Nicholas jest szczęśliwym i beztroskim chłopcem, który wraz z rodziną wiedzie dostatnie życie. Niestety, gdy umiera jego ojciec, bohater musi szybko dorosnąć, by utrzymać najbliższych. Zwraca się o pomoc do wuja Ralfa z Londynu, który załatwia mu posadę w szkole. Nicholas z całą rodziną przeprowadza się do stolicy Anglii i rozpoczyna pracę. Okazuje się jednak, że wuj nie zamierza pomagać swoim krewnym bezinteresownie, a dziewiętnastowieczny system szkolnictwa jest opresyjny nie tylko wobec uczniów, ale również wobec początkującego nauczyciela. Na kanwie książki w 1985 r. powstał australijski film animowany, a w 2002 r. premierę miała jej ekranizacja filmowa z udziałem . Anne Hathaway (oba obrazy nosiły tytuł "Nicholas Nickleby").