O powstawaniu gatunków
Rys historyczny rozwoju poglądów na powstawanie gatunków przed opublikowaniem pierwszego wydania niniejszego dzieła
Wstęp
Rozdział I. Przemiany w stanie udomowienia
Przyczyny zmienności
Wpływ przyzwyczajenia, czyli używania i nieużywania narządów. Zmienność współzależna. Dziedziczność
Cechy odmian hodowlanych. Trudność odróżniania odmian i gatunków. Pochodzenie odmian hodowlanych od jednego lub wielu gatunków
Rasy gołębi domowych, ich różnice i pochodzenie
Od dawna stosowane zasady doboru i ich skutki
Dobór nieświadomy
Okoliczności sprzyjające człowiekowi w korzystaniu z doboru
Rozdział II. Przemiany w stanie natury
O zmienności
Różnice indywidualne
Gatunki wątpliwe
Gatunki szeroko rozpowszechnione i pospolite są najbardziej zmienne
Gatunki obszerniejszych rodzajów w każdej okolicy zmieniają się częściej niż gatunki mniej obszernych rodzajów
Wiele gatunków obszernych rodzajów jest podobnych do odmian, gdyż są blisko, choć niejednakowo spokrewnione ze sobą i mają ograniczone zasięgi
Streszczenie
Rozdział III. Walka o byt
Wyrażenie „walka o byt” w szerszym znaczeniu
Geometryczny postęp rozmnażania
Natura przeszkód hamujących przyrost
Skomplikowany wzajemny stosunek zwierząt i roślin w walce o byt
Walka o byt jest najbardziej zacięta pomiędzy osobnikami i odmianami tego samego gatunku
Rozdział IV. Dobór naturalny, czyli przeżycie najstosowniejszego
Dobór płciowy
Objaśnienie sposobu działania doboru naturalnego, czyli przeżycie najstosowniejszych
O krzyżowaniu się osobników
Warunki sprzyjające wytworzeniu nowych form drogą doboru naturalnego
Wymieranie spowodowane przez dobór naturalny
Rozbieżność cech
Prawdopodobne skutki działania doboru naturalnego na potomków wspólnego przodka poprzez rozbieżność cech i wymieranie
Stopień, do którego dąży rozwój organizacji
Zbieżność cech
Streszczenie rozdziału
Rozdział V. Prawa zmienności
Skutek zwiększonego używania i nieużywania narządów regulowany przez dobór naturalny
Aklimatyzacja
Zmienność współzależna
Kompensacja i ekonomia wzrostu
Twory wielokrotne, szczątkowe i nisko zorganizowane są zmienne
Część rozwinięta w jakimś gatunku w niezwykłym stopniu lub w niezwykły sposób w porównaniu z taką samą częścią u pokrewnych gatunków, skłonna jest do znacznej zmienności
Cechy gatunkowe są bardziej zmienne od rodzajowych
Drugorzędne cechy płciowe są zmienne
Różne gatunki wykazują analogiczne zmiany, tak iż odmiana jednego gatunku przyjmuje często cechę właściwą pokrewnym gatunkom lub też powraca do niektórych cech dawniejszego przodka
Streszczenie
Rozdział VI. Trudności teorii
O braku lub rzadkości odmian przejściowych
O powstawaniu i stadiach przejściowych istot organicznych mających szczególne obyczaje i budowę
Narządy nader udoskonalone i skomplikowane
Stadia pośrednie
Przykłady przedstawiające szczególną trudność dla teorii doboru naturalnego
Narządy o pozornie małym znaczeniu pod wpływem doboru naturalnego
Jak dalece słuszna jest teoria utylitarna; w jaki sposób nabywa się piękno?
Streszczenie: prawa jedności typu i warunków bytu zawarte są w teorii doboru naturalnego
Rozdział VII. Rozmaite zarzuty stawiane teorii doboru naturalnego
Rozdział VIII. Instynkt
Odziedziczone zmiany przyzwyczajenia lub instynktów u zwierząt udomowionych
Instynkty specjalne
Instynkt kukułki
Instynkt utrzymywania niewolników
Instynkt budowania komórek u pszczoły
Zarzuty stawiane teorii doboru naturalnego w jej zastosowaniu do instynktu. Owady bezpłciowe i bezpłodne
Streszczenie
Rozdział IX. Powstawanie mieszańców międzygatunkowych
Stopnie bezpłodności
Prawa rządzące niepłodnością przy krzyżowaniu gatunków oraz bezpłodnością mieszańców międzygatunkowych
Początek i przyczyny jałowości krzyżowań międzygatunkowych oraz bezpłodność mieszańców
Dwupostaciowość i trójpostaciowość
Płodność krzyżowanych ze sobą odmian oraz ich mieszanego potomstwa nie jest powszechna
Porównanie mieszańców międzygatunkowych i międzyodmianowych niezależnie od ich płodności
Streszczenie
Rozdział X. O niedostateczności zapisów geologicznych
O upływie czasu wnioskowanym z szybkości powstawania osadów i wielkości denudacji
O ubóstwie naszych zbiorów paleontologicznych
O braku licznych odmian pośrednich w poszczególnych formacjach
O nagłym pojawianiu się całych grup spokrewnionych gatunków
O nagłym występowaniu całych grup spokrewnionych gatunków w najniższych znanych nam pokładach zawierających szczątki kopalne
Rozdział XI. O geologicznym następstwie istot organicznych
O wymieraniu
O niemal równoczesnych przemianach form życia na całej ziemi
O wzajemnym pokrewieństwie gatunków wymarłych i ich pokrewieństwie z formami żyjącymi
O stopniu rozwoju dawnych form w porównaniu z obecnie żyjącymi
O następstwie samych typów na tym samym obszarze podczas późniejszych okresów trzeciorzędu
Streszczenie poprzedniego oraz niniejszego rozdziału
Rozdział XII. Rozmieszczenie geograficzne
Pojedyncze ośrodki przypuszczalnego tworzenia
Sposoby rozprzestrzeniania się
Rozproszenie podczas epoki lodowcowej
Na przemian występujące okresy lodowcowe na północy i na południu
Rozdział XIII. Rozmieszczenie geograficzne. (Ciąg dalszy)
Formy słodkowodne
O mieszkańcach wysp oceanicznych
Brak płazów oraz ssaków lądowych na wyspach oceanicznych
O stosunku mieszkańców wysp do mieszkańców najbliższego lądu stałego
Streszczenie niniejszego i poprzedniego rozdziału
Rozdział XIV. Pokrewieństwo wzajemne istot organicznych; morfologia; embriologia; narządy szczątkowe
Klasyfikacja
Podobieństwa analogiczne
O naturze pokrewieństw łączących istoty organiczne
Morfologia
Rozwój i embriologia
Narządy szczątkowe, zanikające i zanikłe
Streszczenie
Rozdział XV. Powtórzenie i zakończenie

• Назва: O powstawaniu gatunków
• Автор: Karol Darwin
• Переклад: Szymon Dickstein
• ISBN: 978-83-7991-482-1, 9788379914821
• Дата видання: 2021-04-05
• Формат: Eлектронна книга
• Ідентифікатор видання: e_20fw
• Видавець: MASTERLAB