

3.3. Rzuty jako widoki i/lub przekroje 16

3.3.1. Widok przedmiotu 16

3.3.2. Budowa wewnętrzna przedmiotu – przekroje jedną płaszczyzną 16

3.3.3. Kreskowanie przekrojów 17

3.3.4. Oznaczanie przekrojów 19

3.3.5. Półprzekroje 20

3.3.6. Przekroje płaszczyznami zmieniającymi kierunek 21

3.3.7. Elementy sprowadzone do płaszczyzny przekroju 22

3.3.8. Rzuty cząstkowe 23

3.3.9. Przedstawianie połówki przedmiotu 23

3.3.10. Rzuty przerywane i zakończenia cząstkowe 24

3.3.11. Szczegóły w zwiększonej podziałce 25

3.4. Pomocnicze sposoby przedstawiania przedmiotów 25

3.4.1. Rzuty cząstkowe 25

3.4.2. Przekroje cząstkowe 26

3.4.3. Kłady 27

3.4.4. Przekroje miejscowe 28

3.4.5. Umieszczenie płaszczyzny przekroju częściowo na zewnątrz przedmiotu 30

3.4.6. Ciekawe przypadki przekrojów dwiema płaszczyznami równoległymi 31

3.4.7. Szczególne przypadki rysowania przedmiotów 31

3.5. Uwagi o rysowaniu linii z długą kreską i z kropką 32

3.6. Uwagi o przekrojach i przenikaniu brył 32

3.7. Odbicie zwierciadlane przedmiotów 33

4. Wymiarowanie 35

4.1. Wprowadzenie 35

4.2. Elementy wymiarów 35

4.3. Podstawowe zasady wymiarowania 36

4.3.1. Oznaczenia specjalne 36

4.3.2. Zasady wymiarowania  36

4.3.3. Wymiarowanie od jednej bazy (równoległe i nakładające się), szeregowe i mieszane 38

4.3.4. Wymiarowanie przedmiotów symetrycznych 39

4.3.5. Rozmieszczenie wymiarów na rysunkach 39

4.4. Wymiarowanie różnych elementów 40

4.4.1. Wymiarowanie walców, otworów, kul i promieni zaokrągleń 40

4.4.2. Wymiarowanie kątów 41

4.4.3. Wymiarowanie łuków 41

4.4.4. Wymiarowanie stożków i klinów 41

4.4.5. Wymiarowanie płaszczyzn pochyłych i zbieżnych 41

4.4.6. Wymiarowanie ścięć i nawierceń 42

4.4.7. Wymiarowanie graniastosłupów i ostrosłupów 42

4.4.8. Uproszczone wymiarowanie otworów okrągłych 44

4.4.9. Wymiarowanie jednakowych, równo oddalonych elementów 44

4.4.10. Wymiarowanie rowków na wpusty 44

4.4.11. Wymiarowanie linii krzywych 44

4.4.12. Wymiarowanie za pomocą współrzędnych 45

4.5. Inne oznaczenia na rysunkach 45

4.5.1. Oznaczanie tolerancji i pasowań (tolerancji wymiarowych) 45

4.5.2. Oznaczanie chropowatości powierzchni 47

4.5.3. Oznaczanie tolerancji kształtu i położenia (tolerancji geometrycznych) 47

4.5.4. Oznaczanie obróbki cieplnej i powłok 48

5. Rysunki złożeniowe i rysunki zestawu elementów 49

5.1. Informacje wstępne 49

5.2. Linie wskazujące i linie odniesienia 49

5.3. Oznaczanie części 49

5.4. Opisy w tabliczce rysunkowej 50

6. Uproszczenia rysunkowe 51

6.1. Stopnie uproszczeń 51

6.2. Rysowanie połączeń spawanych i lutowanych 51

6.3. Rysowanie połączeń zgrzewanych 54

6.4. Rysowanie połączeń klejonych 55

6.5. Rysowanie połączeń nitowanych 55

6.6. Rysowanie połączeń gwintowych 57

6.6.1. Co to jest połączenie gwintowe 57

6.6.2. Zarysy gwintów 57

6.6.3. Wykonywanie elementów połączeń gwintowych 60

6.6.4. Rysowanie gwintów 61

6.6.5. Rysowanie elementów połączeń gwintowych 63

6.6.6. Przykłady połączeń gwintowych w różnych rodzajach uproszczeń 64

6.6.7. Jak wkręcić śrubę „do końca” 65

6.7. Rysowanie połączeń sworzniowych i kołkowych 65

6.8. Rysowanie kół i przekładni zębatych 68

6.9. Rysowanie połączeń wpustowych i wielowypustowych 70

6.9.1. Rysowanie połączeń wpustowych 70

6.9.2. Rysowanie połączeń wpustowych czółenkowych 71

6.9.3. Rysowanie połączeń wielowypustowych (wielokarbowych) 71

6.10. Rysowanie łożysk 72

6.11. Rysowanie sprężyn 75

6.12. Rysowanie uszczelnień 75

7. Elementy rysunku technicznego chemicznego 79

7.1. Uwagi ogólne 79

