E-book details

Kronika polska w przekładzie Zygmunta Komarnickiego

Kronika polska w przekładzie Zygmunta Komarnickiego

Anonim zwany Gall

Ebook

Nie wiadomo, kto był twórcą pierwszej polskiej kroniki, nieznane jest nawet jego imię. Nie zachowały się z wieków średnich żadne o nim wiadomości. Anonimowość była z jego strony zamierzona, co zaznaczył w przedmowie do księgi trzeciej. Anonim nie pochodził z Polski, a sam siebie określił wygnańcem i pielgrzymem (łac. exul et peregrinus)[3]. Niegdyś większość badaczy uważała go za mnicha, bo zamierzał po ukończeniu pracy w Polsce powrócić do miejsca, w którym złożył śluby, czyli do nieznanego z nazwy locus professionis. Jak niedawno zwrócono uwagę, Gall niekoniecznie żył według reguły św. Benedykta, gdyż były też inne znaczenia słowa professio, niezwiązane ze stanem mniszym. Mógł być równie dobrze duchownym diecezjalnym lub kanonikiem. Kronikę pisał na zamówienie, z nadzieją na materialną nagrodę. O tę nagrodę dopominał się we wstępach do ksiąg pierwszej i drugiej, a hojność Bolesławów Chrobrego i Szczodrego z wyraźnym naciskiem stawiał za wzór Krzywoustemu [za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kronika_Galla_Anonima]

