E-book details

Stanisław Brzozowski w kręgu "Kultury" paryskiej

Stanisław Brzozowski w kręgu "Kultury" paryskiej

Monika Anna Noga

Ebook

Seria JERZY GIEDROYC I… to wspólne przedsięwzięcie Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacje mają udostępniać i przybliżać historię oraz dorobek Instytutu Literackiego w Paryżu. Proponujemy Czytelnikom indywidualne i zbiorowe monografie naukowe; naukowe edycje archiwaliów i korespondencji z zasobów Archiwum Instytutu Literackiego oraz problemowe antologie tekstów z „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”. A także reedycje wybranych książek opublikowanych w ramach Biblioteki „Kultury”.

***

Stanisław Brzozowski w kręgu „Kultury” paryskiej to pierwsza monograficzna prezentacja spuścizny Brzozowskiego w myśli i twórczości autorów z kręgu „Kultury”: Jerzego Giedroycia, Józefa Czapskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i Czesława Miłosza. Autorka pokazuje, jak intensywna była to obecność przez ponad pół wieku istnienia pisma, ale też zastanawia się, w czym tkwiła specyficzna siła myśli Brzozowskiego w debacie o Polsce.

***

Monika Anna Noga rysuje konstelację intelektualną „brzozowszczyków” w polskiej kulturze umysłowej i dowodzi, że plejada autorów „Kultury” zajmuje w niej ważne miejsce. Publikacja stanowi więc istotny wkład w dzieje recepcji autora Legendy Młodej Polski usytuowanej na mapie polskiego życia literackiego i umysłowego.

prof. dr hab. Marek Zaleski

To monografia rzetelna, oparta na badaniach materiałowych i archiwalnych, dobrze napisana, a przede wszystkim podejmująca problem unikalny, dotąd w druku nieprezentowany.

dr hab. Jan Zieliński

Podziękowania   7

Wykaz skrótów   9

1. Wprowadzenie           11

    1. Zakres tematyczny         20
    2. Próba teoretycznego ujęcia przedmiotu badań      24
    3. Terminologia   30

2. Czapski a Brzozowski  33

    1. Czapski przed odkryciem Legendy Młodej Polski (1919)        37
    2. Czapski a Fiłosofow – rozwój relacji po 1919 r.        40
    3. Brzozowski na Chocimskiej 35 i w „Domku w Kołomnie” (1934–1936)                   45
    4. Relacja Giedroycia i Fiłosofowa – rola Brzozowskiego          46
    5. Nawiązanie do myśli Brzozowskiego w 1923 r.        50
    6. Dyskusje wokół Brzozowskiego w „Za Swobodu!” w 1924 r. 65
    7. Czapski o Brzozowskim na łamach „Wiadomości Literackich”             78
    8. Brzozowski w „Domku w Kołomnie” i w „Polityce” 87
    9. Podsumowanie 99

3. Giedroyc a Brzozowski              101

    1. „Brzozowszczyk” czy „żeromszczyk”?        106
    2. Niezmienna zasada Giedroycia   116
    3. Brzozowski w ujęciu Giedroycia  118
    4. Priorytet: polityka pisma              119
    5. Podsumowanie 122

4. Herling-Grudziński a Brzozowski            125

    1. Herling-Grudziński na łamach „Kultury”    128
    2. Projekt: Filozofia romantyzmu polskiego   131
    3. Norwid – „Piewca rozwalin historii”          132
    4. Stanowisko Herlinga-Grudzińskiego wobec Frydego             136
      1. Wpływ Frydego na koncepcję, stylistykę i terminologię Noty o Brzozowskim       136

4.4.2. Wpływ Frydego na merytoryczną stronę Noty o Brzozowskim 145

    1. Recenzja Filozofii romantyzmu polskiego w „Orle Białym”    164
    2. Herling-Grudziński i Czapski        166
    3. Rozrachunek z Brzozowskim        169

5. Czesław Miłosz            173

    1. Dyskusje wokół Brzozowskiego w latach 30. i 40. Analiza Bulionu z gwoździ           173

5.1.1. Krytyczne stanowisko Miłosza wobec „Wiadomości Literackich” 181

5.1.2. Miłosz a Trzebiński. Spór o Brzozowskiego   184

5.1.3. Miłosz o Brzozowskim w latach 1942–1946. Retrospekcja       193

    1. Zwrot ku Brzozowskiemu dzięki Michałowi Borwiczowi       196

5.2.1. Rówieśnicy: Miłosz i Borwicz           196

5.2.2. Miłosz – pośrednik pomiędzy Giedroyciem a Borwiczem         198

5.2.3. Miłosz a artykuł(y) Borwicza o Brzozowskim i Malraux            199

    1. Zwrot ku Brzozowskiemu w latach 50. Korespondencje: Giedroyc, Wat i Walicki            203
      1. Miłosz między amerykańską emigracją a przygotowaniami do Człowieka wśród skorpionów          206
      2. Zwrot „egzystencjalno-marksistowski”        212
      3. Początek pracy nad Brzozowskim   213
      4. Motywacje  Miłosza  przy  pisaniu  o  Brzozowskim.  Kontakt z „Kulturą”             216

5.4. Próba rekonstrukcji filozofii Brzozowskiego (podjęta przez Miłosza)  221

5.4.1. Brzozowski a egzystencjaliści: powinowactwa           227

5.4.2. Brzozowski a egzystencjaliści: różnice          243

5.4.3. „Katalog filozoficznych motywów” 258

5.4.4. Podsumowanie   271

6. Brzozowski Czapskiego              277

6.1. Opublikowany po latach tekst Czapskiego o Brzozowskim   281

6.2. Podsumowanie na łamach „Kultury”         294

6.3. Podsumowanie 317

7. Zakończenie  321

 

Bibliografia       331

 

Indeks 357

  • Title: Stanisław Brzozowski w kręgu "Kultury" paryskiej
  • Author: Monika Anna Noga
  • ISBN: 978-83-8331-072-5, 9788383310725
  • Date of issue: 2023-03-29
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_37h8
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego