E-book details

Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej

Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej

Eduardo Galeano

Ebook

Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej

Nowy przekład jednej z najsłynniejszej książek XX wieku, określanej czasem jako biblia latynoamerykańskiej lewicy. Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej uczyniły swojego autora, Eduarda Galeana, klasykiem jeszcze za życia. Powstała w latach siedemdziesiątych opowieść o historii kontynentu od czasów odkrycia Kolumba aż po współczesność była jedną z pierwszych książek z dziedziny ekonomii politycznej, która została napisana z perspektywy wykluczonych i przegranych, tym samym zapoczątkowując popularny obecnie nurt ludowej historii, gdzie punktem wyjścia jest przeciętny obywatel, a nie wielkie procesy i epokowe zdarzenia.

Sam Galeano podkreślał, że chciał napisać książkę poświęconą politycznym dziejom Ameryki Południowej, którą czytałoby się jak opowieść o piratach czy nawet historię miłosną faktycznie jego twórczość łącząca elementy fikcji, reportażu i eseju polityczno-filozoficznego stała się synonimem przekraczania klasycznych gatunków literackich, stanowiąc punkt odniesienia dla wielu pokoleń pisarzy. Tym bardziej, że pochodzący z Urugwaju dziennikarz w prekursorki sposób ukazał zależność rodzimych peryferii od centrum gospodarki kapitalistycznej, czyli Stanów Zjednoczonych. Pisząc Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej mówił Galeano kilka lat po napisaniu książki starałem się zrozumieć, dlaczego mamy tak bardzo pod górkę. Z winy Boga czy gwiazd? Ta książka jest rezultatem wieloletniego i żywego doświadczenia. Przemierzyłem długą drogę, rozmawiałem z mnóstwem ludzi. I dużo czytałem. Książki pełne pasji i książki straszne. Otwarte żyły miały połączyć to, co inni rozdzielają. Historia wzlotu Europy i Stanów Zjednoczonych jest zarazem historią upokorzenia Ameryki Łacińskiej.

Nowe wydanie tej wciąż aktualnej w swojej wymowie książki zostało opatrzone znakomitym posłowiem Artura Domosławskiego, który konkluduje: Żyły Ameryki Łacińskiej pozostają otwarte. Zmieniają się formy eksploatacji, narzędzia wyzysku, przepisy administracyjne i reguły prawa. Ale jak w pierwszych słowach tej książki niektóre kraje nadal specjalizują się w wygrywaniu, a inne w przegrywaniu.

To zaś, co zmienia się dziś na lepsze, jest między innymi skutkiem uświadomienia sobie tej sytuacji przez mieszkańców regionu i pewnych liderów; skutkiem zmiany myślenia, do jakiej książka Galeana przyczyniła się w ostatnim półwieczu jak mało które dzieło latynoamerykańskiej kultury.

____________________

Wydać Eduarda Galeano ta opublikować wroga: wroga zakłamania, obojętności, a przede wszystkim zapomnienia. Dzięki niemu nasze zbrodnie zostaną zapamiętane. Jego wrażliwość jest miażdżąca, jego prawdomówność wściekła.

John Berger

  • Spis treści
  • Strona tytułowa
  • Spis treści
  • Dedykacja
  • Epigraf
  • Wprowadzenie
    • Sto dwadzieścia milionów dzieci w oku cyklonu
  • Część pierwsza. Nędza człowieka jako skutek bogactwa ziemi
  • Gorączka złota, gorączka srebra
    • Znak krzyża na rękojeściach mieczy
    • Tajemniczo uzbrojeni powracali bogowie
    • Niby wygłodniałe świnie pożądają złota
    • Przepych Potosí: faza srebra
    • Hiszpania miała krowę, którą doił kto inny
    • Podział zadań między konia a jeźdźca
    • Ruiny Potosí: faza srebra
    • Krew i łzy, choć papież zdecydował, że Indianie jednak mają duszę
    • Gniewna tęsknota za Tupakiem Amaru
    • Wielki Tydzień nie przynosi Indianom zmartwychwstania
    • Vila Rica do Ouro Preto: złote Potosí
    • Wpływ brazylijskiego złota na postęp w Anglii
  • Król cukier oraz inni agrarni monarchowie
    • Plantacje, latyfundia i przeznaczenie
    • Jak zamordowano ziemię na północnym wschodzie Brazylii
    • Cukrowe pałace na wypalonej kubańskiej ziemi
    • Rewolucja wobec systemowej niemocy
    • Cukier był nożem, ale to imperium było zabójcą
    • Dzięki karaibskim niewolnikom powstały armaty Washingtona i maszyna parowa Watta
    • Tęcza jako droga powrotna do Gwinei
    • Handel parobkami
    • Faza kauczuku: Caruso otwiera monumentalny teatr w dżungli
    • Plantatorzy kakao zapalali cygara od banknotów o wartości pięciuset tysięcy reali
    • Tania siła robocza: przypadek bawełny
    • Tania siła robocza: przypadek kawy
    • Rynkowe notowania kawy skutkują niszczeniem zbiorów i wyznaczają rytm zawierania ślubów
    • Dziesięć lat, które wykrwawiły Kolumbię
    • Magiczna różdżka światowego rynku budzi Amerykę Środkową
    • Piracki abordaż
    • Kryzys lat trzydziestych: Większą jest zbrodnią zabić mrówkę, niż zabić człowieka
    • Kto rozpętał piekło w Gwatemali?
    • Pierwsza reforma rolna w Ameryce Łacińskiej: półtora wieku niepowodzeń José Artigasa
    • Artemio Cruz i powtórna śmierć Emiliana Zapaty
    • Latyfundium pomnaża głód zamiast chleba
    • Trzynaście kolonii z Północy, czyli jak ważne jest urodzić się nieważnym
  • Podziemne źródła władzy
    • Amerykańska gospodarka potrzebuje latynoamerykańskich minerałów jak płuca powietrza
    • Bogactwa mineralne jako siła napędowa zamachów stanu, rewolucji, afer szpiegowskich i przygód w amazońskiej dżungli
    • Jak pewien niemiecki chemik pokonał zwycięzców wojny o Pacyfik
    • Chile w uścisku miedzi
    • Cyna, wszędzie cyna
    • Brazylia w uścisku żelaza
    • Ropa naftowa: klątwy i wyzwania
    • Jezioro Maracaibo w dziobach wielkich metalowych sępów
  • Część druga. Postęp to podróż, która tylko nielicznym pozwala dotrzeć do celu
  • Historia wczesnej śmierci
    • Brytyjskie okręty wojenne fetowały niepodległość z rzeki
    • Rozmiary przemysłowego dzieciobójstwa
    • Protekcjonizm i wolny handel w Ameryce Łacińskiej: krótki lot Lucasa Alamána
    • Partyzanckie lance i nienawiść, która przeżyła Juana Manuela de Rosasa
    • Wojna paragwajska udaremniła jedyną udaną próbę niezależnego rozwoju
    • Pożyczki i kolej jako narzędzia ekonomicznej deformacji Ameryki Łacińskiej
    • Protekcjonizm i wolny handel w Stanach Zjednoczonych: sukces nie był dziełem niewidzialnej ręki
  • Współczesna struktura wyzysku
    • Talizman bez mocy
    • To strażnicy otwierają bramy: fatalna nieużyteczność lokalnej burżuazji
    • Czyja flaga powiewa nad maszynami?
    • Bombardowanie prowadzone przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy ułatwia desant konkwistadorom
    • Stany Zjednoczone strzegą swoich oszczędności, swobodnie rozporządzając cudzymi: inwazja banków
    • Imperium, które importuje kapitały
    • Technokraci egzekwują pieniądze albo życie skuteczniej niż marines
    • Industrializacja nie modyfikuje rozkładu nierówności na światowym rynku
    • Bogini technologia nie zna hiszpańskiego
    • Marginalizacja ludzi i regionów
    • Integracja Ameryki Łacińskiej pod flagą w paski i gwiazdki
    • Nigdy nie będziemy szczęśliwi, nigdy!, prorokował Simón Bolívar
  • Siedem lat później
  • Artur Domosławski: Historia pewnego nieporozumienia
  • Tłumaczenia wykorzystane w polskim tekście
  • Przypisy
  • Strona redakcyjna
  • Title: Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej
  • Author: Eduardo Galeano
  • Original title: Las venad abiertas de America Latina
  • Translation: Barbara Jaroszuk
  • ISBN: 9788396270696, 9788396270696
  • Date of issue: 2022-10-05
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_2xew
  • Publisher: Wydawnictwo Filtry