7.2. Elementy instalacji hydraulicznych 79

7.3. Uproszczone przedstawianie rurociągów 84

7.3.1. Rzutowanie prostokątne  84

7.3.2. Rzutowanie izometryczne 85

7.4. Symbole graficzne aparatury chemicznej 87

7.5. Symbole graficzne automatyki  99

7.6. Symbole graficzne kinematyki 102

8. Najczęstsze błędy w rysunku technicznym 107

9. Przykładowe rysunki 111

9.1. Rysunki wykonawcze 111

9.2. Rysunki zestawu elementów  116

9.3. Schematy technologiczne i automatyzacji 117

Z-01 – Sprężynowy zawór bezpieczeństwa 118

Z-02 – Dźwigniowy zawór bezpieczeństwa 119

Z-03 – Kurek odpowietrzający 120

Z-04 – Zawór grzybkowy prosty 121

Z-05 – Zawór grzybkowy kątowy 122

Z-06 – Zawór zwrotny klapowy 123

Z-07 – Odwadniacz termostatyczny 124

Z-08 – Zawór zasuwowy 125

Z-09 – Wodowskaz 126

Z-10 – Zawór kulowy trójdzielny 127

Z-11 – Zawór pneumatyczny 128

Z-12 – Przełącznik ciśnieniowy 129

Z-13 – Sprzęgło sztywne 130

Z-14 – Sprzęgło podatne 131

Z-15 – Sprzęgło elastyczne 132

Z-16 – Sprzęgło elastyczne Ω 133

Z-17 – Sprzęgło stożkowe rozłączne 134

Z-18 – Sprzęgło kłowe przeciążeniowe 135

Z-19 – Łożyskowanie wału pionowego 136

Z-20 – Połączenie śrubowe 1 137

Z-21 – Połączenie śrubowe 2 138

Z-22 – Połączenie śrubowe 3 139

Z-23 – Połączenia rozłączne 140

Z-24 – Połączenie spawane 141

Z-25 – Połączenie nitowe 142

Z-26 – Dławnice 143

Z-27 – Mieszadła 144

Z-28 – Momentomierz obrotowy 145

P-01 – Kolumna absorpcyjna z wypełnieniem 146

S-01 – Schemat produkcji gameksanu wg BN 147

S-02 – Schemat produkcji spirytusu surowego wg BN 148

S-03 – Schemat produkcji gameksanu wg PN zgodnej z ISO

149 A-01 – Schemat automatyzacji kolumny rektyfikacyjnej 150

10. Materiały pomocnicze do rysunku technicznego 151

F-01 – Śruby, wkręty 152

F-02 – Nakrętki, podkładki, zawleczki 153

F-03 – Otwory gwintowane, nity, złączki 154

F-04 – Dobór wpustów, wpusty, pierścienie osadcze, wkręty dociskowe 155

F-05 – Łożyska toczne 156

F-06 – Pierścienie osadcze sprężynujące 157

F-07 – Pierścienie Simmera 158

F-08 – Pierścienie uszczelniające typu O 159

F-09 – Pierścienie uszczelniające typu U i V 160

F-10 – Pierścienie zgarniające typu Z i uszczelniające typu OX 161

F-11 – Pierścienie uszczelniające podkładowe typu P i kompaktowe typu K 162

F-12 – Pasy klinowe 163

F-13 – Chropowatość powierzchni 164

F-14 – Pasowania i tolerancje 165

M-01 – Przykłady zastosowania stali 167

M-02 – Profile hutnicze (kątowniki równoramienne, kątowniki nierównoramienne, ceowniki, zetowniki,

teowniki wysokie, teownik niski) 168

M-03 – Profile hutnicze (dwuteowniki, pręty sześciokątne, pręty kwadratowe, pręty okrągłe) 169

M-04 – Profile hutnicze (blachy płaskie, bednarki walcowane na gorąco) 170

M-05 – Profile hutnicze (blachy cienkie, blachy grube) 171

M-06 – Profile hutnicze (rury stalowe instalacyjne) 172

M-07 – Połączenia nitowe 173

H-01 – Elementy rurociągów (rury, kolanka, mufki, trójniki, czwórniki, śrubunki, złączki grodziowe, redukcje,

nyple) 174

H-02 – Elementy rurociągów (zawory zwrotne, filtry, mocowania, połączenia kołnierzowe, kolanka) 175

H-03 – Elementy rurociągów (zawory kulowe) 176

H-04 – Elementy rurociągów (zawory membranowe, choinki) 177

H-05 – Elementy rurociągów (kompensatory) 178

H-06 – Kołnierze stalowe 179

H-07 – Przylgi kołnierzy 183

11. Zalecana literatura 185

• Title: Rysunek techniczny w inżynierii chemicznej
• Author: Janusz Oleniak
• ISBN: 978-83-815-6151-8, 9788381561518
• Date of issue: 2020-11-24
• Format: Ebook
• Item ID: e_1vqe
• Publisher: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej