Details zum E-Book

Przekształcenia małych miast w Polsce. Studium wybranych miast w strefie podmiejskiej Warszawy

Przekształcenia małych miast w Polsce. Studium wybranych miast w strefie podmiejskiej Warszawy

Anna Majewska

E-book

Konflikty przestrzenne i specyficzne problemy rozwojowe małych miast w Polsce, zwłaszcza położonych w strefach podmiejskich, skłoniły autorkę do podjęcia badań. Wiodącym celem naukowym jest analiza kierunków przekształceń, jakie nastąpiły w tych ośrodkach od 1939 roku, a w szczególności przez ostatnie 30 lat (po transformacji ustrojowej). Szczegółowa analiza badanych miast została zamieszczona w pierwszej części monografii, a w prezentowane opracowanie zawiera studium wybranych ośmiu małych miast położonych w strefie podmiejskiej Warszawy: Błonie, Górę Kalwarię, Karczew, Mszczonów, Radzymin, Serock, Tarczyn i Zakroczym. Wszystkie te ośrodki położone są w odległości 20−40 km od Warszawy, przy dawnych traktach handlowych. Cztery z nich mają 4 do 7 tys. mieszkańców, a cztery inne około 10 tysięcy. Są też dziś często zmarginalizowane, a ich liczba ludności (w kilku przypadkach) zmniejszyła się od 1939 roku, co świadczy o ich stagnacji czy nawet upadku. Stanowią jednak świadectwo historycznego rozwoju regionu podwarszawskiego, a ich wartości kulturowe wnoszą wkład do naszego dziedzictwa.
 
Monografia ma osiem rozdziałów, każdy poświęcony jednemu z badanych miast. Poprzedzone są one wprowadzeniem, zawierającym uzasadnienie tematyki oraz opis celu i metodyki badań. Zakończenie to wnioski końcowe z podsumowaniem diagnozy stanu zagospodarowania.
 
Każde zaprezentowane miasto badano według jednakowych kryteriów, w kolejnych etapach rozwoju, obrazujących stan ich zagospodarowania. Przyjęto 5 etapów, co około 15 lat (do 1939 roku, 1945–1960, 1960–1985, 1985–2000 oraz 2000–2017). Badane kryteria to: etapy rozwoju przestrzennego miasta (przyrosty terenów budowlanych i zmiany układu przestrzennego w kolejnych etapach rozwoju); struktura demograficzna i rynku pracy (zmiany struktury zatrudnienia i społecznej); struktura funkcjonalna (rozmieszczenie usług i miejsc pracy, zmiany funkcji dominującej, rola centrum, przestrzenie publiczne); krajobraz miejski (fizjonomia zabudowy i terenów zielonych); morfologia tkanki miejskiej (w tym: działek, układów ulic, typów i form zabudowy). Tak postawione warunki pozwoliły stworzyć wielokryterialną analizę porównawczą kolejnych przekształceń struktury przestrzennej badanych miast jako typowych dla małych ośrodków położonych w strefach podmiejskich.

WPROWADZENIE 9

1. BŁONIE 13

1.1. Etapy rozwoju przestrzennego miasta 13

1.1.1. Uwarunkowania historyczne 13

1.1.2. Przyrost terenów zurbanizowanych po 1945 r. 19

1.2. Struktura demograficzna i rynku pracy 25

1.3. Struktura funkcjonalna 28

1.4. Krajobraz miejski 36

1.5. Morfologia tkanki miejskiej 39

1.6. Podsumowanie 45

2. GÓRA KALWARIA 47

2.1. Etapy rozwoju przestrzennego miasta 47

2.1.1. Uwarunkowania historyczne 47

2.1.2. Przyrost terenów zurbanizowanych po 1945 r. 54

2.2. Struktura demograficzna i rynku pracy 60

2.3. Struktura funkcjonalna 63

2.4. Krajobraz miejski 71

2.5. Morfologia tkanki miejskiej 74

2.6. Podsumowanie 79

3. KARCZEW 81

3.1. Etapy rozwoju przestrzennego miasta 81

3.1.1. Uwarunkowania historyczne 81

3.1.2. Przyrost terenów zurbanizowanych po 1945 r. 87

3.2. Struktura demograficzna i rynku pracy 94

3.3. Struktura funkcjonalna 96

3.4. Krajobraz miejski 102

3.5. Morfologia tkanki miejskiej 106

3.6. Podsumowanie 112

4. MSZCZONÓW113

4.1. Etapy rozwoju przestrzennego miasta 113

4.1.1. Uwarunkowania historyczne 113

4.1.2. Przyrost terenów zurbanizowanych po 1945 r. 119

4.2. Struktura demograficzna i rynku pracy 125

4.3. Struktura funkcjonalna 127

4.4. Krajobraz miejski 134

4.5. Morfologia tkanki miejskiej 136

4.6. Podsumowanie 142

5. RADZYMIN 143

5.1. Etapy rozwoju przestrzennego miasta 143

5.1.1. Uwarunkowania historyczne 143

5.1.2. Przyrost terenów zurbanizowanych po 1945 r. 152

5.2. Struktura demograficzna i rynku pracy 160

5.3. Struktura funkcjonalna 162

5.4. Krajobraz miejski 168

5.5. Morfologia tkanki miejskiej 172

5.6. Podsumowanie 178

6. SEROCK 180

6.1. Etapy rozwoju przestrzennego miasta 180

6.1.1. Uwarunkowania historyczne 180

6.1.2. Przyrost terenów zurbanizowanych po 1945 r. 185

6.2. Struktura demograficzna i rynku pracy 191

6.3. Struktura funkcjonalna 194

6.4. Krajobraz miejski 201

6.5. Morfologia tkanki miejskiej 204

6.6. Podsumowanie 210

7. TARCZYN 211

7.1. Etapy rozwoju przestrzennego miasta 211

7.1.1. Uwarunkowania historyczne 211

7.1.2. Przyrost terenów zurbanizowanych po 1945 r. 216

7.2. Struktura demograficzna i rynku pracy 223

7.3. Struktura funkcjonalna miasta 225

7.4. Krajobraz miejski 232

7.5. Morfologia tkanki miejskiej 234

7.6. Podsumowanie 240

8. ZAKROCZYM 242

8.1. Etapy rozwoju przestrzennego miasta 242

8.1.1. Uwarunkowania historyczne 242

8.1.2. Przyrost terenów zurbanizowanych po 1945 r. 246

8.2. Struktura demograficzna i rynku pracy 252

8.3. Struktura funkcjonalna 254

8.4. Krajobraz miejski 261

8.5. Morfologia tkanki miejskiej 263

8.6. Podsumowanie 267

9. KONKLUZJA 269

Spis ilustracji, tabel i wykresów 273

Bibliografia 282

  • Titel: Przekształcenia małych miast w Polsce. Studium wybranych miast w strefie podmiejskiej Warszawy
  • Autor: Anna Majewska
  • ISBN: 978-83-8156-194-5, 9788381561945
  • Veröffentlichungsdatum: 2021-04-07
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_20gk
  • Verleger: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej