“Strzemieńczyk” to książka Józefa Ignacego Kraszewskiego, polskiego pisarza i publicysty oraz autora największej liczby wydanych książek w historii literatury polskiej i siódmego autora na świecie pod tym względem. 

Głównym bohaterem jest polski humanista Grzegorz z Sanoka. Akcja powieści rozpoczyna się, gdy Grzegorz jest młodzieńcem. Fascynuje go nauka, lecz nie podoba się to ojcu, który pragnie uczynić z niego rycerza. Grzegorz opuszcza rodzinny Sanok i udaje się do Krakowa, aby kontynuować naukę. Kończy Akademię Krakowską, studia zagraniczne i po latach jako duchowny powraca do Krakowa. Jego wiedza i erudycja czynią go powszechnie znanym. Wkrótce staje się bliskim doradcą młodego króla Władysława.