Szczegóły ebooka

Wybór pism estetycznych (Edward Abramowski)

Wybór pism estetycznych (Edward Abramowski)

Edward Abramowski

Ebook

Edward Abramowski należy do tych myślicieli, którzy wywarli znaczący wpływ na polską kulturę nie tylko przed pierwszą wojną światową, ale i później – w dwudziestoleciu międzywojennym. W jego rozległym problemowo dorobku intelektualnych (filozofia, socjologia, etyka, psychologia, oryginalna teoria ustroju socjalistycznego opartego na idei spółdzielczości) nie zabrakło też prac traktujących o zagadnieniach estetyki. Książka przeznaczona dla studentów takich kierunków jak filozofia, historia sztuki, filologia polska, wiedza o kulturze, kulturoznawstwo.

Józef Edward Abramowski (1868-1918) przekonany, że „istnieje tylko jedna jedyna tajemnica życia obejmująca wszystko, i jedna pozornie tylko rozczłonkowana wiedza, usiłująca tę tajemnicę przeniknąć i wypowiedzieć” chciał tę tajemnicę poznać prowadząc badania w obszarach zakreślonych przez perspektywę wielu dziedzin wiedzy i postrzegany jest jako filozof, psycholog, socjolog i estetyk a także kulturolog, ceniony jako twórca koncepcji socjalizmu bezpaństwowego i polskiego kooperatyzmu. Chciał zrozumieć twórcze możliwości człowieka i tworzoną przez niego rzeczywistość społeczną i kulturową.
Abramowski nie zostawił systematycznego opracowania zagadnień estetycznych. Jego estetykę trzeba wyczytywać z prac omawiających zagadnienia z zakresu psychologii i zagadnienia społeczne. Pięknu i sztuce Abramowski poświęcił w całości jedynie artykuł zatytułowany Co to jest sztuka? Z powodu rozprawy L. Tołstoja: Czto takoje iskustwo?, który został opublikowany w „Przeglądzie Filozoficznym” w 1898 roku. Dyskutuje w nim z koncepcją sztuki jako narzędzia moralizatorstwa. Proponuje swój program estetyczny, w którym ważne są: autonomia sztuki i indywidualizm oraz antyintelektualizm, antymimetyzm, antyutylitaryzm, docenienie intuicji. Jego propozycje nie są jednak zwykłym powtórzeniem tych, jakie znajdujemy w pracach modernistów. Przedstawił on swoje poglądy na temat specyfiki i znaczenia sztuki łącząc modernistyczny estetyzm z przekonaniem o etycznej, wyzwalającej roli piękna. Pokazał, że można pogodzić postulat wyzwolenia sztuki z jej zaangażowaniem społecznym.
By w pełni odczytać jak Edward Abramowski rozumie przeżycie estetyczne, rolę sztuki i piękno, trzeba sięgnąć do prac psychologicznych i socjologicznych tego autora. Jego wypowiedzi związane z tematami tradycyjnie zaliczanymi do estetycznych są niezwykle ważne dla spójności teorii dotyczących człowieka i społeczeństwa, są oryginalne i mają potencjał nie mniejszy niż poglądy polityczne i społeczne Abramowskiego, które sprawiły, że pod koniec XX wieku doceniając jego idee nadano mu miano „zwiastuna Solidarności”.

Krystyna Najder-Stefaniak, Specyfika i wartość sztuki w ujęciu anarchisty

WYBÓR PISM ESTETYCZNYCH
EDWARDA ABRAMOWSKIEGO

Co to jest sztuka? (Z powodu rozprawy L. Tołstoja:
„Czto takoje iskusstwo?”)
Życie i słowo
Bases psychologiques de la sociologie; Le matérialisme historique
et le principe du phénome`ne social 
Postrzeżenie i spostrzeżenie
Zasada zjawiska społecznego
Teoria równoważników indywidualnych i faktu społecznego
Sumienie człowieka jako rodnik świata społecznego
Zagadnienia etyczne i polityka rewolucji
Kazimierz Krauz, Socjologiczne prawo retrospekcji
Etyka a rewolucja
Program wykładów nowej etyki. Warszawa 1899
Organizacja Kultury Polskiej
Człowiek dzisiejszy
Teoria jednostek psychicznych
Metafizyka doświadczalna

  • Tytuł: Wybór pism estetycznych (Edward Abramowski)
  • Autor: Edward Abramowski
  • ISBN: 978-83-242-1502-7, 9788324215027
  • Data wydania: 2020-11-30
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_1vzl
  • Wydawca: Wydawnictwo UNIVERSITAS