“Jaszczur” to powieść Honoriusza Balzaka, powieściopisarza francuskiego, który obok Dickensa i Tołstoja uznawany jest za jednego z najważniejszych twórców powieści europejskiej XIX wieku.

Dwudziestopięcioletni Rafael de Valentin postanawia popełnić samobójstwo po tym, gdy przegrał w kasynie ostatnie posiadane pieniądze. Przypadkowo trafia do sklepu z dziełami sztuki, którego właściciel pokazuje mu kawałek jaszczuru z inskrypcją w sanskrycie. Głosi ona, że właściciel jaszczura będzie mógł spełnić każde swoje marzenie, jednak równocześnie skóra będzie się kurczyć. W momencie gdy zniknie całkowicie, jej posiadacz umrze. Mimo ostrzeżeń właściciela sklepu Rafael postanawia wziąć ze sobą jaszczura, rezygnuje z samobójstwa i zapowiada rozpoczęcie nowego, pełnego rozrywek życia.