  • KRONIKA
    • Przypisanie pracy swej przez autora
  • EPILOG SIĘ POCZYNA
  • POCZYNA SIĘ KRONIKA
    • a w niej dzieje władców albo książąt polskich
  • NAPRZÓD ZAGAJENIE
  • Księga Pierwsza.
    • 1. O książęciu Popielu, zwanym Koszysko9 .
    • 2. O Piaście, synu kołodzieja.
    • 3. O książęciu Ziemowicie, synu Piasta.
    • 4. O ślepocie Mieszka, syna Ziemomysłowego.
    • 5. Jakim sposobem Mieszko Dąbrówkę20 pojął za żonę.
    • 6. O pierwszym Bolesławie, który się zowie Chrobrym albo Wielkim.
    • 7. Jaką potęgą Bolesław na Ruś uderzył.
    • 8. O wspaniałości i potędze Bolesława Wielkiego.
    • 9. O męztwie i szlachetności Wielkiego Bolesława.
    • 10. O potyczce Bolesława z Rusinami.35
    • 11. O urządzeniu kościołów w Polsce i pobożności Bolesława.
    • 12. Jak Bolesław podróże po ziemiach swych odbywał
    • 13. O zacności i litościwych postępkach żony Bolesława W.
    • 14. O wystawności stołu i hojności króla Bolesława.
    • 15. O wznoszeniu zamków i grodów po swem państwie przez Bolesława.
    • 16. O zgonie żałośnym wielkiego Bolesława.
    • Pienia o zgonie Bolesława.
    • 17. O wstąpieniu po Bolesławie W. Mieszka, jego syna.
    • 18. O wstąpieniu Kazimierza po śmierci ojca i spędzeniu z tronu.
    • 19. O odzyskaniu królestwa polskiego przez Kazimierza, który był mnichem51 .
    • 20. O bitwie z towarzyszem Masławem57 i Mazurami.
    • 21. O bitwie Kazimierza z Pomorzanami.
    • 22. O wstąpieniu z kolei, syna Kazimierza, Bolesława wtórego, zwanego Szczodrym.
    • 23. O umowie Bolesława z książęciem Rusinów.
    • 24. O podejściu Bolesława Szczodrego przez Czechów.
    • 25. O zwycięztwie Bolesława Szczodrego nad Pomorzanami.
    • 26. O rozrzutnej hojności Bolesława i pewnym księżynie żebrzącym.
    • 27. O wygnaniu do Węgier Szczodrego Bolesława.
    • 28. O przyjęciu Bolesława, przez Władysława króla Węgier.
    • 29. O synie tegoż Bolesława Mieszku trzecim.
    • 30. O związku małżeńskim Władysława, ojca Bolesława trzeciego.
    • List Władysława do ś. Idziego i braci zakonnej jego imienia.
    • 31. O postach i modlitwach, dla uproszenia przyjścia na świat Bolesława trzeciego.
  • Księga Wtóra.
    • LIST SIĘ POCZYNA.
    • List się zamyka, epilog się poczyna.
  • ZACZYNA SIĘ OSNOWA KSIĘGI WTÓREJ.
    • 1. O narodzeniu naprzód Bolesława trzeciego.
    • 2. O boju nowym z Pomorzanami.
    • 3. Oblężenie grodu Nakła.
    • 4. O buncie Zbigniewa.
    • 5. O zdobyciu grodu kruszwickiego i zburzeniu.
    • 6. Powieść o cudzié ś. Wojciecha.
    • 7. O podziale państwa między dwóch synów.
    • 8. Dalsze co do tego podziału rozporządzenie.
    • 9. O wieku dziecięcym Bolesława.
    • 10. Sieciech z mianym przy sobie Bolesławem pustoszą Morawię.
    • 11. Pacholę Bolesław zabija dzika.
    • 12. Bolesław niedźwiedzia zabija.
    • 13. Bolesław na ziemię nieprzyjacielską wybiega.
    • 14. Bolesław na Pomorzan uderza.
    • 15. Inna jégo wojna na Pomorzu.
    • 16. Knowania Sieciecha.
    • 17. O warowni przez Pomorzan zniesionéj dobrowolnie.
    • 18. O pasowaniu Bolesława na rycerza przez ojca, po odniesioném zwycięstwie nad Pomorzanami.
    • 19. O rozbiciu Połowców.99
    • 20. Prorockie odezwanie się o Bolesławie.
    • 21. O zgonie Władysława.
    • 22. Bolesław Białogród pomorski zdobywa.
    • 23. O Bolesława zaszlubinach.
    • 24. Zbigniewa zasadzki i zmowy z nieprzyjaciołmi.
    • 25. Odwet Polaków na Morawach.
    • 26. Sam Bolesław na pustoszenie Moraw wyciąga.
    • 27. Legat Papiezki.
    • 28. Wyprawa kołobrzeska.
    • 29. O nowéj na Pomorzan wyprawie i zjeździe z Kolomanem.
    • 30. O wyprawie Skarbimira na Pomorze
    • 31. Dobycie grodu Bytomia119 .
    • 32. Zawarte przymierze ze Zbigniewem i po niem z kolei następująca zdrada.
    • 33. Bolesław w zasadzkę Pomorzan wpada.
    • 34. Bolesław Czechów wypłasza z granic a nagina karki Pomorzan do uległości sobie.
    • 35. Zbigniew żywi przeciw bratu umysł nieprzyjazny.
    • 36. O jawnych krokach nieprzyjacielskich Zbigniewa.
    • 37. Przymierze zawarte z Czechami i ucieczka Zbigniewa.
    • 38. Zbigniew się poddaje na łaskę brata.
    • 39. Nowe względem brata przeniewierstwo Zbigniewa.
    • 40. Syn mu się rodzi128 .
    • 41. Zbigniew zwalczony powtórnie.
    • 42. O przyżeglowaniu do Prus niegdyś Sasów129 .
    • 43. Cud zrządzony z Pomorzanami.
    • 44. Chrzest Pomorzan.
    • 45. Bój stoczony z Morawianami.
    • 46. Kroki wojenne przeciw Czechom.
    • 47. Bunt Pomorzan.
    • 48. Bolesław po dobyciu grodu Wolina karci Pomorzan.
    • 49. Porażka sześciuset Pomorzan wśród Mazowsza.
    • 50. Klęska Czechów i Zbigniewa.
  • Księga Trzecia.
    • PRZYPISANIE TEJŻE KSIĘGI.
    • List się kończy, po nim epilog się poczyna
  • Poczyna się księga trzecia, o czynach Bolesława trzeciego.
    • 1. Zwycięztwo nad Pomorzanami.
    • 2. List cesarza do króla Bolesława.
    • 3. Początek wojny z Henrykiem.
    • 4. Bolesław sposobi się do wojny.
    • 5. Oblężenie Głogowa.
    • 6. Rozejm Głogowian.
    • 7. Rozejm się zrywa.
    • 8. Szturm do Głogowa.
    • 9. Zamiast daniny w złocie, odnoszą Niemcy w podziale rany i trupów.
    • 10. Strach paniczny Niemców szarpanych ustawicznie.
    • 11. Pieśń Niemców na pochwałę Bolesława.144
    • 12. Cesarz o pokój prosić zniewolony.
    • 13. List cesarza do króla Polaków.
    • 14. Odpis cesarzowi.
    • 15. Odwrót cesarza, trupy prowadzącego za sobą
    • 16. O śmierci Świętopełka.146
    • 17. O Czechach.
    • 18. O Pomorzanach.
    • 19. O Czechach i Polakach.
    • 20. O przeniewierstwie Czechów.
    • 21. O wojnie z Czechami i zwycięstwie nad nimi.
    • 22. O pustoszeniu ziemi czeskiej przez Polaków.
    • 23. O śmiałości i przezorności Bolesława.
    • 24. O pustoszeniu ziemi pruskiej przez Polaków.
    • 25. O nieszczérej zgodzie Zbigniewa z Bolesławem.
    • 26. Pomorzanie gród Nakło Polakom poddają.
  • Notatki
  • Title: Kronika polska w przekładzie Zygmunta Komarnickiego
  • Author: Anonim zwany Gall
  • ISBN: 9788380645547, 9788380645547
  • Date of issue: 2018-04-24
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_27bz
  • Publisher: Armoryka